Het ABC van de vitaminen

Vitamines zijn nodig om een goede gezondheid te behouden, dat weet iedereen. In het woord vitaminen zit het Latijnse woord voor leven. Vita of vitae. Zonder vitaminen geen vitaliteit. Vitaminen worden verdeeld in twee groepen. In vet oplosbare- en in water oplosbare vitaminen.

IN VET OPLOSBARE VITAMINEN

Vitamine A retinol

Als je een tekort aan vitamine A hebt, zie je slechter dan normaal in het donker. Dit noemt men nachtblindheid of schemerblindheid. Vitamine A heb je nodig voor je gezichtsvermogen. In worteltjes zit caroteen dat in het lichaam tot vitamine A wordt omgezet. Het grapje van het konijn zonder bril berust dus op waarheid. Vitamine A is verder o.a. nog goed voor je huid, je haar en je weerstand. Caroteen, dat ook wel pro-vitamine A wordt genoemd, zit in alle groene plantendelen en in gele en oranje groenten. Ook in eieren, melkvet en boter. Het caroteen komt door middel van het voer van de dieren in de zuivelproducten terecht. Melk van koeien in de wei bevat meer caroteen dan van koeien die op stal staan. Vitamine A zit o.a. ook in vette vissoorten, lever en in margarine is vitamine A toegevoegd.

Vitamine D D2 ergocalciferol; D3 cholecalciferol

Een gebrek aan vitamine D kan rachitis of Engelse Ziekte veroorzaken. Rachitis geeft vergroeiingen aan de botten. Vitamine D heb je nodig voor je tanden en botten. Het regelt de voor de botten en tanden benodigde opname van calcium en forfor. Vitamine D3 kunnen we zelf in ons lichaam aanmaken. Ultraviolet licht helpt daar bij. Vitamine D2 zit in vette vis, vlees, volle melk, eieren en is aan margarine toegevoegd.

Vitamine E tocoferol

Een tekort aan vitamine E komt bij mensen zelden voor. Vitamine E is een anti-oxidant. Beschermt tegen hartziekten en regelt de stofwisseling in de cellen. Vitamine E wordt aan cosmetica toegevoegd vanwege de anti-oxiderende werking. Het vitamine F zit in zonnebloemolie, zaden en graanproducten. Verder o.a. in sojabonen, fruit en donkere bladgroenten.

Vitamine F

Vitamine F is eigenlijk geen vitamine, maar zijn essentiële vetzuren. Het lichaam heeft deze vetzuren nodig, maar kan ze niet zelf aanmaken. De essentiële vetzuren heten alfa-linoleenzuur (in lijnzaadolie) en linolzuur (in zonnebloemolie.)

Vitamine K fylochinon

De bloedstollingsvitamine. De letter K van Koagulationsvitamine. Een tekort aan vitamine K geeft een tekort aan trombine. Trombine is nodig voor de bloedstolling. Groene bladgroenten, bloemkool, melk, eieren en varkenslever bevatten vitamine K.

IN WATER OPLOSBARE VITAMINEN

Het vitamine B-complex

De verschillende B-vitamines worden het vitamine B-complex genoemd.

Vitamine B1 thiamine

Het vitamine dat beri-beri geneest. De ziekte beri-beri is belangrijk geweest bij de ontdekking van het vitamine B1. De ziekte kwam vooral in de tropen voor, als het dagelijkse menu vooral uit witte rijst bestond. Als er gebrek aan vitamine B1 is, kunnen er verlammingen optreden. De zemelen van graanproducten zijn rijk aan B1. Het vitamine zit dus in zilvervliesrijst en bruin brood. Ook in groenten, fruit, vlees en zuivelproducten.

Vitamine B2 riboflavine

Het ademhalingsferment. Het vitamine is belangrijk bij het waterstoftransport, de stofwisseling en bij het zien. B2 komt voor in melk, vlees, groenten en graanproducten.

Vitamine B3 nicotinezuur of niacine

Het antipellagravitamine. Pellagra is een ziekte van de armoede en komt voor in landen waar maïs wordt gegeten. Pellagra betekent ruwe huid. Nicotinezuur zit o.a. in vlees, vis, volkorenproducten, groenten en aardappelen.

Vitamine B5 pantotheenzuur

Vitamine B5 is een onmisbaar bestanddeel van alle plantaardige en dierlijke cellen. Bronnen: het vitamine komt in bijna alle voedingsmiddelen voor.

Vitamine B6 pyridoxine

Vitamine B6 helpt mee rode bloedcellen te vormen. Het vitamine heeft o.a. nog functies in de stofwisseling, hormoonhuishouding en het zenuwstelsel. Een tekort aan B6 kan dus heel wat ongemakken veroorzaken. Het zit o.a. in bananen, aardappelen, vlees, vis eieren melk, noten en volkorenproducten.

Vitamine B8 biotine

Biotine zorgt onder andere voor gezonde huid en haar. Een tekort komt zelden voor. Maar in geval van een eventueel tekort, kunnen er ondermeer huidproblemen ontstaan. Het zit o.a. in noten, sojabonen, melk, eieren en lever.

Vitamine B11 foliumzuur

Foliumzuur dankt zijn naam aan het woord folium, dat blad betekent. Omdat het vitamine werd geïsoleerd uit groen blad. Het helpt ondermeer bij de aanmaak van rode en witte bloedcellen. Aan zwangere vrouwen wordt aangeraden om extra foliumzuur in te nemen. Foliumzuur kan voorkomen dat de baby met een ernstige afwijking wordt geboren. Een tekort aan vitamine B11 kan o.a. gevolgen hebben voor de bloedaanmaak. Foliumzuur zit onder anderen in groene groenten, bieten, citrusvruchten, vlees en lever

Vitamine B12 cobalamine

Het is het enige bekende levende organisme dat kobalt bevat. Het zit in dierlijke producten. Als je geen dierlijke producten eet, heb je kans op een tekort aan vitamine B12. Bij een bepaalde maagaandoening kan ook een tekort optreden. Een tekort kan een vorm van bloedarmoede veroorzaken en zenuwaandoeningen.

Vitamine C ascorbinezuur

Het anti-scheurbuikvitamine. Scheurbuik kwam vroeger veel bij zeelieden voor. Het vitamine speelt ondermeer een rol bij de vorming van bindweefsel, bij wondgenezing en de weerstand. Ascorbinezuur zit in fruit, aardappelen en groenten. Leren over voeding een nuttige investering