De keuzes die we maken

Keuzes maken

In dit leven is het helaas niet anders: we moeten keuzes maken. Of dat nu een bewuste actieve keuze is of een onbewuste passieve keuze maakt geen verschil: we maken keuzes. Maar we vragen ons eigenlijk zelden af waarom we bepaalde keuzes maken. En als we ons wel afvragen waarom we bepaalde keuzes maken, dan weten we vaak heel snel het antwoord, maar vragen ons zelden af of dat antwoord wel klopt.

Keuzes bewust of onbewust

Zoals ik al aangaf in de inleiding kennen we tenminste twee soorten keuzes, maar als je goed kijkt dan zie je dat het er vier zijn. We kunnen namelijk bewust of onbewust keuzes maken en we kunnen actief of passief kiezen.

Wat opvalt bij bewust of onbewust actief kiezen is dat we er actie voor moeten ondernemen. Terwijl bij bewuste of onbewuste passieve keuzes we niets hoeven te doen. Wat verder nog opvalt is dat als je actieve keuzes maakt, dat je dan automatisch passief het tegenovergestelde kiest. Als ik ga stemmen, dan kies ik er passief voor om niet niet te gaan stemmen. Het vreemde is echter dat als ik een passieve keuze maak, ik kies er dus voor om me iets te laten overkomen, dan maak ik eigenlijk de actieve keuze om me te laten verrassen door wat er gaat komen. Want ook niets doen is iets doen ook al hoef ik er niet veel voor te doen.

Maar wat motiveert ons nu eigenlijk om de ene keer bewust en de volgende keer onbewust te kiezen? En waarom kiezen we de ene keer actief en een volgende keer passief voor iets?

Waarom kiezen we

Sommige keuzes zijn naar verhouding vrij eenvoudig te verklaren. Zo is onze keuze voor bepaalde voeding ingegeven door ons lichaam. Ons lichaam weet welke voedingsstoffen in welke voedinsgmiddelen zitten en geeft aan in welke voedingsmiddelen het zin heeft om zo de gewenste voedingsstoffen binnen te krijgen. Helaas zijn wij mensen in staat om actief die wens van ons lichaam te negeren.

Andere motieven voor keuzes die we maken zijn iets ingewikkelder, hoewel Maslow in zijn piramide van behoeftes heeft geprobeerd om het wat makkelijker te maken. Zo zouden we volgens Maslow de volgende keuzemotieven hebben, van de top van de piramide tot de basis:

1. zelfverwerkelijking
2. sociale erkenning
3. sociaal contact
4. voeding
5. fysieke veiligheid

Hoewel er heel wat op deze piramide is af te dingen, zijn punt c, d en e wel terug te vinden in onze keuzes. Hoewel je altijd nog kunt stellen dat veel van ons sociale contact meer te maken heeft met het creëren van fysieke veiligheid of voeding dan met sociale erkenning of zelfverwerkelijking. Je kunt zelfs stellen dat veel van onze keuzes in essentie gewoon gaan over fysieke veiligheid en voeding.

Waarom kiezen we passief of actief

Het is dus misschien wel duidelijk dat we keuzes maken omdat we onze fysieke veiligheid en onze voeding veilig willen stellen. Maar hoe kan het dat we passief of actief kiezen? Vreemd genoeg kun je stellen dat de keuze tussen passief en actief ook geregeerd wordt door de behoefte piramide van Maslow. We hebben namelijk geleerd dat we soms door passief te zijn onze fysieke veiligheid of onze voeding veilig stellen. Iets wat terugkomt in een spreekwoord als:

Als je geschoren wordt, moet je stilzitten.

Wat je uit kunt leggen als, door geen aandacht te trekken kun je zorgen dat mensen hun aandacht voor je verliezen. Iets wat ook in de natuur terug te vinden is in de vorm van camouflage en mimicry. Waarbij camouflage een passieve vorm van niet opvallen is en mimicry een actieve vorm van niet opvallen door je uiterlijk letterlijk te laten lijken op iets anders in je omgeving. Zo is een wandelende tak een vorm van mimicry. Terwijl de strepen van een tijger camouflage is. Overigens bestaan er ook dieren die actief aan camouflage doen. Zo kunnen zowel de kameleon als de zeekat actief de kleur van hun huid aanpassen aan hun omgeving.

Actieve keuze

Als we actief kiezen dan heeft dat ook te maken met overleven. Dit blijkt ook uit het spreekwoord:

Een kat in het nauw maakt vreemde sprongen.

Om aan te geven dat als iemand fysiek bedreigd wordt, je vreemde reacties moet verwachten. Vaak is de reactie van iemand die fysiek bedreigd wordt een agressieve. Maar sommige mensen kunnen ook agressief reageren als ze het gevoel krijgen dat iemand hun voeding wil stelen. Ook zijn er voorbeelden van mensen die zich jarenlang stil hielden, terwijl ze afwisten van wantoestanden en plots de klok gaan luiden over die toestanden omdat hun positie in gevaar komt.

Passief of actief

Onze keuze voor passief of actief wordt dus vaak ingegeven door hoe we het effect van onze keuze inschatten. Waarbij de inschatting van het effect vaak bepaald wordt door onze ervaring met onze eerdere keuzes voor passief of actief reageren en de situatie. Zo zal iemand die in het verleden slechte ervaringen heeft gehad met een actieve keuze in een situatie met een werkgever, er in de toekomst vaak voor kiezen om passief te kiezen. Iets wat we kennen in de vorm van het spreekwoord:

Wie het onderste uit de kan wil, krijgt het lid op zijn neus.

Waarmee we maar willen zeggen dat je niet tot het uiterste moet gaan om te krijgen wat je wilt. Eigenlijk komt het er op neer dat je moet ontdekken wanneer het goed is om je actieve keuze om te zetten in passief kiezen. Je zou het ook kunnen beschrijven met het gezegde:

Mijn vrijheid eindigt waar die van een ander begint.

Wat zoveel wil zeggen als:

Tot op zekere hoogte heeft een mens het recht om actief te kiezen, maar zodra die actieve keuze het recht van anderen om actief te kiezen beperkt, moet je passief gaan kiezen.

Conclusie

Mensen maken tijdens hun leven voortdurend keuzes. Sommige van die keuzes zijn actief, bijvoorbeeld het beleg dat we op ons brood gebruiken. Andere keuzes zijn passief bijvoorbeeld niet gaan stemmen, omdat geen van de politieke partijen en hun plannen ons aanstaan. Waarom we die keuzes maken is vaak onduidelijk. Sommige keuzes worden simpelweg ingegeven door ons lichaam dat precies weet wat het nodig heeft. Zo is gaan slapen vaak een actieve keuze, omdat ons lichaam aangeeft dat het moe is. Andere keuzes zijn vaak vaag, maar in essentie gaat het bij zowel onze actieve als passieve keuzes vaak om de behoefte om onze fysieke veiligheid zeker te stellen.

Afbeeldingen

Keuzes door missyredboots

Camouflage door dustie

Veiligheid door krosseel