Visuele handicap

Inleiding

Er zijn in Nederland ongeveer 300.000 mensen met een visuele beperking. Dit betekend dat iemand blind is of zo slechtziend dat een bril het probleem niet oplost. Er zijn verschillende vormen visuele beperkingen. Je gezichtsveld kan beperkt zijn of je kunt alleen nog vormen onderscheiden op lichte achtergrond. Sommige mensen hebben weer juist een donkere achtergrond nodig om iets nog te kunnen zien.

Oorzaken van slechtziendheid en blindheid

Als het om een visuele beperking gaat zijn er twee vormen: aangeboren blindheid en blindheid op latere leeftijd. In sommige families komt blindheid of slechtziendheid vaker voor. Dan speelt erfelijkheid een grote rol. Voorbeelden hiervan zijn scheelzien of retinitis pigmentose (aandoening netvlies). Ook als mensen ouder worden gaat hun zicht vaak langzaam achteruit. Ze denken dat dit dan komt door het ouderdom maar hier is nog steeds niet genoeg bewijs voor. Ook kunnen je ogen achteruit gaan door bijvoorbeeld suikerziekte, een hoge bloeddruk of nierziekten. Ook snij wonden, brandwonden, te veel alcohol, tumoren of iets in het oog krijgen kan invloed hebben op het functioneren van je ogen.

Het grote verschil tussen aangeboren blindheid en blindheid op latere leeftijd is dat een kind zich moeilijker kan ontwikkelen op het gebied van taal wanneer hij blind is. Iemand die op latere leeftijd blind is geworden weet hoe een heleboel dingen eruit zien terwijl een kind dat al vanaf zijn geboorte blind is zal dat nooit weten. Een kind leert onder andere praten door middel van plaatjes in leesboekjes. Voor een kind dat blind is, is het moeilijker om onze taal te leren terwijl dit wel noodzakelijk is. Als het kind de gesproken taal niet beheerst kan hij ook niet braille leren. Blinde kinderen moeten hun tastzintuig gebruiken om de taal te leren.

Gevolgen

Bij aangeboren blindheid of slechtziendheid is eigenlijk altijd een vertraagde ontwikkeling zichtbaar. Een kind hoort de wereld om hem heen als uitdagend te ervaren maar bij een blind kind is dit niet het geval. Een kind met een visuele handicap voelt zich snel bedreigd. Ook op het emotioneel gebied lopen deze kinderen vaak achter in hun ontwikkeling omdat kinderen zonder deze beperking emoties herkennen door middel van uitdrukkingen. Een kind met visuele beperking kan dit niet en zal dit dus ook nooit kunnen. Ook de houding van andere mensen kunnen ze niet zien. Je kunt je waarschijnlijk niet voorstellen dat je nog steeds heel veel kan als je visueel gehandicapt bent. Je bent dan als het ware aangewezen op je andere zintuigen waardoor je die veel beter ontwikkeld hebt dan iemand zonder visuele beperking.

Hulpmiddelen

Vroeger waren ze afhankelijk van anderen maar tegenwoordig zijn er steeds meer hulpmiddelen die ervoor zorgen dat iemand met een visuele beperking zo zelfstandig mogelijk door het leven kan.

Braille

Dit zijn reliëfpuntjes waarmee letters, cijfers, leestekens en andere symbolen voelbaar worden gemaakt. Voordat je braille kan lezen moet je het eerst leren lezen maar ook schrijven. Je kunt braille schrijven met behulp van een speciale typmachine of op de computer.

De blindenstok

Iemand die blind is loopt vaak op straat met een witte stok met twee rode bandjes. Dit kun je vergelijken met een voelspriet, zo weet hij precies of hij door kan lopen of niet. Houd hij zijn stok omhoog, hoort hij voorrang te krijgen bij het oversteken. Sinds kort is er ook een blindenstok met sonar op de markt. Doormiddel van deze stok kan een blinde binnen een straal van drie meter voelen of er iets of iemand in de buurt is.

Blinden geleide Hond

Deze honden werden altijd blindengeleidehonden genoemd maar omdat ze tegenwoordig ook andere klusjes kunnen doen worden ze nu geleidehonden genoemd. Een geleidehond is er speciaal voor getraind om mensen met een beperking te helpen. Niet ieder ras is hier geschikt voor. Honden die hier vooral voor gebruikt worden zijn de labrador, de Golden Retriever en de Herdershond. De training duurt een half jaar en in het begin gaat de hond naar een gewoon gezin om gehoorzaam te leren zijn en om zindelijk te worden. Hij gaat in deze periode zoveel mogelijk overal mee naar toe om te wennen aan bepaalde geluiden en geuren. Na een jaar gaat hij naar een speciale schoolde training duurt in preciepe een half jaar en daarna krijgt de hond een blinde baas. Het grote nadeel is alleen dat een geleidehond heel duur is. Alleen de opleiding kost namelijk al ongeveer vijftien duizend euro. De zorgverzekering kan gelukkig hier een bijdrage aan leveren, direct of via persoonsgebonden budget.