De bouw van het spijsverteringskanaal
Inleiding
Het spijsverteringskanaal loopt van mond tot kont.
Welke onderdelen kom je allemaal tegen van boven naar beneden en wat gebeurd er precies in deze onderdelen van het spijsverteringskanaal?
Wat gebeurd er in de mond?
In de mond wordt het voedsel gekauwd en gemalen. Dit heeft als doel om de oppervlakte van het voedsel te vergroten zodat de enzymen uit het speeksel er beter op in kunnen werken. In het speeksel zit het enzym amylase, dat zetmeel verteerd. Dit kun je testen door in een reageerbuis te spugen over een stukje brood, dit lost vervolgens op tot kleinere brokstukjes.
De slokdarm
Na de mond volgt na passage van de mondholte de slokdarm. Het eten wordt hierdoor vervoerd naar de maag. De slokdarm is erg sterk, zo sterk dat je zelfs ondersteboven kunt eten.
De slokdarm voegt echter geen enzymen toe aan het voedsel.
De maag
In de maag wordt het voedsel tijdelijk opgeslagen. Ook worden er drie stoffen toegevoegd aan het voedsel.
- Zuur. De pH ofwel zuurgraad in de maag is zeer laag. Hierin kunnen de meeste bacteriën niet overleven. Ook zorgt de lage pH ervoor dat een bepaald inactief enzym wel actief wordt.
- Slijm. De maagwand scheidt slijm uit, zodat de maagwand niet wordt aangetast door het maagzuur.
- Eiwitverterend enzym. De eiwitvertering begint in de maag, doordat het enzym actief wordt door het zuur.
Het enzym amylase wordt in de maag onwerkzaam, omdat het niet tegen de lage pH kan.
De twaalfvingerige darm
Het voedsel komt na de maag via het maagportier, in de twaalfvingerige darm terecht. De twaalfvingerige darm is twaalf vingers breed, daar komt de naam vandaan.
In de twaalfvingerige darm monden de galblaas en de alvleesklier uit.
De pH in de twaalfvingerige darm is veel hoger dan in de maag. De zure inhoud van het voedsel is dan ook een prikkel voor het maagportier om weer te sluiten, zo komt niet in een keer al het eten uit de maag in de twaalfvingerige darm.
De galblaas
De galblaas geeft gal af als de pH in de twaalfvingerige darm daalt. Gal emulgeert vetten, maakt er kleinere druppeltjes van zodat de enzymen er beter op in kunnen werken. Gal wordt in de lever gemaakt, zodra de galblaas gal afgeeft, gaat de lever aan het werk om de voorraad aan te vullen.
De alvleesklier
De alvleesklier is een heel druk orgaan. Het maakt de hormonen insuline en glucagon, beide betrokken bij het in balans houden van de bloedsuikerspiegel.
Daarnaast maakt de alvleesklier verteringssappen, die in de twaalfvingerige darm terecht komen en het voedsel daar gaat verteren. Ook wordt er nog een basische stof geproduceerd die de zure inhoud van de twaalfvingerige darm neutraliseert. Zodra deze weer basisch is, gaat het maagportier weer open en komt er nieuw voedsel de twaalfvingerige darm binnen dat verteerd dient te worden.
De dunne darm
In de dunne darm worden darmsappen toegevoegd, die de vertering afmaken, waarna de voedingsstoffen kunnen worden opgenomen. In de dunne darm worden de voedselresten door middel van peristaltiek verder verplaatst richting de dikke darm.
Als je diarree hebt neemt de peristaltiek enorm toe en krijg je krampen in de buik.
De dikke darm
In de dikke darm wordt het overtollige water uit de voedselresten terug geresorbeerd. Hierdoor dikt ontlasting in.
Ook zitten er nog bacteriën (afb.2) in de dikke darm die zorgen dat wij vitamine K op kunnen nemen uit onverteerde voedselresten.
Als de dikke darm niet in orde is en weinig water resorbeert, dan heb je last van diarree.
De endeldarm
In de endeldarm wacht de ontlasting tot het kan worden uitgescheiden. Dit is het laatste stukje darm.
Er kunnen nog steeds stoffen worden opgenomen, denk maar aan een zetpil.
De anus
Dit is alleen een kringspier, die open of dicht gaat nadat de endeldarm vol genoeg zit en geledigd dient te worden.
Tot slot
Je kunt het spijsverteringskanaal eigenlijk zien als een lange holle buis. Aan het voedsel worden allerlei stoffen toegevoegd en worden onderdelen uitgefilterd die nodig zijn voor het lichaam.
Een zeer ingenieus systeem!
Verder lezen
Wil je meer lezen over voedselvergiftiging?
Lees dan verder in; Wat te doen bij voedselvergiftiging .
Wil je meer weten over diabetes?
Lees dan verder in; Kaneel kan diabetes verminderen .