Zoals de waard is

vertrouwt hij zijn gasten

Vertrouwen

Het spreekwoord “zoals de waard is, vertrouwt hij zijn gasten” wil ons eigenlijk op twee manieren waarschuwen. De eerste waarschuwing is dat je jezelf kunt herkennen in hoe je anderen behandelt. Dus als jij anderen niet vertrouwt, dan ben je waarschijnlijk zelf niet erg betrouwbaar. De andere waarschuwing is dat je moet uitkijken dat je het gedrag van anderen niet op jezelf moet projecteren. Dus niet omdat de waard je niet vertrouwt, ben je onbetrouwbaar. Een variant op dit spreekwoord in het Engels is: It takes one, to know one.

⬇ Index

Wie ben jij

De meeste spreekwoorden gaan over anderen, zelden over onszelf. Om een aantal voorbeelden te geven:

“Als het kalf verdronken is, dempt men de put”
“Zoals de waard is, vertrouwt hij zijn gasten”
“Wie de schoen past, trekke hem aan
“De pot verwijt de ketel, dat hij zwart ziet”
“Wie het laatst lacht, lacht het hardst”

Of een variant daarop:

“Wie het laatst lacht, heeft de grap niet begrepen”

Het lijkt dus net alsof de spreekwoorden niet voor onszelf gelden. Maar het punt is natuurlijk dat wij net zo goed de ander zijn in de ogen van anderen. Dus ook wij hebben de neiging om onze problemen op te lossen in plaats van te voorkomen. Ook wij hebben de neiging onze eigen eigenschappen te projecteren op anderen. Soms denken we dat anderen iets slechts over ons zeggen. Er zijn momenten dat we anderen iets negatiefs toeschrijven, terwijl wijzelf niet veel beter zijn. Ook wij lachen wel eens als laatste het hardst omdat we de mop pas als laatste hebben begrepen.

Het komt er dus eigenlijk op neer dat we niet anders zijn dan de anderen waar al die spreekwoorden iets over zeggen. Het punt met het spreekwoord:

“Zoals de waard is, vertrouwt hij zijn gasten”

is echter dat het zowel iets zegt over ons als gebruikers als dat het iets zegt over de persoon op wie wij het van toepassing achten. Het zegt zelfs meerdere dingen over beide partijen.

⬇ Index

De gebruiker

Als gebruiker van het spreekwoord geven we aan, dat we zien dat de ander ons eigenschappen toekent die vooral een projectie zijn. Maar daarnaast maken we duidelijk dat we het niet leuk vinden dat we die eigenschappen toegeschreven krijgen. Dit ondanks het feit dat we eigenlijk zeggen dat we vinden dat we die eigenschappen niet hebben. Op het punt van het niet leuk vinden komt het spreekwoord overeen met het spreekwoord:

“De pot verwijt de ketel, dat hij zwart ziet”

Ook dit spreekwoord maakt duidelijk dat we het niet leuk vinden om beschuldigd te worden van negatieve eigenschappen of talenten.

Wat we dan ook doen als we dit spreekwoord gebruiken is tegen het onderwerp van het gezegde, de waard, zeggen dat hij naar zichzelf moet kijken. Dat hadden we natuurlijk ook heel uitgebreid kunnen doen door tegen de ander te zeggen:

“Mijn beste, je beschuldigt mij nu wel van dit feit, maar ik denk dat je vooral aan het projecteren bent. Je zou maar beter naar jezelf kunnen kijken in plaats van mij te beschuldigen.”

⬇ Index

Het onderwerp

Over het onderwerp van het spreekwoord zegt dit gezegde ten eerste dat hij of zij zijn eigen slechte eigenschappen projecteert op anderen. Maar daarnaast zegt het ook tegen het onderwerp dat hij niet erg veel zelfkennis bezit. Het onderwerp van het gezegde ziet niet eens dat hij iemand beschuldigt van een eigenschap die hij zelf bezit. Ten derde zegt dit spreekwoord in weinig woorden dat de waard maar eens zijn mond moet houden, want hij zegt vooral iets negatiefs over zichzelf. Maar het gezegde zegt ook dat het niet hoort om iets negatiefs te zeggen over anderen.

⬇ Index

Het spreekwoord

Het punt met de inhoud van dit spreekwoord is echter dat je het nogal vaak tegenkomt in dit leven. Er zijn teveel mensen die vanuit hun eigen talenten en eigenschappen een uitspraak doen over hoe anderen zijn of zelfs horen te zijn. Zo vinden veel managers dat hun medewerkers lui en ongeïnteresseerd

Wereld

zijn. Veel vrouwen vinden dat hun echtgenoten te weinig aandacht hebben voor hun vrouw en vinden hun ongeïnteresseerd. Veel vaders vinden dat hun kinderen niet hard genoeg hun best doen om een beter leven voor zichzelf te realiseren en vinden ze ambitieloos. Veel politici vinden dat hun stemmers niet te vertrouwen zijn en noemen ze dus maar zwevende kiezers. Veel journalisten vinden dat hun lezers niets afweten van wat er in de wereld gebeurt en vinden ze onwetend.

Maar wat al deze observatoren vergeten is dat het constateren dat iemand anders is zoals jezelf bent, nog niet leidt tot een oplossing voor het probleem dat je vaststelt. Het is dus niet voldoende om vast te stellen dat de waard zijn gasten niet vertrouwd. Waar het omgaat is het vinden van een manier om de waard te leren zijn gasten te vertrouwen. Natuurlijk moet hij daarvoor weten dat hij de waard is, maar wat veel belangrijker is, is dat hij anderen moet kunnen vertrouwen dat ze zijn belangen voor ogen hebben. Dat ze dus niet zeggen dat hij zijn gasten vertrouwd zoals hij zelf is met het doel hem de mond te snoeren, maar dat ze het zeggen om hem te helpen bewust te worden van zichzelf en zijn omgeving.