Vergeven doe je voor jezelf

Inleiding

Hoewel je van veel religieuzen en andere professionals het idee krijgt dat je vergeeft om de relatie met de ander, vergeef je eigenlijk alleen maar omdat het goed is voor jezelf. Om te beginnen verminderd vergeven de stress van het bezig zijn met wat een ander je heeft aangedaan. Maar vergeven maakt het ook mogelijk om door te gaan met je eigen leven, in plaats van bezig te zijn met wat je is overkomen. Vergeven is in zekere zin bevrijdend en daarmee opent het nieuwe mogelijkheden voor jezelf. Vergeven is dus heel erg egoïstisch en de dader heeft er ook nog voordeel van.

Vergeven

Er wordt vaak gezegd dat het goed is om te vergeven als iets ergs je overkomt. Iemand rijdt je kind aan en je kind komt in het ziekenhuis. Vergeef de dader, het is goed voor je. Iemand pikt de

promotie waar je zo happig op was. Vergeef de dief en je zult je beter voelen. Zo zijn er veel gebeurtenissen waarbij het slachtoffer verteld wordt dat vergeven beter is dan wraak. Maar het wordt op deze manier veel te eenvoudig voorgesteld. Want ons gevoel van rechtvaardigheid zit in de weg. Vergeven hindert ons om ons gevoel van rechtvaardigheid te ervaren.

Helaas gaat het hier dan echter niet om vergeven, maar loslaten en kwijtschelden. Het is alsof de dader een schuld bij je heeft opgebouwd en die scheld je hem kwijt. Dat is geen vergeven. Dat is gewoon een kwestie van het maken van de afweging of het je meer oplevert om de schuld te innen of kwijt te schelden. Niet voor niets vinden we het vaak veel makkelijker om iemand hoger in de hiërarchie te vergeven dan iemand op gelijk niveau. We vinden het veel moeilijker om onze partner te vergeven, dan onze baas. Maar vaak vinden we het ook veel makkelijker om iemand te vergeven als hij of zij voor ons gevoel lager in de hiërarchie staat. Zeker als de dader ons kind is en het bereid is zich te verontschuldigen en schaamt voor zijn of haar daad.

Maar eigenlijk is dat allemaal geen vergeven in de spirituele betekenis. Wat het wel betekent is dat we bij veel zaken die ons overkomen eigenlijk niet zo betrokken zijn als we denken dat we zijn. Verander de daders in de situatie en onze houding tegenover de uitkomsten veranderen.

Vergeving

Waar het in veel gevallen om gaat waar we vergeving moeten schenken is niet het feit dat iemand ons iets aandoet. Het gaat om het feit dat het ons overkomt. We voelen ons daarom ook

veel meer geraakt als iemand die we als onze gelijke zien ons iets lelijks aandoet. We vinden namelijk dat dat niet mag. We zijn tenslotte gelijken en zouden het hebben moeten zien aankomen. Waar we dus vooral mee zitten is niet dat iemand ons iets aandoet, maar dat het ons overkomt.

Hiërarchie

Van onze baas verwachten we eigenlijk wel dat hij ons iets aandoet, dat hebben we ons hele leven wel ervaren. Onze ouders deden vooral wat ze wilden met ons en zelden deden ze iets samen met ons. Van onze ondergeschikte verwachten we eigenlijk ook dat ze ons iets aan zullen doen, omdat ze nog niet zo vaardig zijn. Het is dus niet meer dan logisch dat ons kind van vijf dat ons wil helpen met tafel dekken iets uit zijn handen laat vallen. Het is misschien wel onze eigen schuld, we hadden hem beter nog niet met borden kunnen laten lopen.

Vergeven in deze situatie is dus niet zo moeilijk, we wisten dat het zou komen en hoefden er alleen maar op te wachten.

Gelijken

Waar het bij de vergeving van gelijken dus eigenlijk over gaat is dat we onszelf vergeven voor het feit dat ons iets overkomt. We moeten voor onszelf kunnen toegeven dat we het onze eigen schuld was dat het ons overkwam en tegelijkertijd ook weer niet. We moeten kunnen toegeven dat we niet zo geweldig zijn als we altijd gedacht hebben. Dat is wat vergeven zo moeilijk maakt. Het toegeven dat je niet perfect bent en dat ook jij slachtoffer kunt worden van een gebeurtenis. Maar dat is ook meteen wat vergeven zo moeilijk maakt. Om onszelf te kunnen vergeven en daarmee de dader, moeten we ons idee van perfectie loslaten.

Perfectie

Zolang je vasthoudt aan het idee van de perfecte mens, de perfecte Normyo, is het onmogelijk om te vergeven. Want dan is er maar mogelijke route. Dan moet de perfectie herstelt worden en dat kan alleen langs de weg van rechtvaardigheid. De ander zal dan teruggebracht moeten worden tot het eigen niveau door hetzelfde te ondergaan als het slachtoffer. Waarbij we dan vergeten dat we langzaam maar zeker het niveau van perfectie lager en lager leggen. Want iedere keer dat je ergens het slachtoffer van bent en je wilt dat de dader tot dat niveau wordt terug, komt het niveau van perfectie op dat nieuwe lagere niveau te liggen. Waarmee het eigenlijk steeds moeilijker wordt om perfectie na te streven. Maar het wordt ook steeds moeilijker om te vergeven, je moet namelijk steeds harder werken om het idee te hebben dat je perfect bent.

Jezelf vergeven

Bij het jezelf vergeven gaat het dus niet om wat je overkomen is, maar over het feit dat je vindt dat het je niet had mogen overkomen. Je bent dus vooral boos over het feit dat de ander je gedwongen heeft om te zien dat je niet perfect bent. Dat maakt het natuurlijk ook moeilijker om jezelf te vergeven, maar vooral om het de ander te vergeven.

Maar uiteindelijk is het dus vooral in je eigen voordeel als je jezelf kunt vergeven, want dan kom je ook een stukje dichter bij je ware zelf. En als je jezelf kunt vergeven, dan kun je ook de ander vergeven.