Wat kan ik doen tegen mijn winterdepressie

Inleiding

Wie kent het niet, dat gevoel dat je nergens zin in hebt, vooral in de winter. Met het ingaan van de wintertijd, het vallen van de blaadjes, de lange grijze regenachtige dagen en met het ’s ochtends in het donker naar je werk vertrekken en ’s avonds in het donker weer thuiskomen breekt voor velen onder ons de tijd van de winterdepressie of de winterdip weer aan. Gelukkig is het tegenwoordig een erkend gezondheidspro- bleem en bestaan er diverse behandelingen voor. Het heet SAD, Seasonal Affective Disorder, oftewel '"triest". En zo voel je je dan ook.

Wat is een winterdepressie

Onderzoekers van het National Institute of Mental Health verklaren het optreden van een winterdepressie als gevolg van een te hoog gehalte aan melatonine. Wanneer de pijnappelklier (de epifyse) in de hersenen meer melatonine gaat aanmaken, worden we slaperig. Dit verschijnsel zien we optreden bij dieren die in winterslaap gaan. Wanneer de dagen korter worden en ze minder uren daglicht krijgen, produceren dieren meer melatonine, waardoor ze de hele winter kunnen doorslapen. Nu blijkt bij mensen met een winterdepressie datzelfde verschijnsel voor te komen. Meer informatie over de oorzaken en de verschijnselen van een winterdepressie kunt u vinden in het artikel Hoe kan ik een winterdepressie voorkomen .

Wat kunnen we er tegen doen?

Om een winterdepressie te behandelen moeten we een onderscheid maken tussen de echte depressie en de winterblues. Bij deze laatste, de winterdip, zijn de symptomen veel milder en hebben we ook meer kans dat we zelf bijtijds kunnen ingrijpen om erger te voorkomen.In het eerste geval zijn de verschijnselen dusdanig ernstig, net als die bij een klassieke depressie, dat we zelf wel maatregelen kunnen nemen maar dat die aangevuld moeten worden met het behandelen van de depressie onder begeleiding van een arts. 

Wat kan je zelf doen? 

1. Voor mensen met een winterdepressie is het van belang een goed dag-nacht ritme aan te blijven houden. Dit betekent dat je niet moet toegeven aan het nachten willen doorhalen en overdag willen slapen. Regelmaat helpt, ook al moet je jezelf daar toe dwingen. Ga op tijd naar bed en sta op een normale tijd op.

2. Wees lief voor je lijf. Dit wil niet zeggen dat je moet meegaan in de dingen die je het liefst in je depressie zou willen doen, namelijk eten en slapen, maar dat je goed voor jezelf moet zorgen. Ga regelmatig naar buiten, ga leuke dingen doen met vrienden, zorg voor een goed voedingspatroon, drink genoeg vocht maar vermijd alcohol. En als het echt even niet gaat, praat er dan over, maar wees je er bewust van en probeer er niet te lang in te blijven hangen. Je weet dat het een winterdepressie is, dus tijdelijk, en dat je zelf bij machte bent om het tij gedeeltelijk te keren.

3. Voedingssupplementen: Van een aantal voedingssupplementen is bekend dat het kan helpen bij een winterdepressie. Het zal niet alles oplossen, maar het ondersteunt wel, en het idee dat je jezelf een handje helpt kan voor veel mensen al genoeg zijn.

L-tryptofaan: Van L-tryptofaan, een essentiëel aminozuur, dat via eiwitten uit de voeding moet worden opgenomen, word in het lichaam 5-HTP gemaakt. Serotonine Het is bijna onmogelijk om via ons normale eetpatroon genoeg L-tryptofaan binnen te krijgen om het niveau van 5-HTP in ons bloed te laten stijgen. Daarom zijn er voedingssupplementen op de markt, gemaakt van zaden van een West-Afrikaanse plant, de Griffonia simplicifolia. Dit product wordt vaak samen gebruikt met Sint-Janskruid om depressies tegen te gaan, zoals een winterdepressie of het premenstrueel syndroom.

