Wat is de invloed van verlichting in ruimtes

Inleiding over de invloed van licht

Licht lijkt altijd een vanzelfsprekendheid in ruimtes. Echter heeft de sterkte van licht een belangrijke invloed op verschillende ruimtes. Dat geldt niet alleen binnenshuis, maar met name in openbare ruimtes of winkels kan licht een gevoel van veiligheid geven of zelfs koopgedrag beinvloeden. Dit artikel legt uit hoe licht het beste gebruikt kan worden.

Effecten van lichtgebruik

Het is bewezen dat licht een belangrijke invloed heeft op het effect van kleur. Mehrabian heeft in 1976 gezegd dat de invloed van verlichting is te vergelijken met de arousal van mensen. Hoe feller het licht, hoe meer arousal iemand zal ervaren (Areni & Kim, 1994). Uit een eerder onderzoek van Mehrabian (Valdez & Mehrabian, 1994) blijkt dat comfort en veiligheid het beste gedijd bij weinig arousal. Er kan vervolgens geconcludeerd worden dat comfort en veiligheid gebaat zijn bij minder felle verlichting.

De mate van verlichting moet echter wel in overeenstemming zijn met de omgeving (Areni & Kim, 1994) Een treinstation kan juist om veiligheidsredenen niet verduisterd zijn, maar voor veiligheid vraagt deze locatie juist om veel verlichting. In de detailhandel is fel licht juist goed voor de consumptie. Feller licht zorgde ervoor dat consumenten meer handel dreven. Maar ook hier geldt dat de verlichting moet passen bij de locatie, zo is een restaurant vaak gehuld in een zachter licht. Dit wordt juist gedaan om meer gasten te trekken (Areni & Kim, 1994).

Niet alleen het consumptiegedrag van mensen wordt beïnvloed door het verschil in verlichting, ook het interpersoonlijke gedrag van mensen veranderd erdoor net als de uitvoering van zijn of haar cognitieve taken (Baron e.a., 1992).

Baron e.a. heeft in een drietal studies laten zien, dat mensen anders reageren in fel licht (1500 lux) dan dat ze doen in zacht licht (150 lux). Uit de eerste studie bleek dat mannelijke en vrouwelijke proefpersonen die werden blootgesteld aan het zachte licht een fictieve werknemer beter en hoger beoordeelden dan in fel licht. Ook gebruikten de proefpersonen een grotere woordenschat tijdens het gesprek met de fictieve werknemer in zachter licht. Men was kortom positiever en creatiever ingesteld bij zacht licht. Uit de tweede studie bleek dat interpersoonlijke conflicten in zacht licht eerder werden uitgesproken en goedgemaakt en dat de proefpersonen in fel licht de interpersoonlijke conflicten liever uit de weg ging in plaat van het op te lossen. Tot slotte werd in de derde studie duidelijk dat vrijwilligers meer onbetaalde uren werkten bij warm wit licht en dat die bereidheid gedeeltelijk afnam bij een hoge lux.

Uit alle drie de studies blijkt het positieve effect dat een lage lux heeft op mensen in tegenstelling tot een hoge lux. Op vijf fronten bleken mensen positiever, aardiger en geduldiger. Deze vijf gebieden zijn: evaluatie van een medewerker, woordenschat, voorkeur om interpersoonlijke conflicten op te lossen door medewerking i.p.v. ontwijking, verwachte kunde om een taak te verrichten & de bereidheid om anderen te helpen.

Het is dus aan te raden om bijvoorbeeld in publieke ruimtes een lagere lichtsterkte te gebruiken. Ook restaurants, banken of andere servicegerichte gebouwen hebben baat bij een lagere lichtsterkte in hun ruimtes. Klanten zullen hen dan beter beoordelen.

Gebruikte literatuur

Areni, C. S., & Kim, D. (1994). The influence of in-store lighting on consumers' examination of merchandise in a wine store. International Journal of Research in Marketing, 11(2), 117-12

Valdez, P., & Mehrabian, A. (1994). Effects of color on emotions. Journal of Experimental Psychology, 123(4), 394-409.