Een eenvoudig antwoord

Antwoord

Rode kat kijkend om hoek gordijn Mensen houden niet echt van ingewikkelde en uitgebreide antwoorden. Overigens is dat niet meer dan logisch, want ons brein is niet gemaakt om complexe, veel omvattende, subtiele antwoorden snel te verwerken. Subtiliteit helpt ons namelijk niet overleven. Snelle directe beslissingen en eenvoudige verklaringen dat is hoe je overleeft in een wereld waarin het gevaar op iedere hoek van de straat loert om je te bespringen als een wilde huiskat.

¿ Index

Eenvoudig

Eenvoud is het kenmerk van het ware wordt wel gezegd. Maar is dat werkelijk waar. Als je eerlijk naar de wereld kijkt moet je vaststellen, dat eenvoud alleen geldt voor materiële zaken. Kijk naar het uiterlijk van een iPod, niets meer dan een schermpje en een grote knop met een beperkt aantal functies. Dat is eenvoud. Zo zijn er nog veel meer voorbeelden van hoe wij in de materiële wereld zaken die er simpel uit zien mooier vinden, dan dingen die complex en ingewikkeld zijn. Priester slaat handen voor mond

Maar het punt is dat we die eenvoud ook terug willen zien in onze relatie met andere mensen. De ander moet van ons houden om wie we zijn of willen zijn, niet om wat we doen en hoe we ons gedragen. Maar het mag al helemaal niet om meerdere redenen zijn dat iemand van ons houdt. Eenvoud is tenslotte het kenmerk van het ware. De ander moet dan ook vanwege een simpele reden boos zijn en mag niet een complexe reden hebben om emotioneel te worden. Dat uit zich zelfs in onze behoefte om iemands uiterlijke gedrag aan een simpele enkelvoudige reden te koppelen. Soms zelfs zo eenvoudig dat het een veroordeling wordt van de ander en een ontmenselijking. Hoe vaak zeggen we niet dat iemand is wat hij is, omdat hij een bepaald gedrag vertoont. Zo is iemand die dronken over straat loopt een dronkaard, ook al weten we helemaal niet hoe hij dronken is geworden.

Hoe eenvoudiger het antwoord dat we op een situatie kunnen geven hoe liever we dat hebben. Want complexe inzichtelijke antwoorden maken de ander alleen maar menselijker en minder veroordeelbaar. Dus als we een eenvoudig antwoord kunnen geven op de vraag waarom iemand zich op een bepaalde manier gedraagt, dan zullen we dat absoluut doen.

Zo gedragen Islamieten zich bijvoorbeeld als terroristen, omdat zij Islamieten zijn. Zo zijn Nederlanders gierig en Belgen dom. Zo zijn vrouwen emotioneel en mannen stug. Als het om eenvoudige antwoorden gaat, dan hebben we er een heleboel klaar liggen onder het kopje overtuigingen en vooroordelen. Waarbij we ze iedere dag aanvullen met nieuwe vooroordelen en overtuigingen. Managers gaan alleen voor hun eigen belang en werknemers zijn lui. Werkgevers buiten hun werknemers uit en politici zijn niet te vertrouwen.

Maar al die eenvoud is een slechte verklaring van wat er om ons heen gebeurt. Eigenlijk strooien al die overtuigingen en vooroordelen ons alleen maar zand in de ogen en begrijpen we steeds minder van de wereld om ons heen.

¿ Index

Antwoorden

Werkplekken Hoewel we nooit precies kunnen weten waarom anderen iets doen, juist omdat ze zulke complexe redenen hebben om zich op een bepaalde manier te gedragen, kunnen we ze wel begrijpen. Want van onszelf weten we vaak genoeg dat we meerdere redenen hebben om iets te doen. Zo willen we die promotie vaak omdat we meer geld willen verdienen, maar ook omdat we het zien als waardering en we willen met dat extra geld leuke dingen doen met onze partner. Maar naast die externe redenen willen we die promotie vaak ook omdat we de uitdaging aan willen gaan en willen ontdekken of we het ook aankunnen. Zijn we goed genoeg om op een hoger niveau werk te verrichten.

