Gebitsonderhoud en fluoride
Inleiding
Een goed gebit is een kostbaar bezit. Deze slogan werd in de jaren 60 van de vorige eeuw ingezet om de maatschappij bewust te maken voor een actief gebitsonderhoud. Een van de resultaten hiervan was de opkomst van de schooltandarts en de halfjaarlijkse controle beurten.
In een breder aspect geplaatst betekende dit ook de opkomst van fluoride.
Tijdig voorkomen van tandplak
Om te voorkomen dat er tandplak ontstaat is regelmatig tandenpoetsen noodzakelijk.
In tandpasta zit fluoride en deze zorgt er voor dat:
- de groei van de cariësbacteriën wordt gestopt;
- de tanden als het ware met calciumfluoride worden verzegeld;
- de opgeloste mineralen worden vervangen;
- het beschadigde tandglazuur van een beschermlaag wordt voorzien.
Fluoride kan direct op de tanden worden aangebracht door:
- Tandpasta;
- Tandgel;
- Mondwater;
- Lak.
Om het effect van fluoride optimaal te benutten, is het beter om na het tandenpoetsen de mond niet te spoelen, maar de restanten uit te spugen.
Voor zuigelingen en jonge kinderen, met een verhoogde kans op cariës, kunnen fluoride tabletten een oplossing zijn.
Tip :
Fluoride toevoegen aan het drinkwater
Gezien de preventieve werking van fluoride heeft men in de vorige eeuw overwogen om dit aan het drinkwater toe te voegen. Dit stuitte op grote weerstand in de maatschappij, en heeft geleid tot het zogenaamde Fluoriderings-arrest.
De tandartsen waren sterk voor fluoridering van drinkwater. Maar voornamelijk vanwege groot maatschappelijk verzet is in vele landen, waaronder Nederland, besloten geen fluoride (meer) aan het drinkwater toe te voegen, met name omdat de gebruikers dan geen keus zouden hebben.
Op 22 juni 1973 maakte het hoogste rechtscollege, de Hoge Raad een einde aan de fluoridering van drinkwater.
In het arrest stelde de raad dat deze ingreep van de overheid geen wettelijke grondslag had: "de toevoeging van stoffen aan het drinkwater teneinde daarmee een geheel buiten de eigenlijke drinkwatervoorziening gelegen doel te dienen daarom een maatregel is van zo ingrijpende aard dat, zonder wettelijke grondslag, niet kan worden aangenomen dat een waterleidingbedrijf daartoe bij de vervulling van zijn taak tot het leveren van 'deugdelijk drinkwater' de vrijheid heeft".
Welke voedingsmiddelen zorgen voor sterke tanden
Fluoride kan echter ook via voeding worden opgenomen. Natuurlijke bronnen zijn vis en schelpdieren. Mineraalwater met fluoride en keukenzout vervullen eenzelfde functie.
Maar daarnaast zijn er nog diverse soorten voedingsmiddelen die de tanden versterken:
- Drank: Als dorstlesser en als bescherming van de tanden zijn geschikt drinkwater, mineraalwater of ongezoete thee. Hierin zitten geringe hoeveelheden fluoride. Deze zitten er van nature in, zoals bij drinkwater en thee of zijn er aan toegevoegd zoals bij mineraalwater.
- Bijzonder effectief zijn groene en zwarte thee. In groene thee zit katechine dat de cariës bacteriën (Streptococcus mutans), de veroorzaker van tandplak, bestrijdt.
- Staat er op de verpakking vermeldt, dat het product suikervrij is, realiseer dan echter dat alleen betrekking heeft op kristalsuiker, andere suikers zoals druivensuiker kunnen dan echter wel toegevoegd zijn.
- Kaas- en melkproducten: Deze bevatten veel calcium, dit versterkt de tanden. Bijkomend voordeel van kaas is dat het voor een vette filmlaag rond om de tanden zorgt, zodat zuren er minder greep op krijgen.
- Groente en fruit: Rauwkost is goed voor de tanden. Door het kauwen moeten de tanden harder werken, het tandvlees wordt gemasseerd en gereinigd, en daarmee ook de ruimtes tussen de tanden. Daarnaast wordt ook de speekselproductie bevorderd. Goede calciumleveranciers zijn groene groentesoorten, met name broccoli, venkel of groene kool. Uien en selderie hebben zelfs de eigenschap om de cariësbacterie te neutraliseren. Ook wijndruiven (met name de rode) zijn een waar wondermiddel op dit gebied. Ze bevatten namelijk polyfenol, dit zorgt voor een vertraging van de stofwisseling van de cariësbacteriën. Ook sesamzaden en amandelen hebben een helende werking voor de tanden (en ook voor de botten), omdat ze zeer veel calcium bevatten en daardoor de glazuur versterken.
Conclusie
De positieve werking van fluoride voor het gebit is onomstreden. Maar zoals ook in het fluorideringsarrest reeds werd.beargumenteerd: te veel fluor is ook niet goed. In dat opzicht getuigde men toen reeds van een vooruitziende blik.
Bron
Wikipedia