Vitamine D: vitamine D wordt in ons lichaam aangemaakt onder invloed van zonlicht op onze huid. Omdat we in de winter te weinig daglicht krijgen, lijdt ook de vitamine D aanmaak in ons lichaam. Behalve dat vitamine D belangrijk is voor de opname van calcium (kalk) uit ons voedsel en dus voor sterke botten en tanden, denkt men dat vitamine D bij nog veel meer chemische processen van belang is. Vitamine D komt ons voedsel maar mondjesmaat voor in eigeel en boter. Onze ouders waren dus zo gek nog niet om ons in de winter levertraan te laten slikken, dit is namelijk een goed bron van vitamine D3.

Sint Janskruid:

 Sint-Janskruid is een veel gebruikt kruid tegen depressie maar het werkt bijvoorbeeld ook tegen blaasontsteking en herpes (koortslip). De etherische olie in de plant bevat hypericine, hyperforine en pseudohyperforine. In veel wetenschappelijke studies heeft dit kruid een statistisch bewezen SSRI effect (Selective Serotonin Reuptake Inhibitor) net als de anti-depressiva Prozac en Seroxat, alleen met veel minder bijwerkingen. Hier moet bij gezegd worden dat Sint-Janskruid werkt bij milde depressies, bij een langdurige, zware depressie is het effect niet voldoende en dat het bijtijds ingenomen moet worden omdat het een tijdje duurt voordat het echt begint te werken. Dit kruid is door A.Vogel als Hyperiforce forte als homeopatisch middel op de markt gebracht.

Waarvoor moet u naar een arts

Medicatie:

1. Antidepressiva: Antidepressiva zoals Prozac en Seroxat zijn effectief bij de behandeling van een winterdepressie. Zowel Prozac als lichttherapie geven een genezingspercentage van ongeveer 70%. De meeste artsen geven om een aantal redenen de voorkeur aan lichttherapie. Bij patiënten behandeld met lichttherapie zag men een snellere verbetering, antidepressiva hebben bijwerkingen èn ze functioneren voornamelijk als symptoombestrijder maar pakken de oorzaak van de winterdepressie niet aan.
2. Propanolol: Propanolol is een medicijn dat gebruikt wordt tegen hoge bloeddruk, bij hartritmestoornissen, angststoornissen en migraine. Het zou het gehalte van melatonine in het circulerende bloed afremmen en daarom worden er nu tests gedaan om te zien of men het ook kan gebruiken bij de behandeling van winterdepressie.
3. Modafinil: Dit medicijn, bekend onder de merknamen van Provigil, Modalert of Modiodal, stimuleert het geheugen, en verhoogt je alertheid en je humeur. Dit medicijn wordt onder andere gebruikt bij ADHD, vanwege minder bijwerkingen als bij andere psychostimulantie zoals Ritalin. Daarnaast wordt het algemeen gebruikt als middel bij slaapstoornissen en bij narcolepsie, waarbij men overdag slaapaanvallen heeft. Dit is dan ook de reden dat het soms ingezet wordt bij de behandeling van winterdepressie.

Lichttherapie:

In de medische wereld wordt lichttherapie als de meest effectieve behandeling van winterdepressie beschouwd. Hierbij zit je een half uur tot een uur per dag voor een speciale lamp of een lichtbak. Het speciale licht zorgt voor een daling van het melatonine-gehalte in het bloed. Deze therapie werkt niet bij iedereen, zo’n 30% van de mensen reageert niet op de behandeling met licht. Omdat lichttherapie niet geschikt is voor iedereen, en ook risico’s met zich meebrengt, is het niet verstandig om op eigen houtje met lichttherapie te gaan experimenteren. Meer informatie over lichttherapie kunt u hier vinden.

Negatieve ionen therapie:

Een relatief nieuwe ontwikkeling is het gebruik van negatief geladen ionen als behandeling tegen winterdepressie. Hierbij ligt iemand op een speciaal bed terwijl er een stroom van negatieve ionen over hem of haar heen blaast. De ontdekking dat deze negatieve ionen wel eens zouden kunnen helpen tegen SAD was puur toeval maar is daarna bevestigd in een onderzoek. Zie ook: Negatieve ionen, vitamines in de lucht