Wat wil je weten over de voornaamste babyziekten

Babyziekten

Tijdens zijn of haar eerste levensjaren krijgt een baby nogal wat te verduren: diarree, koorts, oorontsteking, huiduitslag, koemelkallergie om er maar enkele te noemen. In detail uitleggen lukt niet in een artikel. De bedoeling van dit overzicht over babyziekten is geruststelling. Vooral bij de eerste baby maakt de onervaren moeder zich terecht of niet zorgen, veel zorgen. Uiteindelijk valt het nogal mee, althans met de meest voorkomende babyziekten.

De meest voorkomende babyziekten

1. Diarree

• Bij diarree heeft de baby regelmatig een platte stoelgang. Diarree bij baby’s kan meerdere oorzaken hebben. Ook zijn er twee soorten diarree: zachte, halfvloeibare ontlasting (veel voorkomend bij borstvoeding), en ‘echte’, vloeibare ontlasting. Bij hardnekkige diarree loopt de baby gevaar op uitdroging. De dingen die je in de gaten moet houden zijn: heeft de baby koorts, hoe lang duurt de diarree al en zijn er andere symptomen zoals braken, weinig eten en lusteloosheid? In elk geval is het advies om de huisarts te raadplegen.

• Vooral de dehydratatie (uitdroging) is een groot gevaar bij heel jonge baby’s. De baby moet dan ook zo veel mogelijk drinken! Om de baby hierin te stimuleren, kun je suiker oplossen in afgekoeld, gekookt water. Bij de apotheek kan je ook rehydratatiepoeder kopen.

Naar de dokter?

 2. Huiduitslag/eczeem

• Bij ongewone vlekjes op de babyhuid, raadpleeg de dokter voor de juiste diagnose. Soms zijn het onschuldige vlekjes maar het kan ook eczeem zijn. Dit is een huidontsteking die gepaard gaat met rode vlekjes, blaasjes of schilfers. Eczeem gaat altijd samen met (hevige) jeuk.

• Hoe weet je dat het om babyeczeem gaat? Meestal begint het eczeem 1 tot 4 maanden na de geboorte. Er ontstaat huiduitslag op het gezicht en tussen de hoofdharen. De kinderen zijn vaak onrustig en huilen. Oorzaak: jeuk. Astma en hooikoorts kunnen ook optreden. De klachten komen en gaan. Meer dan de helft van de kinderen heeft rond het 3de levensjaar geen klachten meer.

• In een volgend stadium verplaatst de huiduitslag zich naar armen en benen (knieën en elleboogplooien).

• Hoe ontstaat eczeem? De daadwerkelijke oorzaak van eczeem is nog onbekend. Men weet wel dat er een erfelijke factor meespeelt. Prikkels uit de omgeving zoals temperatuurwisselingen, huisstofmijt, rook, stuifmeel, inspanning, emotie,…kunnen eveneens een invloed hebben op eczeem.

• Hoe baby-eczeem behandelen? Als je baby aanleg voor babyeczeem heeft, kun je daar weinig aan doen. De behandeling kan enkel het eczeem en de jeuk zoveel mogelijk onderdrukken. Je kunt zelf de volgende voorzorgen nemen:

1. vermijd zoveel mogelijk het contact met prikkels waar jouw kind gevoelig voor is.

2. Hou het huis zoveel mogelijk stofvrij

3. Zorg dat er geen huisdieren zijn

4. Rook niet in het bijzijn van je kind

5. Was het beddengoed op 60 graden

6. Zet geen bloemen op de slaapkamer

7. Zorg voor een goede slaapkamertemperatuur (18°C)

8. Ventileer regelmatig de kamer

9. Gebruik geen warme en wollen kledij. Zuiver katoenen kleding is aan te bevelen.

10. Gebruik zo min mogelijk zeep en voeg badolie toe aan het badwater.

11. Om schade door krabben te beperken kan je best de nageltjes van je kind zo kort mogelijk houden. Indien nodig, kan je ’s nachts kousjes om de handjes doen.

Naar de dokter?

3. Verkoudheid

Schrik niet: er zijn ongeveer 200 verschillende verkoudheidsvirussen. Die kunnen zich ook nog eens op verschillende manieren uiten: druppelneus, ontstoken oogjes, middenoorontsteking of een longontsteking. Je kan nu eenmaal niet voorkomen dat je baby verkouden wordt! Of het nu thuis is of in de opvang: je houdt het nu eenmaal niet tegen!

Naar de dokter?

4. Keelontsteking

Een keelontsteking wordt veroorzaakt door een streptokokken-infectie. Keelontsteking is besmettelijk en wordt behandeld met antibiotica. Het advies is om een kind met keelontsteking thuis te houden tot 24 uur na de start van de behandeling. Normaal gesproken is verdere behandeling niet nodig: het is voldoende paracetamol te geven om de pijn te verlichten en te zorgen dat het kind zich beter voelt. Bij de meeste kinderen verdwijnt de ontsteking heel snel. Indien de symptomen blijven aanhouden, vraag je best advies aan je huisarts.

