Iedereen doet aan zelfbedrog

Mensen schatten zichzelf succesvoller, slimmer en mooier in dan ze in werkelijkheid zijn. Waarom doen we dit en is het wel zo goed dat we aan zelfbedrog doen? Houden we onszelf niet voortdurend voor de gek?

Zelfbedrog

We verzinnen allerlei logische verklaringen voor ons gedrag. Of makkelijker gezegd; een excuus. Een voorbeeld dat bij veel mensen bekend voorkomt is het onderwerp sporten. Mensen die niet sporten verzinnen een verklaring waarom ze niet hoeven te sporten. ‘Ik eet gezond, ben nooit ziek en ik rook niet’. We houden onszelf voor de gek, want je weet wel degelijk dat sporten hartstikke gezond voor je is, maar je vindt een verklaring of excuus om het niet te hoeven of willen doen. Dat is veel makkelijker dan dat je echt gaat sporten.

Je eigen brein kan je voor de gek houden. Je kan jezelf bijvoorbeeld ook ziek praten. ’s Ochtends sta je op en je weet dat je die dag een ontzettend saaie vergadering hebt. Je hebt er totaal geen zin in en je hebt een lichte hoofdpijn. Je meld je gewoon ziek. Je hebt immers hoofdpijn. Die hoofdpijn komt niet omdat je echt ziek bent, maar doordat je geen zin hebt om naar die saaie vergadering te gaan.

Veel mensen hebben ook iets dat hun geluk brengt. Bijvoorbeeld om eerst te blazen over je dobbelstenen voordat je ze gooit. Het verandert niets aan de uitkomst, maar zo denkt ons brein wel. Als je dan ook toevallig 6 gooit, wordt het bevestigd. Het werkt wel. De Harvard Universiteit deed een onderzoek naar zelfbedrog. Proefpersonen kregen een loterijticket. De helft van de proefpersonen mocht het lot zelf uitkiezen en de andere helft kreeg een lot toegewezen. Na een tijdje vroeg de Universiteit of ze de loten terug mocht kopen. Alle proefpersonen verkochten het lot terug aan de universiteit, maar de mensen die een eigen lot hadden gekozen, vonden hun lot 4x zoveel waard dan de loten die toegewezen waren. We maken onszelf wijs dat we meer kans maken als we zelf iets uitgekozen hebben. Als we bewust ergens over nagedacht hebben.

Neerwaartse sociale vergelijking

Met een neerwaartse sociale vergelijking kunnen we onze prestaties vergelijken met mensen die het een stuk slechter doen dan wijzelf. Je kan zelf niet zo goed zingen, maar je zwager zingt bijvoorbeeld nog veel valser. In vergelijking met je zwager zing jij dan nog heel erg goed. Dat zorgt altijd voor een egoboost. Mensen zijn heel prestatiegericht. Ze willen overal de beste in zijn. Zelfbedrog is een soort zelfbescherming die mensen toepassen. Het kan ook uit de hand lopen en dan kun je arrogant en egoïstisch overkomen.

Conclusie

Iedereen doet aan zelfbedrog. Het is waar, maar eigenlijk is het juist wel goed. Het beschermt ons tegen alle ‘slechte’ dingen in het leven. Als je heel realistisch denkt, dan zouden we veel sneller somber of depressief zijn. Het is een soort zelfbescherming die mensen toepassen. Je kan natuurlijk ook doordraven met zelfbedrog en dan is het niet goed. Dan kom je arrogant over omdat je alles beter weet of denkt beter te kunnen.

Misschien ook interessant?

Het bedrog van zelfbedrog