Amylase als indicator voor een pancreasaandoening

De alvleesklier

De pancreas, ook wel de alvleesklier genoemd, is een orgaan dat een belangrijke rol speelt bij allerlei processen in het lichaam. De pancreas produceert bijvoorbeeld hormonen zoals insuline. Insuline heeft een belangrijke functie bij het in stand houden van de juiste glucosegehalte in het bloed. Ook produceert de pancreas diverse enzymen die nodig zijn voor de spijsvertering. Een infectie of een andere aandoening aan de pancreas kan leiden tot verschillende lichamelijke klachten. Met behulp van een amylase bepaling kan worden vastgesteld of er sprake is van een probleem met de pancreas. Maar wat is amylase precies en hoe kan het een pancreasaandoening aantonen?

Wat is amylase?

Amylase is een enzym dat erg belangrijk is voor de spijsvertering. Amylase helpt onder andere bij het afbreken van vetten, eiwitten en suikers. De afbraak van deze stoffen is noodzakelijk voor een goede vertering en de opname van belangrijke voedingsstoffen in het bloed. Amylase wordt zowel door de speekselklieren als door de pancreas aangemaakt. Het amylase dat door de speekselklieren wordt uitgescheiden, komt in de mond terecht. In de mond begint de eerste stap van de spijsvertering. Het amylase dat met het voedsel wordt doorgeslikt, wordt door de zure omgeving in de maag geïnactiveerd. Het voedsel komt na de maag in de dunne darm terecht. De pancreas scheidt diverse spijsverteringsenzymen, waaronder amylase, in de dunne darm uit. Zo komt er dus een verse lading spijsverteringsenzymen bij het voedsel terecht. De spijsvertering kan zo effectief worden voortgezet. 

Hoe kan amylase een pancreasaandoening aantonen?

Maar hoe kan amylase een probleem met de pancreas aantonen? Er zit altijd een kleine hoeveelheid amylase in het bloed. Als er echter problemen zijn met de pancreas zullen de cellen van dit orgaan beschadigd raken. De enzymen die door de cellen zijn gevormd, kunnen ontsnappen en komen in het bloed terecht. De hoeveelheid amylase in het bloed zal dus sterk toenemen. Het laboratorium van een ziekenhuis is in staat om de hoeveelheid amylase in het bloed te bepalen. Een verhoogde amylase waarde kan dus op een pancreasaandoening wijzen.

Omdat amylase ook in de speekselklieren wordt gevormd, kan het natuurlijk zijn dat er iets mis is met de speekselklieren. Om dit uit te sluiten wordt er vaak ook naar de hoeveelheid lipase in het bloed gekeken. Lipase is een enzym dat wel door de pancreas en niet door de speekselklieren wordt geproduceerd. Als er zowel veel amylase als veel lipase in het bloed aanwezig is, dan is er vrijwel zeker sprake van een aandoening aan de pancreas. Als de pancreas herstelt van een aandoening zal de hoeveelheid amylase weer afnemen. Amylase kan dus ook worden gebruikt om te kijken of een behandeling aanslaat.

Tot slot

Amylase is een enzym dat als indicator voor pancreasproblemen kan fungeren. Om problemen met andere organen uit te sluiten, kan er tevens een lipase bepaling worden uitgevoerd. Als er na deze bepalingen sterke aanwijzingen zijn dat er iets mis is met de pancreas, zal er vrijwel altijd verder onderzoek worden gedaan. Amylase kan problemen slechts signaleren. Verder onderzoek is nodig om de oorzaak en mate van de aandoening te bepalen.