Opium, straf of zegen

Wat is Opium

Opium is ingedroogd melksap van de papaver somniferum of slaapbol. Dit melksap bevat een aantal alkaloïden. De belangrijkste alkaloïden in opium zijn; codeïne, morfine, noscapine en papaverine. Papaver somniferum is bij ons bekend als klaproos. Opium was reeds ver voor onze jaartelling bekend als kalmerend, slaapverwekkend en pijnstillend middel. Het grote nadeel van opium is de sterk verslavende werking.

Opium in de geschiedenis

Er bestaat een tekst in spijkerschrift op een tablet van klei waarin wordt gesproken over het verbouwen van papaver en de productie van opium. Deze kleitablet dateert van ongeveer 3500 jaar voor Christus en is gevonden in de omgeving van de huidige stad Bagdad.
Rond 1500 voor Christus was in het oude Egypte het gebruik van opium vrij algemeen bekend.
In het oude Griekenland ontdekte de godin Demeter dat haar verdriet verminderde door opium te gebruiken. Voor de Grieken stond opium in verbinding met verschillende goden;
- Thanatos, de god van de dood,
- Hypnos, de god van de slaap en
- Morfeus, de god van de dromen.
Ook Alexander de Grote - hij leefde van 356 tot 323 voor Christus - gebruikte opium. Hij nam het mee op zijn krijgstocht door Azië. Doordat alleen hijzelf en zijn mannen de opium gebruikten, kreeg de plaatselijke bevolking het niet in handen.
In navolging van de Egyptenaren gingen ook de Arabieren opium gebruiken.
Via Arabische handelaren kwam opium tijdens de 7e eeuw in China terecht. In eerste instantie werd het met mate gebruikt als geneesmiddel en genotsmiddel. Maar China raakte in de ban van opium en veel gebruikers raakten verslaafd.
De Oost Indische Compagnie maakte rond 1790 misbruik van de verslaving van de Chinezen en exporteerde ruim 300 ton opium per jaar naar China. Vlak voor het uitbreken van de opium oorlogen was dat al opgelopen tot 2600 ton per jaar.
Ook de Britten onderhielden een lonende handel in opium met China.
Om het aantal verslaafden te beperken, vernietigden de Chinezen in 1839 een grote lading Britse opium. De Britten namen dit niet. Het gevolg? Twee opiumoorlogen, door China en Groot-Brittannië uitgevochten tussen 1839 en 1860. Deze oorlogen werden door Groot-Brittannië gewonnen.
In 1525 werd opium in Europa geïntroduceerd als medicinaal drankje. Dit drankje bestond uit alcohol en opium en heette Laudanum. Het werd door volwassenen en kinderen gebruikt als slaap- en pijnstillend middel.
Tijdens de 19e eeuw was opium in de VS en in Engeland vrij te koop. Het werd voornamelijk gegeten of gedronken.
In 1875 gaven de Amerikanen de daar al 25 jaar wonende Chinezen de schuld van de economische crisis. De Chinese gewoonten -waaronder het opiumgebruik- werden als oorzaak van de crisis gezien.
In de twintigste eeuw ontstaat door het verbod van de opiumteelt en drugshandel veel criminaliteit.

De opiumteelt

In de twintigste eeuw was het grensgebied tussen Thailand, Laos en Myanmar (Birma) de grootste opiumproducent ter wereld. Dit gebied staat bekend als "De Gouden Driehoek". In Thailand is de productie van opium tegenwoordig bijna verdwenen. In het grensgebied tussen Myanmar en Laos vindt nog wel veel productie plaats. Dit komt vooral doordat het gebied door de natuur en de gebrekkige infastractuur moeilijk te controleren is.

In Amerika zijn Mexico en Columbia de landen waar opium wordt geteeld. Ook hier kan door de gebrekkige infrastructuur moeilijk worden gecontroleerd.

Tegenwoordig wordt de meeste opium geteeld in Afghanistan. Het gebied waar de opium wordt geteeld noemt men "De Gouden Sikkel". Het is een aaneengesloten gebied in de bergachtige buitengebieden van; Afghanistan, Pakistan en Iran.

Opium als geneesmiddel

Opium was reeds ver voor onze jaartelling bekend als kalmerend, slaapverwekkend en pijnstillend middel.

In China werd opium in eerste instantie gebruikt om diarree te genezen. Onder invloed van de Hollandse kolonisten werd het bekent als een middel tegen malaria én een roesmiddel.

Opium is een middel tegen chronische pijnen en slapeloosheid.

