Je leven op de rit zonder counsellor

Inleiding

Iedereen heeft wel eens momenten in zijn leven dat het tegen zit thuis of op het werk en dat je even niet meer weet hoe je verder moet. Sommige mensen zoeken dan steun bij een counsellor, een therapeut die jou door middel van gesprekken ondersteunt bij het weer op de rit te krijgen van je leven. Counselling gaat ervan uit dat ieder weldenkend mens in staat is om je eigen problemen aan te pakken. Dit artikel gaat een stap verder en geeft enkele tools om zonder hulp van een counsellor je levensgeluk te hervinden. Wanneer je denkt toch hulp nodig te hebben, ga dan op zoek naar een counsellor of een life coach.

Hoe pak je je problemen aan?

De eerste stap heb je al gezet door dit artikel te lezen. Je wilt de situatie waarin je je nu bevindt veranderen. Deze situatie typeer je zelf als problematisch en je bent je hiervan bewust. Bij de volgende stap kun je twee kanten op: het probleem direct aan gaan pakken of beginnen bij de doelen die je jezelf stelt. De volgende paragrafen gaan kort in op beide benaderingswijzen. Daarna passeren enkele algemene tips de revu.

Direct problemen aanpakken

Deze benadering begint bij het analyseren van het probleem. In de eerste plaats probeer je na te gaan wat het probleem precies is, of jij de probleemeigenaar bent (moet je er wat mee?), waarom het een probleem is, wat de oorzaken van het probleem mogelijk en eventueel ook wat niet het probleem is (om scherp zicht te krijgen op wat je echt dwarszit).

Als het gaat om problemen op het werk is het wellicht handig onderscheid te maken in de mate waarin je je vak beheerst (wat doe je goed, wat moet beter), organisatorische problemen (welke bedrijfsprocessen lopen niet goed en wat is jouw rol hierbij) en problemen die anderen of jijzelf onderbinden bij de manier waarop je je gedraagt (denk aan kernkwaliteiten, valkuilen, uitdagingen en persoonlijke belemmeringen). Voorbeeld kernkwaliteiten: wanneer jouw kernkwaliteit 'zelfstandig' is, heb je als valkuil dat je door anderen als 'dwars' kunt overkomen. Je uitdaging is je wat meegaander op te gaan stellen en er tegelijkertijd voor te zorgen dat je je tegennatuurlijk gaat gedragen: 'ondergeschikt', want je hebt een hekel aan mensen die zich ondergeschikt gedragen.

Als het gaat om problemen in de privésfeer, is het wellicht handig onderscheid te maken in persoonlijke problemen, problemen met je partner, problemen in je gezin en problemen buiten je gezin. Nadat je duidelijkheid hebt gekregen op welk vlak de problemen zich voordoen, ga je verder met het systematisch in beeld brengen van het probleem.

Stel jezelf vragen en schrijf de antwoorden op. Analyseer de antwoorden en probeer daarna voor jezelf oplossingen te bedenken en deze in praktijk te brengen. Stel je jezelf, voordat je de oplossingen in de praktijk brengt, ook vragen over het doel van de oplossing, de randvoorwaarden, de wijze waarop je de oplossing in praktijk gaat brengen en hoe je jezelf op koers houdt (bouw 'meetmomenten' in). Zorg ervoor dat je niet alleen analytisch bezig bent, maar ook aandacht heb voor je gevoel bij de vragen, antwoorden en mogelijke oplossingen. Je moet je uiteraard goed voelen bij de oplossingen die je bedenkt.

De praktijk wijst uit dat deze aanpak als lastig ervaren wordt, omdat je jezelf direct confronteert met je eigen problemen. Bij de tweede aanpak, die hieronder aan bod komt, is begin je eerst met het schetsen van een ideaalbeeld, hoe je je leven het liefst zou zien en hoe je dit beeld wilt gaan realiseren, voordat je stilstaat bij je problemen. Over het algemeen motiveert deze aanpak aan het begin meer, omdat je direct bezig bent met leuke dingen.

