Hoe behandelen we aangezichtspijn

Inleiding

Vele landgenoten hebben geregeld te kampen met hevige, constante en prikkelende pijn in hun aangezicht, de ogen, de neus en in hun mond. Wat zijn de oorzaken van deze aangezichtspijnen, en hoe kan men deze bijzonder pijnlijke aandoening het best behandelen?

Wat is aangezichtspijn

Aangezichtspijn of trigeminus neuralgie is een nog vrij onbekende, maar daarom zeker niet minder ernstige aandoening. De patiënt heeft geregeld te kampen met kortstondige, maar bijzonder hevige pijnscheuten in zijn aangezicht, aan de ogen, de kin, de neus en de mond. Volgens artsen en patiënten is het een van de pijnlijkste aandoeningen die er bestaan. Het is alsof men met duizenden fijne naalden tegelijk in je aangezicht steekt. De pijn bij trigeminus neuralgie is meestal zo hevig, dat de slachtoffers niet meer kunnen eten, spreken, of zich zelf wassen. Iemand die met deze aangezichtspijnen wordt geconfronteerd, leeft dag en nacht in angst voor de pijnaanval die komen gaat. Het gaat immers om hevige pijnscheuten, die komen en gaan en die in vele gevallen een ganse dag kunnen duren.

Bloedvat tegen zenuw

De nervus trigeminus, die deze helse aangezichtspijnen veroorzaakt, is een drietakszenuw in ons aangezicht. Een vertakking gaat naar onze mond, de twee andere vertakkingen naar respectievelijk onze ogen en onze neus. De eerste tak van onze aangezichtszenuw is verantwoordelijk voor het gevoel van ons voorhoofd en onze ogen. De tweede tak van de drietakszenuw verzorgt het middelste gedeelte van ons gelaat en de derde zorgt voor het gevoel in onze onderkaak, ons ondergebit, de tong en onze kin. Als deze drietakszenuw beschadigd wordt, kan dit verschrikkelijke aangezichtspijnen veroorzaken.

Onschuldige pijnprikkels

Bij patiënten die met deze aandoening worden geconfronteerd, drukt een kronkelend bloedvat tegen de drietakszenuw, waardoor deze zenuwknoop extra wordt geprikkeld en pijnprikkels doorgeeft aan onze hersnenen. Deze aangezichtspijn wordt in eerste instantie veroorzaakt door bepaalde prikkels die op zich erg onschuldig zijn als eten, het drinken van koude dranken, het poetsen van onze tanden of door simpele aanraking van onze huid.

Geneesmiddelen

Dergelijke aangezichtspijnen komen meestal voor bij bejaarden, maar in feite kan deze aandoening bij zowel jong als oud toeslaan. Het is een ziekte die wél veel meer vrouwxen dan mannen treft. In sommige gevallen worden deze aangezichtspijnen behandelt met de jongste generatie anti-epileptica, maar in de meerderheid der gevallen is operatief ingrijpen noodzakelijk.

Gaatje in schedel

De jongste tijd maakt men meer en meer gebruik van radiofrequente thermoco-agulatie. Om de patiënten van hun aangezichtspijnen te verlossen, maakt men een gaatje in hun schedel. Daarbij gebruikt men de neuro-navigator, waarbij men in de zenuw prikt onder begeleiding van de CT-scan. Op die manier blijven de weke delen van ons aangezicht voor de behandelende arts goed zichtbaar op het beeldscherm. Deze recente techniek is stukken veiliger maar ook omslachtiger dan de fluoroscopie-techniek, waarbij men gebruik maakt van een beeldversterker. Zowel de arts als de patiënt worden hier echter aan een hoge dosis X-stralen blootgesteld. De weke delen van ons aangezicht als de bloedvaten, zijn hier onzichtbaar, waardoor soms de gezichtslagader wordt doorprikt. De recente CT-methode is veel preciezer en dus ook veel veiliger.

Navigatie-technologie

De recent ontwikkelde navigatietechnologie maakt deze manier van pijnbestrijding mogelijk. Daardoor kan men nu, zonder onderbreking, met de naalden navigeren. Dankzij deze navigatietechnologie navigeert men als het ware met de geleider in de naald. Deze naald is voorzien van twee magnetische spoeltjes. Enkele punten op de schedel en in het aangezicht van de patiënt worden door de arts uitgekozen en in de computer gebracht, door aanraking van de huid met de geleider van de naald. Het is vervolgens de computer die een cirkel berekent waarin met de precizie van één millimeter, wordt gewerkt.

Andere behandelingsmethode

• Stroombehandeling:

Bij deze methode wordt, met behulp van een röntgendoorlichting, een speciale elektrode via de wang naar het midden van de gezichtszenuw gebracht. Daar wordt de zenuwknoop van de trigeminus opgewarmd. Deze ingreep gebeurt onder volledige verdoving.

• Microvasculaire decompressieoperatie volgens jannetta:

Bij deze chirurgische ingreep wordt een klein kussentje geplaatst tussen de zenuw en het bloedvat dat tegen deze zenuw aandrukt. Dat kussentje moet voorkomen dat beiden elkaar kunnen raken. Het betreft een efficiënte operatie, waar nochtans enkele risico's zijn aan verbonden. De patiënt kan aan deze ingreep immers hersenbeschadiging, doofheid of gevoelloosheid in zijn gelaat overhouden.

• Verwijdering van de zenuw

Dit was de allereerste behandeling van trigeminus neuralgie, waarbij de aangezichtszenuw werd weggesneden. Het doorsnijden van de aangezichtszenuw had enkele belangrijke nadelen. Na de ingreep bleef het aangezicht als verdoofd aanvoelen, en na verloop van tijd keerden de pijnscheuten dikwijls terug. Deze ingreep mag niet meer uitgevoerd worden.

• Stereotactische bestraling:

Deze stereotactische bestraling werd tijdens de jaren vijftig ontwikkeld door de Zweedse wetenschapper Lars Leksell, en was bedoelt om de hersenen te bereiken zonder de schedel te moeten openen. De hersenen worden bestraald met röntgenstralen. Deze behandeling is doeltreffend, maar zeker niet beter dan de andere behandelingsmethode.