Naar de dokter?

5. Rotavirus

Dit virus treft vooral kinderen tussen 6 en 24 maanden, en vooral in de winter. Het rotavirus verspreidt zich via stoelgangresten die op de handen terecht komen van de baby én van de verzorger(s). Thuis houden is in dit geval de boodschap! Een uitgebreide uitleg over het rotavirus: zie link onderaan dit artikel.

Naar de dokter?

6. Pokken

Nog een mogelijk en besmettelijk virus! Wie eenmaal besmet werd, is normaal gezien levenslang immuun voor deze ziekte. De ziekte wordt gekenmerkt door blaasjes. Om verdere besmetting te voorkomen is het raadzaam om de baby thuis te houden tot de blaasjes opgedroogd zijn. Besmetting is gevaarlijk voor zwangere vrouwen, vooral als ze geen antistoffen hebben!

Naar de dokter?

7. Hersenvliesontsteking

Hersenvliesontsteking is een ernstige aandoening. Vooral kinderen tussen 1 en 5 jaar worden erdoor getroffen. De symptomen van hersenvliesontsteking zijn koorts, hoofdpijn en een stijve nek, lichtgevoeligheid, braken en rode vlekken op de huid. Zodra je deze symptomen herkent, moet je een arts raadplegen. De eigenlijke diagnose kan alleen maar in het ziekenhuis gesteld worden. Jonge kinderen kunnen gevaccineerd worden tegen de bacteriële vormen van hersenvliesontsteking.

Naar de dokter?

8. Wat is kinkhoest?

Kinkhoest is een ernstige, besmettelijke ziekte van de luchtwegen. Ze wordt veroorzaakt door een bacterie. Overdracht gebeurt via kleine druppeltjes bij het hoesten en niezen of via de handen. Na de besmetting duurt het meestal 7 tot 14 dagen voor de eerste symptomen optreden.

• Remedie: antibiotica.

• Ziektebeeld? In het begin lijkt kinkhoest op een gewone verkoudheid. Bij typische gevallen van kinkhoest krijgt het kind daarna hevige, langdurige hoestbuien, eventueel met moeilijk op te hoesten slijm. Heel herkenbaar is het ‘fluitende, rochelende geluid bij inademing. Die zeer hevige hoestbuien kunnen leiden tot benauwdheid en braken. Het kind kan ook blauw aanlopen. Bij heel jonge baby’s kan de ademhaling zelfs onderbroken geraken. Er zijn ernstige verwikkelingen mogelijk: doordat het hoesten zo veel inspanningen vraagt, kunnen er hersenbloedingen en een gebrek aan zuurstof optreden. Dat zuurstofgebrek kan zelfs tot een hersenletsel leiden. Vaccinatie is mogelijk. Baby’s kunnen hun eerste kinkhoestvaccin het best krijgen op 8 weken en moet daarna worden herhaald.

Naar de dokter?

9. Koorts

Koorts is geen ziekte maar een signaal dat je waarschuwt als er iets misloopt. Een kleine verhoging van 37,5 tot 38° Celsius is nog geen koorts. Pas als een kind meer dan 38°C heeft, spreken we van koorts.

• Bij baby’s jonger dan 6 maanden ga je best meteen naar een dokter.

• De betrouwbaarste manier om koorts te meten bij jonge kinderen is in de aars. Gebruik een kwikthermometer of een digitale thermometer. Breng het uiteinde van de ontsmette thermometer ongeveer 2 cm in de aarsopening. Laat de thermometer twee minuten in de aars of bij een elektronische thermometer tot je een biep hoort. De thermometer glijdt beter als je hem eerst insmeert met vaseline of babyolie. Gebruik liever geen oorthermometer. De temperatuur wordt daarmee onnauwkeurig gemeten bij jonge kinderen.

• Waarom heeft een kind koorts? Meestal is de oorzaak van koorts een besmetting van de luchtwegen, de urinewegen, de darmen, het centrale zenuwstelsel of een kinderziekte.

• Tip! Baby’s en jonge kinderen kunnen ook een temperatuurverhoging krijgen met te warme kleding aan, bij heel warm weer, na een huilbui of inspanning of na een vaccinatie.

• Jonge zuigelingen kunnen ook temperatuurverlaging hebben (onder 36,5°C). Komt dit voor bij je kindje, contacteer dan een dokter.

Wat doen?

1. De hoogte van de koorts heeft minder belang. Veel belangrijker is hoe je kind eruit ziet en hoe het zich gedraagt. Kijk daarom naar de algemene toestand van je baby. Ga na of hij niet te warm is aangekleed en/of toegedekt.