Beginnen bij inspirerende doelen

Deze aanpak start met het in beeld brengen van de gewenste situatie, het ideaalbeeld. Met deze gewenste situatie zet je je als het ware af tegen je problematische situatie. Je gaat in de eerste plaats een zo concreet mogelijk innerlijk beeld creëren van wat je wilt hebben, wilt doen of wilt worden. Zorg ervoor dat je het te realiseren doel zo 'smart' mogelijk maakt. Smart wil zeggen: specifiek, meetbaar, haalbaar ('attainable'), realistisch en met een helder tijdpad. Ga vervolgens na waar je nu staat, wat het probleem nu eigenlijk is. Gebruik om zicht te krijgen op het probleem de in de voorafgaande paragraaf beschreven methode. Wanneer je het concrete eindbeeld voor ogen hebt, ga je aan de slag met het realiseren van dit beeld (uitgaande van de situatie waarin je verkeert). Bij élke activiteit die je onderneemt. Je gaat na welke hindernissen moeten worden beslecht en door wie en ook ga je na welke hulpbronnen (vrienden, kennissen, relaties, netwerk, middelen etc.) je ter beschikking staan en hoe je deze doeltreffend kunt inzetten.

Tips

Zoals eerder aangegeven, volgen hieronder enkele tips die je verder op weg kunnen helpen.

Wees zelfkritisch

Het heeft geen zin jezelf voor de gek te houden. Durf jezelf moeilijke vragen te stellen, ga geen zaken uit de weg. Bagatelliseer je problemen niet.

Bekijk problemen vanuit verschillende perspectieven

Bekijk het probleem vanuit de context waarin het zich voordoet. Kijk eens met andermans ogen naar het probleem. Vraag je af wat iemand anders in jouw situatie zou doen en waarom.

Wees creatief

Benoem jou probleem bijvoorbeeld in de vorm van een metafoor en kijk wat dit oplevert. Bekijk zaken eens alleen met een positieve bril, of alleen met een negatieve bril. Hoe loopt het toneelstuk af, waarin je zelf acteert? Welke rol speel je zelf in het toneelstuk?

Betrek je partner of goede vriend bij jouw zoektocht

Het is fijn af en toe samen te reflecteren op jouw of jullie toekomst. Bijkomend voordeel is dat jouw partner je door en door kent en daardoor ook goed zicht heeft op jouw kernkwaliteiten. Ook wordt het risico op zelfoverschatting zo kleiner. Daarnaast kan je partner helpen bij het ontdekken van niet niet eerder opgemerkt mogelijkheden en kan hij of zij je helpen doodlopende wegen te doorbreken.

Trek geen overhaaste conclusies

Neem de tijd om een nieuwe weg in te slaan. Maak een onderscheid tussen waarnemingen en oordelen. Neem de tijd om waarnemingen van een oordeel te voorzien en toets deze oordelen zorgvuldig.

Doorbreek rituelen

Het is erg handig om dag in dag uit hetzelfde te doen. Of elke keer weer hetzelfde verhaal af te steken over waarom je niet kunt veranderen. Dan hoef je immers niet meer na te denken en handel je op de automatische piloot. Je routine zit je zo in de weg. Doorbreek routineuze handelingen door eens bewust andere dingen te doen en dingen anders te doen. Zo krijg je zelf ook zicht op mogelijke impliciete overtuigingen die je in de weg staan. Creëer toekomst en blijf dit doen: geen concreet toekomstbeeld betekent stilstand. Zoek naar manieren om te kunnen experimenteren met nieuw gedrag, nodig voor het verwezenlijken van jouw ideaalbeeld.

Geef nooit op

Alle verandering is moeilijk. En terugval hoort erbij. Blijf echter uitgaan van de doelen de je je zelf hebt gesteld en hou vol bij de realisatie van jouw ideaalbeeld.