Boos op onszelf

Woede

Vanuit onze opvoeding hebben we geleerd dat woede een slechte emotie is. Nu zit er in die norm wel een waarheid. Onze woede is te vaak oorzaak van schade aan onszelf en leidt zelden tot een echte oplossing. Het punt is echter dat de oorzaak van onze woede vaak heel ergens anders ligt dan we vaak denken.

↯ Index

Oorzaak

Uitgebloeid

Als het om boosheid of woede gaat, dan is dat typisch een emotie waarvan we heel en te vaak denken dat de oorzaak buiten ons ligt. We zijn boos omdat iemand anders zijn werk niet goed doet. Of we zijn boos omdat iemand ons buitensluit. Of we zijn boos omdat iemand niet doet wat wij willen. Dan kun je ook nog boos zijn omdat je niet krijgt wat je wilt. Of boos zijn omdat iemand je pijn doet. Van sommige oorzaken voor onze emotie boosheid kun je zelfs bedenken dat ze elkaar overlappen of slechts een variatie zijn van elkaar.

Zo is boos zijn op iemand die zijn werk niet goed doet, eigenlijk niet anders dan boos zijn dat je niet krijgt wat je wilt. Je wilt namelijk dat iemand goed werk levert en dat doet hij niet. Maar in deze oorzaak voor boosheid zie je al een lichtpuntje van de werkelijke oorzaak. We zijn niet boos op de ander omdat hij ons niet geeft waarvan we denken dat we er recht op hebben. We zijn boos op de ander omdat hij ons confronteert met onze eigen tekortkoming. We blijken de ander niet te kunnen dwingen om goed werk te leveren en krijgen dus slecht werk geleverd of in ieder geval niet wat we verwachten. De oorzaak voor dat wat wij slecht werk noemen, kan dus ook veroorzaakt worden doordat we geen duidelijke opdracht hebben verstrekt. Of het is een gevolg van het feit dat we ons slachtoffer voelen van de situatie, omdat we de ander niet kunnen dwingen goed werk te leveren.

↯ Index

Wie is de oorzaak

Bij woede zijn we dus eigenlijk altijd zelf de oorzaak voor het feit dat we de emotie hebben. Tenminste als we dieper willen kijken dan de uiterlijke oorzaak die we zien. Misschien dat we daarom ook altijd zelf meer pijn hebben van woede dan anderen. Ook al denken we natuurlijk dat het andersom is.

Maar voor de meeste gevallen waarin we boos worden, zijn we eigenlijk boos op onszelf. Iemand levert slecht werk, dan hebben we het waarschijnlijk slecht uitgelegd of te weinig tijd gegeven om het werk te doen. Of we hebben de ander de mogelijkheid niet geboden om vragen

Teleurgesteld

te stellen, omdat we er vanuit gingen dat we duidelijk waren. We zijn dus onterecht boos op de ander, maar omdat we geleerd hebben dat we niet boos op onszelf mogen zijn, moet de oorzaak voor onze emotie wel buiten ons liggen.

Ook als we bijvoorbeeld boos zijn op iemand die ons pijn doet, lichamelijk of geestelijk, ligt de oorzaak vaak bij onszelf. Natuurlijk zijn er gevallen waar de ander gewoon geestesziek is en ons pijn doet zonder dat er een reden voor is. Maar dan worden we zelden boos, dan komt meestal angst om de hoek kijken. Als we boos zijn op iemand omdat hij ons pijn doet, dan zijn we er boos over dat we onszelf niet hebben kunnen beschermen tegen de ander. Bijvoorbeeld als we blijven hangen in een relatie waarin we misbruikt worden.

De meeste gevallen van woede gaan dus eigenlijk over het feit dat we niet perfect zijn in de genoemde situatie. We hebben de ander niet goed ingelicht over wat wij willen. We hebben onszelf niet beschermd tegen de ander. We hebben onszelf te afhankelijk gemaakt van de mening van een ander voor onze eigenwaarde en nu blijkt de ander ons helemaal niet te waarderen. We zijn dus tekort geschoten tegenover onszelf en zijn nu dus boos op de ander. Maar boos zijn op de ander lost ons probleem niet op, want de oorzaak in onszelf wordt er niet door opgelost.

↯ Index

Andere aanpak

Om met woede om te kunnen gaan, moet je kunnen accepteren dat jij en anderen niet perfect zijn. Ons uitgangspunt moet zijn dat we allemaal fouten maken, omdat we niet perfect kunnen zijn. Materie is tenslotte een imperfect medium. Het vergaat in de loop der tijd. Zelfs de hoogste berg verliest iedere dag een paar atomen door de wind, de regen en het constante bombardement met deeltjes en straling uit het universum. Zelfs ons complexe lichaam, moet zich iedere dag voeden om niet vroegtijdig te sterven aan dagelijks gebruik.

↯ Index

Imperfectie

Dus perfectie bestaat niet, niet voor onszelf en ook niet voor anderen. Maar dat accepteren is zo ongeveer het moeilijkste wat er is, want we worden er voortdurend op gewezen dat we perfect moeten zijn. We moeten namelijk net zo zijn als die succesvolle politicus, die bekende Nederlander, die beroemde filmster. We mogen dus vooral niet onszelf zijn, wat natuurlijk wel vreemd is, want er zijn nu eenmaal niet genoeg stoelen in de Tweede kamer voor iedere Nederlander. Maar er zijn ook niet genoeg mediagelegenheden om iedere Nederlander bekend te laten worden. Er zijn ook niet genoeg verhalen om iedereen een beroemde filmster te laten worden. Laat staan dat er genoeg goede regisseurs zijn om al die films te maken.

↯ Index

Tellen

Er is dus een andere aanpak nodig als we niet om het minste of geringste boos willen worden. Nu zeggen ze wel dat je tot tien moet tellen, maar dat is leuk voor mensen die niet willen weten waarom iets ze boos maakt. Wat veel beter is, is jezelf de vraag stellen:

Wat verwachte ik van deze situatie, waardoor ik nu boos ben over de uitkomst?

Maar misschien moet je daarvoor eerst tot tien tellen. Zodat je genoeg tot rust gekomen bent om

Tellen

de vraag te stellen. Want je had duidelijk een bepaalde verwachting van de situatie als je boos wordt. Want hoe vaak worden wij boos als we overvallen worden door iets? Onze eerste reactie is dan vaak eerder angst of schrik. Pas als we bewust worden van wat er is gebeurd worden we vaak boos, zonder ons echt bewust te zijn van wat ons nu eigenlijk boos maakt.

↯ Index

Verklaring

Vervolgens proberen we nadat de eerste gevoelens zijn gezakt een verklaring te vinden voor waarom we er boos van worden. Helaas zeggen we dan zelden:

Eigenlijk had ik iets anders verwacht, dus het is mijn eigen schuld. Wat had ik beter kunnen doen?

In plaats daarvan zeggen we:

Kun je niet beter: JE BEST DOEN/OPLETTEN/UIT JE DOPPEN KIJKEN/NADENKEN!!!

Alsof de ander onze gedachten kan lezen en zo had kunnen voorkomen dat wij boos werden.

Misschien verklaart dat boos zijn op onszelf ook wel waarom we steeds meer gevallen van onverklaarbare woede zien. Mensen die hulpverleners aanvallen, mensen die boos uitvallen naar werknemers, mensen die boos zijn op andere weggebruikers die zich niet aan de regels houden. We vinden het gewoon steeds moeilijker om te accepteren dat we niet perfect zijn en de wereld om ons heen niet volledig onder controle hebben.