Dus onze wens om een promotie te krijgen is complex en helemaal niet eenvoudig, terwijl we van anderen vaak beweren dat ze alleen maar een promotie willen omdat ze op geld uit zijn of behoefte hebben om te bewijzen dat ze beter zijn dan anderen. Dus waar we zelf meerdere redenen hebben om iets te willen of te doen, daar zijn de redenen van anderen eenvoudig en vaak negatief voor ons. Het lijkt wel alsof we het succes van de ander willen afzwakken, zodat we voor onszelf kunnen zeggen dat het niet erg is dat de ander succesvol is.

Het vreemde is echter dat we niet de moeite willen doen om te kijken naar de complexe redenen waarom we het succes van de ander willen devalueren. Liever doen we het af met de simpele op een vooroordeel over de ander gebaseerde verklaring, zodat we ook niet hoeven te kijken naar de complexe reden waarom we de ander zijn succes misgunnen.

Maar zoals wij complexe redenen hebben om bepaalde keuzes te maken en gedrag te vertonen, zo hebben anderen dat ook. Hoe vaak reageren wij niet boos op anderen, omdat we al weken lang rondlopen met een ontevreden gevoel over hoe we behandeld zijn door de verkoper, onze partner, onze baas, onze collega. Maar daarnaast maken we ons dan ook nog eens zorgen over hoe ons kind zich gedraagt op school en of het wel zijn diploma zal halen. Waarnaast we ons ook nog afvragen of we wel genoeg opvallen om die promotie te krijgen. En hoe moet dat straks met onze veel te dure vakantie naar Australië als die promotie niet doorgaat. Toch geloven we niet dat onze collega een vergelijkbare complexe levenservaring heeft. Hij lijkt altijd zo vrolijk en beheerst en weet op alles een antwoord. Terwijl wij met moeite een glimlach op ons gezicht kunnen krijgen voor die grap die zojuist verteld wordt.

Het antwoord op die vraag is natuurlijk, dat de anderen net zulke complexe levens en oorzaken hebben voor hun gedrag als wij. Het enige verschil kan zijn dat zij op het moment dat ze glimlachen zich gelukkig voelen omdat ze zich even niet druk maken over al die problemen die ze net zoals wij ervaren. Of ze ervaren eventjes een moment van geluk omdat iets ze is gelukt, waar ze eerst zwaar tegen op keken.

¿ Index

Eenvoudig antwoord

Er is dus geen eenvoudig antwoord voor het gedrag van onszelf en anderen. Zelfs niet voor de momenten dat iemand gelukkig lijkt te zijn. Want ook dat kan een samenloop van omstandigheden zijn. Dat kan voortkomen uit het feit dat we ons gelukkig voelen omdat we met leuke collega’s samenwerken en gehoord hebben dat onze partner promotie heeft gemaakt en Blije baby dat we net een moeilijke opdracht goed hebben afgesloten en vannacht lekker geslapen hebben en zo nog een aantal redenen die op dat ene moment samenkomen om ons een gevoel van geluk te geven. Waarna dat gevoel zich uit in een grote glimlach.

Er is dus eigenlijk nooit een eenvoudig antwoord voor het gedrag dat we bij anderen zien. Behalve natuurlijk als iemand staat te schreeuwen van de pijn, vlak nadat hij met die zware hamer op zijn vinger heeft geslagen. Maar ja, dan is lichamelijke pijn een simpel antwoord op een simpele vraag:

“Wordt ons lichaam fysiek bedreigd of is het fysiek beschadigd.”

Alle andere vragen die we hebben kunnen we niet beantwoorden met onze overtuigingen en vooroordelen. Want zelfs die overtuigde VVD-er vindt vaak dat ieder mens het recht heeft op een veilig en gezond leven of die persoon nu wel of niet goed voor zichzelf kan zorgen. Terwijl die linkse SP-er vindt dat mensen het recht hebben op een veilige leefomgeving en dat dat best met harde hand gerealiseerd mag worden.

Er bestaat dus geen eenvoudig antwoord op al die eenvoudige vragen die we hebben.

¿ Index