2. Controleer ook of de omgevingstemperatuur niet hoger is dan 20°C.

3. Is je baby jonger dan 6 maanden, heeft hij hoge koorts (vanaf 38,5°C) of zijn er andere tekens die erop wijzen dat het echt niet goed gaat met je kleintje zoals méér dan één keer braken, blauwe plekken, een stijve nek, moeilijk ademhalen of moeilijk wakker te krijgen, raadpleeg dan een dokter.

4. Heeft je baby hoge koorts (vanaf 38,5°C), geef dan een koortswerend middel. Gebruik dit altijd volgens doktersadvies of volgens de richtlijnen in de bijsluiter.

5. Met een afkoelend badje kan je zelf de lichaamstemperatuur van je baby laten zakken. Begin met water van 37°C en voeg er geleidelijk aan koud water bij. Een afkoelbadje heeft alleen maar zin in combinatie met een koortswerend middel.

6. Meet regelmatig de temperatuur. Dwing je baby niet om te eten, veel drinken is de boodschap (uitdroging voorkomen). Zakt de koorts niet nadat je een koortswerend middel eventueel samen met een afkoelend badje hebt gegeven of gaat de algemene toestand van je baby achteruit, raadpleeg dan de dokter.

Naar de dokter?

10. Stuipen

Als de temperatuur van een kind boven de 39°C stijgt, kan dat bij sommige kinderen stuipen veroorzaken. Stuipen zijn korte, hevige spiertrekkingen die samengaan met bewusteloosheid. De baby is niet meer aanspreekbaar, draait de ogen weg en kan heel bleek worden. Een eerste aanval van stuipen is niet te voorspellen en ook niet voorkomen. De overgrote meerderheid van de kinderen houdt er ook geen letsels aan over.

Probeer vooral kalm te blijven bij een stuipaanval. Schud je baby nooit. Draai het hoofd van je kind opzij. Zo verslikt het zich niet in braaksel en kan het speeksel weglopen. Maak strakke kleren los. Laat je kind zo vlug mogelijk onderzoeken door een arts.

Naar de dokter?

11. Ontstoken amandelen

a) Ontstoken neusamandelen

Een neusamandel (neuspoliep) bestaat uit weefsel dat je baby beschermt tegen infecties. Door steeds terugkerende verkoudheden kan de neuspoliep fors vergroten. Hierdoor krijgt je baby makkelijker meer microben in de neus. Gevolg: frequente verkoudheden, oorontstekingen, langs de mond ademen of snurken. Alleen als je baby er veel last van heeft, gaat men over tot een operatie, al of niet samen met de keelamandelen. Dit wordt ook enkel gedaan als je baby vaak erg ziek is, niet goed kan ademhalen en te vaak antibiotica moet nemen.

b) Ontstoken keelamandelen

Ook de keelamandelen kunnen ontsteken: ze zwellen op, worden rood en vertonen soms witte vlekjes. Dit zorgt voor vaak hevige keelpijn, koorts en verminderde eetlust. Merk je deze symptomen op bij je baby vraag dan advies aan een dokter.

Naar de dokter?

12. Oorontsteking

Een baby die veel huilt, koorts heeft en vaak naar zijn oortje grijpt, kan te kampen hebben met een oorontsteking. Oorontstekingen komen veel voor bij baby’s en kinderen.

• Een goede behandeling is noodzakelijk want een onbehandelde oorontsteking kan aanleiding geven tot blijvend gehoorverlies of schade aan het trommelvlies. Er zijn verschillende vormen van oorontsteking:

a) Buitenoorontsteking

Oorsmeer beschermt de gehoorgang (het deel van het oor vóór het trommelvlies) tegen infecties. Wanneer dit natuurlijke evenwicht verstoord wordt, bijvoorbeeld door peuteren met een vreemd voorwerp of wassen met zeep, kunnen bacteriën en schimmels zich op deze plaats nestelen. Het buitenoor kan hierdoor geïnfecteerd raken (rood, gezwollen en pijnlijk), wat zich uit in jeuk en afscheiding.

b) Middenoorontsteking

Een middenoorontsteking ontstaat vaak na een verkoudheid. Hierdoor kunnen bacteriën afkomstig uit infecties in neus of keel zich via vocht en slijm in het oor nestelen en een middenoorontsteking veroorzaken.

Behandeling:

• Een buitenoorontsteking wordt meestal behandeld met oordruppels, die antibiotica kunnen bevatten. Ook bij middenoorontsteking worden indien nodig antibiotica voorgeschreven, zeker bij kinderen jonger dan 6 maand. Bij oudere kids start men met pijnstillende en koortswerende middelen.

• Bij kinderen die langdurig last blijven ondervinden van onstekingen in het middenoor kan het aangewezen zijn het trommelvlies te doorprikken of om buisjes te plaatsen zodat etter kan wegvloeien uit het oor.

• Anderzijds kan de behandelende arts overwegen de neus- en/of keelamandelen te laten verwijderen.

Naar de dokter?