Uit opium gewonnen middelen zijn;

codeïne; hoestprikkeldempend en pijnbestrijdend,
morfine; sterk pijnstillend en slaapverwekkend en
noscapine; bij prikkelhoest of kriebelhoest.

Opium als drug

Opium is slecht oplosbaar in water. Het kan worden opgenomen in ons lichaam door inname of door het te roken. Het was reeds in de oudheid bekend dat men na gebruik van opium een plezierig gevoel kreeg. Pas in de zestiende eeuw kwamen sommige dokters tot de ontdekking dat regelmatig gebruik van opium gevaarlijke kon zijn.

Vooral de Chinezen raakten in de ban van opium, met als gevolg dat veel gebruikers verslaafd raakten. De Oost Indische Compagnie maakte misbruik van al die verslaafden en werd er financieel behoorlijk veel beter van.

In de negentiende en twintigste eeuw raakten ook veel mensen in de westerse wereld verslaafd aan opium of een derivaat van opium.

De strijd tegen de verslaving

Een Duitse apotheker ontdekte in 1803 hoe je uit opium morfine kon maken. Om van de opiumverslaving af te komen gingen mensen morfine gebruiken . Helaas werkte dit niet, doordat morfine krachtiger en meer verslavend is dan opium.
Rond het jaar 1865 bleek hoe verslavend morfine was. 45.000 Amerikaanse soldaten kwamen verslaafd uit de burgeroorlog.
In 1898 deed een Duitse scheikundige de ontdekking hoe men heroïne uit morfine kon maken. De werking van heroïne bleek nog veel sterker dan die van morfine. Men ging heroïne gebruiken om van de morfineverslaving af te komen. Weer merkte men te laat hoe verslavend heroïne was. Het probleem was alleen groter geworden.
In 1906 eiste de Chinese keizerin dat er regels moesten komen voor het verbouwen van papaver.
In 1911 werd tijdens de Internationale Opiumconferentie in Den Haag een eerste poging gedaan om de handel in drugs te verbieden. Door het grote economische belang van de wereldwijde opiumhandel, waren niet één maar drie conferenties nodig. In 1912 kwam men tot een Opiumverdrag, dat pas na de Eerste Wereldoorlog werd ondertekend.
In 1924 werd in de Verenigde Staten ook het gebruik van opium en zijn derivaten als medicijn verboden. In Nederland en Engeland mogen deze stoffen wel als medicijn worden gebruikt.

De Opiumwet

De Opiumwet is een Nederlandse wet uit 1919, welke al erg vaak is gewijzigd. Dit komt vooral door de ontwikkelingen op dit gebied. In deze wet wordt onderscheid gemaakt tussen harddrugs en softdrugs.

Het is in beginsel verboden om middelen die op de lijst staan:

Binnen of buiten het grondgebied van Nederland te brengen, dus het is verboden deze middelen te smokkelen.
Te telen, te bereiden, te verwerken, te verkopen, af te leveren, te verstrekken of te vervoeren.
In bezit te hebben.
Te produceren.

Ontheffing voor medicinaal gebruik is mogelijk. Op grond van een uitzondering in de opiumwet mogen apotheken deze stoffen in bezit hebben. De apotheken zijn verplicht deze stoffen correct op te bergen en moeten hiervan een zeer nauwkeurige administratie bijhouden.

De hoogste straf op een delict uit de Opiumwet is twaalf jaar gevangenisstraf, voor drugssmokkel.

Volgens de Nederlandse Opiumwet van 1919 is heroïne een harddrug: gebruik en handel zijn strafbaar. Niet de gebruiker maar de dealer wordt vervolgd. Morfine, opium en heroïne mogen wel gebruikt worden voor medische doeleinden.

Conclusie

De verslavende gevolgen van opiumgebruik hebben door de eeuwen heen veel ellende veroorzaakt. Daartegenover staat de sterk pijnstillende werking van morfine, wat vooral na een operatie een zegen is. Ook de pijn die veel mensen aan het einde van hun leven moeten ervaren, kan door morfine (dus door opium) enigszins worden verzacht.

Ook vermeldenswaard

Karl Marx beschreef religie als "opium van het volk" en Lenin noemde religie "opium voor het volk".

De uitleg van Karl Marx: godsdienst is "de zucht van het in het nauw gedrongen schepsel, het gemoed van een harteloze wereld en de geest van geestloze toestanden"; kortom, godsdienst en opium vervullen volgens Marx eenzelfde rol .

Foto papaver: Wikipedia, Tim Bekaert