Wat is geelzucht
Inleiding
Geelzucht, met een moeilijk woord ook wel icterus genoemd, is geen ziekte op zich. Echter, geelzucht is in de meeste gevallen wel een waarschuwing voor een ander onderliggende ziekte of aandoening. Lees meer over de kenmerken van geelzucht, hoe geelzucht ontstaat en bij welke aandoeningen je last kan hebben van geelzucht in dit artikel.
Kenmerken van geelzucht
Hoe weet je nu dat je geelzucht hebt? Ben je alleen maar geel of zijn er ook nog andere dingen waar je last van kunt hebben? Als je last van geelzucht hebt wijst dit veelal op een ander onderliggende aandoening en verder onderzoek zal dan ook nodig zijn. Veelal heb je ook last van jeuk, braken, vermindering van eetlust en koorts. De kenmerken van geelzucht zet ik hieronder op een rij:
- verkleuring van het witte gedeelte van het oog
- verkleuring van de huid
- verkleuring van de slijmvliezen
- verkleuring van de urine
- verandering van kleur van de ontlasting (licht)
Hoe ontstaat geelzucht?
De kenmerken van geelzucht en waaraan je dus kunt zien dat je geelzucht hebt zijn bekend, maar waardoor wordt die geelzucht nu eigenlijk veroorzaakt. De oorzaak van geelzucht is eigenlijk met één woord te omschrijven, namelijk bilirubine. Maar wat is nu eigenlijk bilirubine? Bilirubine is een stof die ervoor zorg draagt dat de rode bloedcellen worden afgebroken, met andere woorden het is dus als het ware een afvalproduct van die bloedcellen. Bilirubine gaat naar de lever en verlaat vervolgens via de darm het lichaam (onderdeel van de gal). Als er vervolgens door een of andere oorzaak een verstoring in de lever of gal plaatsvindt, gaat de afbraak van de rode bloedcellen niet goed en krijg je dus een ophoping van de bilirubine. Het gevolg is dus dat er teveel bilirubine in het bloed achterblijft, het wordt niet goed afgebroken en dan ontstaat er geelzucht.
Bij welke aandoeningen heb je last van geelzucht?
(oudere) kinderen en volwassenen
Bij volwassenen kan geelzucht een symptoom zijn van het niet goed werken van de lever. Omdat de lever niet goed werkt, werkt ook de gal niet goed en werkt ook de afscheiding van de bilirubine niet goed, waardoor geelzucht ontstaat, zoals boven vermeld. Een ander voorbeeld is bijvoorbeeld galstenen. Ook hier gaat de verwerking van bilirubine niet goed en ontstaat er geelzucht. Verder kan geelzucht ook voorkomen als bijwerking van bepaalde medicijnen.
Baby
De meest bekende vorm van geelzucht is toch wel de geelzucht die ontstaat bij een pasgeboren baby. Als de baby net geboren is kan het zo zijn dat de lever nog niet helemaal goed werkt. De lever moet als het ware de bilirubine opruimen en dit werkt nog niet goed. Door het kind onder blauw licht of bij het raam te liggen zodat de baby genoeg zonlicht krijgt wordt de afbraak van de bilirubine gestimuleerd en zal de gele kleur binnen twee tot vijf dagen vanzelf verdwijnen. Als er sprake is van een baby die te vroeg geboren is (prematuur), zal ook de lever nog niet goed werken omdat deze nog niet volgroeid is, en kan er dus geelzucht ontstaan.