Dat is toch logisch

Logica

Voor de meeste mensen is iets volkomen logisch als ze het zelf snappen. Het enige wat ze dan vaak niet snappen is dat anderen het niet snappen. Of zoals wijlen Johan Cruyff (1947 - 2016) wel eens wilde zeggen:

Je gaat het pas zien als je het ziet, logisch toch.

Het gevolg is dan ook vaak dat we op geen enkele manier nadenken over wat dan onze logica is waarom wij iets snappen zodat we anderen kunnen helpen het te begrijpen, als zij het niet snappen.

⬇ Index

Snappen

Iets snappen is vooral een gevoel en het vermogen om iets te gebruiken. De formule van Phytagoras snappen komt vaak op niets meer neer dan inzien dat een driehoek een rechte hoek heeft en dat je daarom de a2+b2=c2 formule kunt toepassen. Als je vervolgens begrijpt wat bedoeld wordt met a2, b2 en c2 dan kun je de formule wel gebruiken. Als je dan ook nog de kans krijgt om met de formule te oefenen op verschillende driehoeken en op verschillende problemen dan is de kans groot dat je de rest van je leven de formule wel kunt toepassen.

Het wordt iets anders als je iemand moet uitleggen hoe de formule van Pythagoras werkt. Zeker als iemand niet bekend is met kwadrateren of het gebruik van symbolen om iets anders aan te duiden. Want hoeveel mensen snappen zonder uitleg dat a en b en c de lengte van de drie lijnen die een driehoek vormen aangeven. Hoeveel mensen begrijpen dat kwadrateren hetzelfde betekent als een getal met zichzelf vermenigvuldigen en hoeveel mensen weten dat vermenigvuldigen hetzelfde is als een getal bij zichzelf optellen. Verder moet iemand weten wat een driehoek is en vooral een rechte hoek. Voor sommige mensen is het zelfs belangrijk om te weten waarom ze die formule zouden gebruiken. Terwijl anderen juist alleen maar veel praktische voorbeelden willen krijgen van de toepassing.

Maar ondanks dat weet je nooit of iemand het snapt, totdat je het hem zelf ziet toepassen. Vaak geldt dan ook nog dat het pas duidelijk wordt dat iemand het heeft gesnapt, als hij het toepast in een situatie die je hem niet hebt voorgedaan of uitgelegd. Dat is ook wat het zo moeilijk maakt om te zien of iemand iets snapt. De ene persoon snapt het namelijk allemaal met weinig uitleg, maar zal nooit verder komen dan de situatie waarin het hem is uitgelegd. De ander snapt het pas na veel uitleg en oefenen, maar kan het dan plots in allerlei situaties toepassen die niet gebruikt werden tijdens de uitleg en het oefenen.

Toch vinden we het niet logisch dat mensen niet meteen alles snappen wat we hun uitleggen.

⬇ Index

Logisch

Nu is er wel een vraag te stellen bij wat we logisch vinden. Het punt met het begrip "dat is toch logisch" hangt namelijk samen met het feit dat we iets begrijpen. Het is bijvoorbeeld logisch dat je geld gebruikt om iets te kopen. Maar dat is logisch omdat we snappen dat je met geld iets kunt kopen, of dat nu producten of diensten zijn maakt niet uit. We snappen dat omdat we heel veel ervaring hebben met het kopen van zaken met behulp van geld. Maar hoeveel mensen snappen dat je ook zonder geld dingen voor elkaar kunt krijgen. Mensen die niet bekend zijn met andere oplossingen dan geld om aan iets te komen, snappen niet hoe je iets zonder geld kunt krijgen. Terwijl mensen die alleen maar aan dingen komen zonder geld, niet snappen waarom je geld nodig hebt, dat is toch helemaal niet logisch.

Eigenlijk zou dit begrip, dat logisch en snappen in elkaars verlengde liggen, bij iedereen voortdurend aanwezig moeten zijn als ze met anderen in contact komen. Vooral als we te maken krijgen met iemand die iets niet lijkt te snappen, wat wij volkomen logisch vinden. Dat zou waarschijnlijk een hoop frustratie voorkomen, omdat we dan waarschijnlijk eerst de vraag zouden stellen:

Begrijpt u wat ik bedoel.

Of:

Begrijpt u hoe dit werkt.

