Gedrag versus woorden

Kijk niet naar mijn gedrag

Zebrapad

Veel mensen menen dat wat ze zeggen met woorden ook zeggen met hun gedrag. Maar als we er vanuit gaan dat 90 procent van onze communicatie non-verbaal is, dan is het wat vreemd om te denken dat alleen onze woorden betekenis overbrengen. Maar ook als we denken dat het voldoende is om naar de woorden van anderen te luisteren doen we aan een zeer beperkte vorm van communiceren . We vergeten dan de 90% van de boodschap die niet in de woorden zit, maar in de lichaamshouding, de intonatie en de keuze van de woorden. Maar dat is nog niet alles. Want waarschijnlijk 99% van alle communicatie die we op een dag plegen bestaat uit wat we doen, niet uit wat we zeggen. Het is dan ook ons gedrag dat bepaald of anderen ons vertrouwen.

⬇ Index

Communiceren

Er zijn eigenlijk vele vormen van communiceren. De ons meest bekende is die van de wereld van de woorden. Een wereld die bestaat uit gesproken of geschreven woorden. Daarnaast hebben we ook nog eens fysieke communicatie, die communicatie die bestaat uit lichaamstaal, de kleuren die we gebruiken in onze kleding en de soort kleding. Maar ook reclameborden zijn vormen van fysieke communicatie. Maar naast die communicatie in woorden en fysiek communiceren we ook nog in beelden en geluid. Zo is een televisiereclame een boodschap in woorden, beeld en geluid, die probeert een positieve associatie op te roepen bij een product. We zijn er echter nog niet met de vormen van communicatie die we kunnen en kennen ook ons gedrag is een vorm van communiceren. De manier waarop we onszelf in de buurt van anderen gedragen zegt ook iets. Of de kwaliteit die we afleveren voor het geld dat we betaald krijgen voor onze arbeid. Natuurlijk is ons gedrag een groffe vorm van communiceren want we kunnen er niet veel meer mee zeggen dan: “Jij bent de baas” of “Ik ben de baas”, of “Ik vind je goed” of “Ik vind je niet goed” en “Wil je me aub knuffelen” of “Blijf uit mijn buurt.” Nog wat andere berichten die we in de vorm van gedrag kunnen laten zien zijn: “Ik zal je helpen”, of “Je bent deel van mijn groep”, of “Ik vind je belangrijk” of “Jij bent niet belangrijk voor mij.” Als we ingewikkeldere boodschappen willen doorgeven, zoals bijvoorbeeld “Geef de suiker even aan” en “Dit is volgens mij vrijheid,” dan hebben we daar woorden voor nodig. Ook al kunnen we in ons gedrag laten zien dat we vrij zijn.

⬇ Index

Gedrag

Toch gebeurt er altijd weer iets vreemds als het gaat om communiceren. Veel mensen roepen om het hardst in woorden dat uit hun gedrag zal blijken wat ze met woorden zeggen. Maar als je dan naar hun gedrag gaat kijken, moet je vaststellen dat ze bedoelden dat je alleen naar hun woorden moet luisteren. Want te vaak is onze boodschap in woorden anders dan de vorm van ons gedrag.

⬇ Index

Politici

Hoeveel politici zeggen niet dat ze er zijn voor de burger die op hun stemt. Als zij maar de meerderheid krijgen en de regering vormen, dan zullen ze het anders doen dan hun voorgangers. Maar als ze eenmaal in de bankjes van de tweede kamer zitten dan blijken ze er niet voor de burger te zijn, maar voor de partij waarvoor ze in de tweede kamer zitten. Ze stemmen namelijk niet vanuit wat ze beloofd hebben, maar vanuit wat de kamerfractie waartoe ze behoren politiek belangrijk vindt.

⬇ Index

Werkgevers

Ook werkgevers hebben er een handje van om in woorden te roepen dat ze hun werknemers het belangrijkste vinden. Maar uit hun gedrag blijkt dat de werknemers toch minder belangrijk zijn dan het geld dat verdient moet worden. De werknemers worden namelijk als eerste ontslagen als dat ten goede komt aan de winst van de organisatie. Maar ook allerlei beloftes over baanzekerheid en opleidingsmogelijkheden worden vaak niet nagekomen, vaak met als rechtvaardiging dat het economisch niet goed genoeg gaat. Terwijl de directeur en zijn managers gewoon een salaris verhoging krijgt en een bonus. Of de apparatuur waarmee geproduceerd wordt, wordt beter onderhouden dan er voor de veiligheid van de mensen die met de appartuur moeten werken wordt gezorgd.

⬇ Index

Mijn woorden

Toch zullen al die mensen zeggen dat je niet naar hun gedrag moet kijken, maar alleen naar hun woorden moet luisteren. Vaak met de uitspraak van beloofd is beloofd en wat in het vat zit verzuurt niet. Waarbij ze dan vaak ook nog eens van de ander verwachten dat hij zich wel aan zijn belofte houdt. Zo mag een werkgever bijvoorbeeld wel iedere dag zijn belofte van een leuke en veilige werkomgeving breken, maar een werknemer moet niet proberen om drie dagen achter elkaar te laat te komen. Want een werknemer die dat doet zal worden aangesproken op zijn

Veiligheid

gedrag, misschien zelfs ontslagen. Terwijl een werkgever zich zal verbergen achter hoe moeilijk het is om voor meerdere mensen tegelijkertijd een leuke en veilige werkomgeving te creëren. Of dat het economisch slecht gaat, waardoor er geen geld is voor een leuke en veilige werkomgeving.

⬇ Index

Overheid

Zo zijn er nog veel meer voorbeelden te bedenken waarin het gedrag tegenstrijdig is aan wat er gezegd wordt. Zo is de Wet Werk en Bijstand bijvoorbeeld een voorbeeld van een wet die veel beloofd maar weinig geeft. Uiteindelijk is het namelijk de uitkeringstrekker die alles zelf moet doen. Ook als hij of zij de kennis en vaardigheden ontbeert om te kunnen voldoen aan de eisen van de huidige sollicitatiecultuur, waarin beide partijen zich beter voordoen dan ze zijn. Ook de wegenverkeerswet is niet veel meer dan een signaal van de overheid dat zij geen inspanning wil leveren en dat zij er niet is voor de burger, maar de burger er is voor haar. Want hoeveel honderden miljoenen euros leveren de snelheidsovertredingen per jaar op, zonder dat de overheid tot de conclusie komt dat er iets gedaan moet worden om al die snelheidsovertredingen werkelijk tegen te gaan? Bijvoorbeeld in de vorm van een ander soort rijopleiding, die meer gericht is op de morele verantwoordelijkheid achter verkeersdeelname, dan regelkennis en voertuigbeheersing.

⬇ Index

Conclusie

Blijkbaar heeft de mens de behoefte om het ene te zeggen en het andere te doen. Alsof wat we zeggen belangrijker is dan wat we doen. Terwijl we vergeten dat wat we doen juist de meeste gevolgen heeft voor onszelf en anderen. Wat we zeggen heeft vaak pas gevolgen nadat we afwijkend gedrag hebben vertoond ten opzichte van wat we gezegd hebben. Of iemand moet zich door onze woorden geïnspireerd voelen om iets te gaan doen. Maar de meeste mensen hebben ondertussen wel geleerd om de kat uit de boom te kijken. Wat dat betreft zegt ons gedrag dus vaak meer dan alle woorden die we gebruiken. Ook al denken we vaak dat we meer zeggen met de woorden die we kiezen dan met ons gedrag.