Hoe komt het dat men tandenknarst

Tandenknarsen

Tandenknarsen of bruxisme is een aandoening die grote schade kan veroorzaken aan je gebit. Het wordt pas een probleem als het niet meer ophoudt en er klachten ontstaan zoals pijnlijke kaakspieren, abnormale slijtage van het gebit, enz. Wat is tandenknarsen precies, wat zijn de oorzaken en wat kun je er tegen doen?

 

 

Wat is tandenknarsen?

  • Tandenknarsen of tandenklemmen (bruxisme) is best te omschrijven als het met geweld over elkaar heen schuiven of op elkaar klemmen van de tanden. Het geeft een schurend of knarsend geluid. Meestal wordt er getandenknarst tijdens de slaap. Maar sommigen doen het ook overdag! En het komt zowel bij kinderen als bij volwassenen voor. Er wordt geschat dat het bij ongeveer 1 op 5 mensen (kinderen als volwassenen) voorkomt. Is toch wel veel niet? Vanaf 50 jaar is de trend dalende.
  • Vrouwen hebben vaker last van klemmen dan mannen.
  • Veel mensen realiseren zich niet dat ze dit doen tot iemand vertelt dat ze in hun slaap allerlei knarsende geluiden maken. Niet leuk voor de partner uiteraard!
  • Bij anderen ontdekt de tandarts tijdens een controle dat de tanden abnormaal slijten of dat het tandglazuur gebarsten is. Ook een onderzoek in een slaaplaboratorium kan de mondbewegingen registreren.

!

Oorzaken

  1. Er bestaat meestal geen specifieke oorzaak voor tandenknarsen. Het heeft alleszins niets te maken met de vorm of een slechte plaatsing van de tanden want het treedt ook op bij perfect in mekaar passende tanden.
  2. Meer en meer is men ervan overtuigd dat nachtelijk bruxisme een slaapstoornis is waarvan de oorzaak moet gezocht worden in bepaalde hersenen- of zenuwprocessen.

Andere factoren die een rol kunnen spelen

  1. Erfelijke factoren: 40 tot 60% van de gevallen zou erfelijk bepaald zijn.
  2. Stress en bepaalde persoonlijkheidskenmerken spelen een rol maar deze lijkt veel kleiner te zijn dan algemeen wordt aangenomen. Zo werd ooit gesuggereerd dat tandenknarsers perfectionisten zouden zijn of sneller last zouden hebben van agressief of angstig gedrag. Onderzoek heeft echter niets in die richting kunnen bewijzen.
  3. Roken: bij rokers wordt knarsen tweemaal meer geconstateerd.
  4. Overmatig alcoholgebruik.
  5. Overmatig koffiegebruik.
  6. Medicijngebruik (antidepressiva zoals Prozac).
  7. Drugsgebruik (zoals amfetamine en cocaïne).

Gevolgen

  1. Het geluid van de knarsende tanden kan voor uw bedpartner bijna even storend zijn als snurken.
  2. Tandenknarsen, vooral ’s nachts, kan een aantal nadelige gevolgen hebben voor het gebit en de kaken. Bijvoorbeeld: abnormale slijtage optreden aan de tanden.
  3. Stukken tandglazuur en/of vullingen kunnen afbreken.
  4. Bij verzwakte tanden kan de tandkroon of -wortel breken en hevige pijn veroorzaken.
  5. Tanden kunnen los komen te zitten.
  6. Bij mensen met tandimplantaten kan het bot rond de schroef vernietigd worden en langzaam verdwijnen of kan de schroef onder invloed van de kracht breken.
  7. Spierpijn krijgen in de kauwspieren.
  8. De kauwspieren kunnen dikker worden waardoor de vorm van het gezicht verandert.

Wat kunnen we eraan doen?

  1. Bruxisme kan niet ‘genezen’ worden maar men kan proberen om het toch enigszins in bedwang te houden.
  2. Tegelijk moet (blijvende) schade aan tanden en kiezen worden voorkomen. Het is belangrijk dat eventuele schade zo snel mogelijk hersteld wordt.
  3. Bij een onregelmatige stand van het gebit kan orthodontische behandeling uitkomst bieden.

Ontspanningstechnieken

  • Leren omgaan met stress, ontspanningsoefeningen en tips voor het verkrijgen van een betere nachtrust kunnen in dit verband een bijdrage leveren, eventueel onder begeleiding van een psycholoog.
  • Mensen met pijnlijke kaakspieren en -gewrichten ondervinden dikwijls baat bij bepaalde massage- en bewegingstechnieken. Eventueel kan daarbij een beroep gedaan worden op een kinesist/fysiotherapeut.

Geneesmiddelen

  1. Tot nu toe bestaan er geen geneesmiddelen tegen bruxisme. Geneesmiddelen tegen de ziekte van Parkinson (L-dopa en bromocriptine) zouden misschien kunnen helpen maar meer onderzoek is nodig.
  2. Over het gebruik van spierverslappende middelen en antidepressiva lopen de meningen sterk uit elkaar. Sommige antidepressiva schijnen het knarsen zelfs nog te doen toenemen.

Beschermplaatje

  1. Als iemand zo hard knarst dat tanden en kiezen beschadigd raken, kan hij of zij ‘s nachts een beschermplaatje dragen. Zo’n beschermplaatje of splint wordt op maat gemaakt. Het is gemaakt van stevige kunststof die perfect past op de tanden, meestal van de bovenkaak. Bedoeling is dat de tanden elkaar niet raken. Het is geen definitieve oplossing. Wanneer men het pllatje niet meer draagt, kan het knarsen terug slijtage geven. Het plaatje kan mettertijd ook verslijgen. Moet dus na een aantal jaren vernieuwd worden.
  2. Bij mensen die overdag last hebben van bruxisme kan ook een beschermplaatje toegepast worden dat dan de hele dag moet gedragen kan worden behalve tijdens het eten.
  3. Er bestaan tegenwoordig ook verstelbare gebitsbeschermers die niet op maat worden gemaakt, gewoon in de handel te koop zijn en uiteraard goedkoper zijn. Of ze even effectief en veilig zijn, is niet bekend.

BruxStop

BruxStop is een apparaatje dat ervoor zou zorgen dat de kauwspieren tijdens de slaap niet aangespannen worden. Het bestaat uit een pulsapparaat verbonden met een sensor die aan de gebitselementen van de bovenkaak wordt bevestigd. Als de spierspanning langer aanhoudt dan 2,5 seconde en een zodanige kracht vertoont dat gebitsschade kan worden verwacht, geeft het apparaat een minimale elektrische puls af. Door deze puls openen de kaken en ontspannen de kauwspieren.

Over de effecten en eventuele nevenwerkingen (bv. slaapverstoring) van BruxStop zijn geen onafhankelijke onderzoeken bekend. Het apparaat kost bovendien ruim 1200 euro (2010).

Shoppingtips

, , ,