Inleiding

Theorie

Mensen willen nog wel eens moeite hebben met het toepassen van theorie in de praktijk. Maar daarmee is de theorie niet onbelangrijk. Het voordeel van theorie is dat de rode draad van de praktijk duidelijk is. Terwijl praktijk vaak betekent dat je niet verder komt dan de situatie waarin je je ervaring hebt opgedaan. Er zijn maar weinig mensen die de rode draad uit de praktijk weten te halen op basis van één ervaring.

Theorie versus Praktijk

Door de abstractheid van theorie is het voor veel mensen moeilijk om de praktische toepassing ervan in te schatten. Zo is het niet moeilijk om te beschrijven hoe je moet autorijden, de theorie, maar om vanaf de theorie de praktijk te realiseren is iets heel anders. Deze scheiding tussen theorie en praktijk wordt in grote mate veroorzaakt door het feit dat veel van onze praktijkhandelingen niet beschrijfbaar zijn. Als ik schrijf:

“Trap het gaspedaal zachtjes in tot het toerental op 1200 toeren ligt.”

Dan zal de ene persoon met weinig kracht trappen terwijl een ander langzaam trapt. Beide personen hebben gelijk. Alleen de 

persoon die langzaam trapt zal merken dat het pedaal zich verplaatst.

Dus had ik eigenlijk moeten schrijven, trap het pedaal met steeds meer kracht in tot je het voelt bewegen en stop met trappen als de motor op 1200 toeren staat. Maar wat nu als je auto geen toerenteller heeft.

Het is wel duidelijk dat theorie en praktijk verschillende zaken zijn ook al horen ze als twee zijden van een medaille bij elkaar. Met enig inzicht is het namelijk wel mogelijk om de theorie zonder hulp van anderen om te zetten naar praktijk. Het is tenslotte ook mogelijk om iemand al pratende te leren autorijden. Theorie vertellen is alleen iets makkelijker dan vanaf papier lezen, omdat de verteller meteen ziet wat iemand fout doet terwijl hij praat.

Theorie omzetten

Is het echter mogelijk om al lezende theorie om te zetten in praktijk. Ja, dat is mogelijk. Kijk bijvoorbeeld eens naar de gebruiksaanwijzingen van Ikea bij haar producten. Hoewel het tekeningen zijn is het theorie.

Maar zou het bijvoorbeeld mogelijk zijn om te leren vliegen vanaf papier. Als je kijkt naar een computerprogramma als Flight Simulator of andere computerspelletjes, dan lijkt het er wel op. Hoewel je een computerprogramma als Flight Simulator meer een mengvorm van theorie en praktijk kunt noemen. Het eerste begin van Flight Simulator is echter theoretisch, je zult namelijk de gebruiksaanwijziging moeten doorlezen om het programma te kunnen gebruiken.

In zekere zin betekent theorie omzetten in praktijk twee dingen. Ten eerste moet de tekst die gebruikt wordt duidelijk genoeg zijn om zonder verbale ondersteuning begrepen te worden. Ten tweede moeten je de kans hebben om fouten te maken tijdens het vertalen naar de praktijk. Vandaar ook het gebruik van simulaties bij het oefenen van praktische vaardigheden.

Vliegen

Fouten maken

Je zou kunnen stellen dat theorie de foutloze praktijk is. Ik noem het specifiek foutloze praktijk, omdat theorie soms de perfecte praktijk beschrijft, maar dat is niet hetzelfde als de praktijk waar de meeste mensen mee te maken hebben. De perfecte praktijk wil nogal eens wisselen met de normen die mensen hanteren. Zo is bij het autorijden tegenwoordig de perfecte praktijk een autorit waarbij geen ongelukken plaatsen vinden, geen boetes worden uitgeschreven en waarbij er een minimum aan

Fouten maken

vervuiling wordt veroorzaakt. Maar doe ik mee aan een autorace, of dat nu een echte is of in Grand Theft Auto, dan gaat het niet om ongeluk- en boete vrij en schoon rijden, maar om doelgericht en -treffend rijden.

In alle gevallen gaat het bij het omzetten van theorie naar praktijk om het maken van fouten om duidelijk te maken wat de knelpunten zijn in de praktijk. Je zou dit natuurlijk op kunnen lossen door in de theorie deze knelpunten meer aandacht te geven. Maar logischer is het om in de theorie alles wat belangrijk is aandacht te geven en vervolgens in de praktijk iemand zelf te laten ontdekken waar problemen bestaan in het omzetten. Een mens leert nu eenmaal meer van zelfdoen dan van voorgekauwd krijgen. Vandaar ook dat simulaties zo handig zijn. Je kunt zoveel fouten maken als je wilt, zonder dat de fysieke en financiële consequenties vernietigend zijn. Vandaar ook dat de gebruiksaanwijzingen van Ikea getekend zijn en je met maar heel weinig lijm werkt. Mocht je iets fout doen, dan maken de geschroefde verbindingen het mogelijk om de fout eenvoudig te corrigeren. Maar dan heb je de theorie in je hoofd wel weer bijgesteld, want dat is eigenlijk waar het omgaat. Praktijk is theorie, maar dan specifiek voor je eigen situatie.

Praktijk omzetten

Blijft er eigenlijk nog maar een vraag over:

Hoe maak ik zelf van praktijk theorie?