Ik mag niet slecht zijn
Soorten slecht
In onze huidige maatschappij kennen we verschillende soorten slecht. Zo ben je natuurlijk slecht als je de Nederlandse wet overtreedt. Je bent slecht als je egoïstisch of egocentrisch bent. Maar je bent ook slecht als je werkloos bent. Of je bent slecht als je niet werkt aan het verbeteren van jezelf.
Slecht
Als het om slecht gaat dan hebben we veel slechte kanten als mens. Van onze misdadige inborst tot onze egocentrische behoefte om alles bij het oude te laten. Je kunt het niet bedenken of we zijn wel ergens slecht in. Bijvoorbeeld dat we niet de beste zijn van onze klas. Of dat we in ons zelfvertrouwen niet bescheiden zijn, maar arrogant.
Wat bij al deze vormen van slecht echter opvalt is dat het externe normen zijn. Want zelf vinden we onszelf juist vaak hele goed of in ieder geval voldoende. Dus vinden we het helemaal niet nodig om aan onszelf te werken om beter te worden in wat we doen of wie we zijn. Pas als iemand zegt dat wat we doen niet goed is willen we aan onszelf gaan werken. Pas als we onszelf vergelijken met anderen en zien dat zij het beter doen, willen we onszelf verbeteren. Pas als onze partner zegt dat we niet voldoen denken we er over na wat we aan onszelf kunnen verbeteren.
Maar zo slecht als we zijn volgens anderen, zo weinig behoefte hebben we er aan om onszelf te veranderen. Waarbij we vaak onze omgeving laten bepalen of we wel of niet zullen veranderen. Want hoeveel trainingsprogramma’s om medewerkers betere gebruikers van kantoorsoftware te maken zijn er al niet mislukt, omdat eigenlijk niemand het echt nodig vond. Of hoeveel trainingen om medewerkers klantgericht te maken hebben geleid tot meer klantgerichtheid.
Je zou bijna gaan denken dat de christelijke religie gelijk heeft als het gaat om het feit dat de zonde een aangeboren menselijke eigenschap is. Want we bakken er niks van op veel gebieden en zouden ons in veel gevallen slecht kunnen noemen.
Mag je slecht zijn
Het punt is echter niet dat we slecht zijn. Het punt is dat we niet slecht mogen zijn. We doen te veel alsof we perfect moeten zijn zo slecht als we zijn. We accepteren dus niet dat we slecht zijn, maar verheffen ons slecht zijn tot de staat van perfectie. Dat heeft natuurlijk wel voordelen. Want als de slechte staat waarin je nu bent de perfecte staat is, dan hoef je je niet te verbeteren. Het is alsof je tegen een buurman die klaagt over je kale verweerde schuur zegt dat je dat verweerde mooi vindt, omdat je geen zin hebt om de schuur op te knappen. 
Of omdat je geen zin hebt om na te denken over hoe je van die verweerde schuur weer iets moois kunt maken. Maar waarom zou je niet gewoon tegen de buurman mogen zeggen dat je het met hem eens bent, maar dat je geen zin hebt om de schuur op te knappen. Terwijl als je zegt dat je het mooi vindt, dan heeft de buurman geen recht van spreken meer, want over smaak valt niet te twisten en die schuur staat toch op jouw grond.
We mogen dus niet slecht zijn, terwijl er aan de andere kant, met uitzondering van misdrijven en -daden, niets op tegen is om slecht te zijn. Slecht zijn betekent namelijk dat er ruimte is om te verbeteren. Te vaak is het echter zo dat de verwachting is dat als er iets slechts aan je is, dat je dat meteen verandert. Je moet voortdurend aan jezelf werken en effectiever, efficiënter, slimmer, leuker, mooier worden. Je moet je werk in minder tijd doen. Maar je moet ook nog eens in minder tijd leren om je werk in minder tijd te doen.
Waar je vroeger het zelfde beroep jaren achter elkaar mocht uitoefenen en in de loop der jaren steeds beter mocht worden, daar moet je nu bijna meteen aan het begin van je loopbaan alle hoofd- en bijzaken binnen je werkzaamheden kunnen scheiden.
Waar we het vroeger heel gewoon vonden dat iemand een scheve neus had of een oude huid, daar moet je tegenwoordig direct naar de plastisch chirurg als iemand roept dat het lijkt dat je ouder begint te worden.
Er is eigenlijk geen activiteit meer waarbij je nog fouten mag maken of minder dan de beste mag zijn. Tenminste het mag niet in het openbaar. Want als iedereen in Nederland voortdurend bezig was met verbeteren en ook beter aan het worden was, dan zouden we nu zo langzamerhand met zestien miljoen inwoners het rijkste land ter wereld moeten zijn. Want iedere Nederlander zou zo langzamerhand beter zijn in wat hij doet dan de beste buitenlander die er te vinden is. Buitenlandse bedrijven zouden aan de grens met Nederland staan te springen om iedere Nederlander tegen belachelijk hoge salarissen in dienst te nemen. Want met één Nederlander zou je waarschijnlijk twee of meer buitenlandse werknemers kunnen vervangen.
Belachelijke gedachte
In zekere zin is die gedachte dat we niet slecht mogen zijn en voortdurend moeten proberen om beter te zijn dan anderen een belachelijke gedachte. Het is de gedachte dat het mogelijk is een supermens of een ras van supermensen te creëren. Het is de gedachte dat de mens maakbaar is tot in het oneindige als je maar blijft zoeken naar verbeterpunten.
Waar het dus tijd voor wordt is dat we accepteren dat we goede en slechte kanten hebben. Waarbij het die combinatie van goed en slecht is die ons tot mens maakt. Het is het feit dat we perfect willen zijn en onze fouten willen ontkennen die ons tot mens maakt. Het is het feit dat we naar anderen luisteren in plaats van naar onszelf dat ons mens maakt. Het is het feit dat we onszelf willen verbeteren dat ons mens maakt. Niet het feit dat we denken dat we perfect zijn.