⬇ Index

Logisch maken

De volgende vraag is echter hoe kun je iemand helpen om iets te snappen, zodat hij het net zo logisch gaat vinden als jijzelf. Neem bijvoorbeeld het idee dat sommige mensen hebben dat al hun problemen een gevolg zijn van een buiten hun bereik liggende macht. In het geval van de politici Geert Wilders of Rita Verdonk bijvoorbeeld de onveiligheid in de Nederlandse maatschappij. Voor Geert Wilders, de leider van de PVV, is dat een gevolg van een ongebreidelde ongecontroleerde immigratie. Voor Rita Verdonk, de oud voorzitter van Trots op Nederland, is die onveiligheid een gevolg van de lichte straffen die we in Nederland kennen.

Anderen ontgaat de logica van Wilders en Verdonk volkomen. Hoe kan immigratie of straffen nu leiden tot onveiligheid? Voor de immigratie was er toch ook misdaad en geweld op straat in Nederland. In zekere zin betekent dit onbegrip voor de standpunten van Wilders en Verdonk vervolgens dat je ze niet snapt, maar vooral dat je ze niet logisch vindt. Voor Wilders en Verdonk geldt dan weer dat ze moeten begrijpen waar het onbegrip voor hun standpunten vandaan komt om begrip te kunnen creëren. Helaas voor Wilders en Verdonk betekent dat onderzoeken wat je eigen begrip van je standpunt is.

⬇ Index

Begrip voor anderen

Om iemand anders uit te kunnen leggen wat jij logisch vindt, moet je dus je eigen standpunt begrijpen. Maar daarnaast moet je ook weten wat de ander begrijpt van jouw standpunt en wat zijn standpunt is en waar hij dat op gebaseerd heeft. Want het kan best zijn dat iemand die nog nooit geweld op straat heeft meegemaakt, daarom niet begrijpt waarom iedereen toch praat over een onveilig Nederland. Maar het kan ook zo zijn dat iemand die zelf altijd de onveiligheid creëert voor anderen, helemaal niet het idee heeft dat Nederland onveilig is. Deze persoon voelt zich op straat waarschijnlijk heel veilig, er is namelijk niemand die hem lastig valt.

⬇ Index

Begrip voor jezelf

Maar een ander begrijpen is vaak eenvoudiger, dan jezelf begrijpen. Om een ander te begrijpen hoef je namelijk alleen maar vragen te stellen, te luisteren en door te vragen. Om jezelf te begrijpen moet je eerlijk durven te zijn over waarom je iets denkt. Je zult dus ook ideeën moeten durven toegeven die voor je gevoel politiek incorrect zijn. Dat is ook de reden waarom het zo moeilijk is om onderwerpen die gevoelsmatig logisch lijken begrijpelijk te maken voor anderen, zodat ze ze snappen.

Je moet namelijk bij jezelf te raden gaan zonder daarbij een oordeel te hebben over de redenen waarom je iets vindt. Misschien heb je ooit een overval meegemaakt of ben je aangevallen op straat, waarbij je hebt moeten ontdekken dat je jezelf helemaal niet kunt beschermen tegen anderen. Misschien heb je moeten ontdekken dat je heel snel bang bent en verlamt raakt in een stress situatie. Tegelijkertijd heb je echter het idee dat je stoer en sterk moet zijn, instaat om jezelf te beschermen. Dan kan je best het idee ontwikkelen dat het op straat niet veilig is. Maar hoe snel zul je dan voor jezelf toegeven dat je angst voor de onveiligheid op straat voortkomt uit je eigen ervaring en het verlies van je gevoel van zekerheid over jezelf. Voor een ander die zo'n ervaring niet heeft is het dan helemaal niet logisch om te roepen dat het onveilig is op straat en dat er iets aan gedaan moet worden. Voor jou is het volkomen logisch maar niet uit te leggen, als je niet kunt vertellen over dat, in jouw ogen, moment van zwakte.

Maar als je een ander iets wilt kunnen uitleggen wat jezelf logisch vindt, zodat hij het begrijpt dan zul je jezelf moeten aanvaarden zoals je bent. Want dat is eigenlijk de enige manier om jezelf te begrijpen. Anders zal de ander je alleen begrijpen als hij een vergelijkbare ervaring heeft gehad.

⬇ Index