AFP als indicator voor bepaalde kankersoorten

Kanker

Kanker is een zeer gevreesde ziekte in onze maatschappij. Per jaar krijgen in Nederland meer dan 70.000 mensen deze diagnose. Er worden tegenwoordig wel steeds meer behandelingsmethoden ontwikkeld. Vaak geldt wel dat een tijdig ontdekte tumor de kans op een effectieve behandeling sterk vergroot. AFP is een eiwit dat bepaalde kankersoorten snel kan aantonen. Maar gaat dit precies in zijn werking?

Wat is AFP?

AFP staat voor alfa-foetoproteïne. AFP is een eiwit dat een rol speelt bij de ontwikkeling van een ongeboren kind. AFP wordt door de foetus voornamelijk in de lever aangemaakt. Bij volwassen komt het eiwit vrijwel alleen in zeer kleine hoeveelheden voor. Alleen bij zwangere vrouwen worden in het bloed nog wel eens grotere hoeveelheden van AFP gedetecteerd. De aanwezigheid van AFP bij zwangere vrouwen hangt natuurlijk samen met de foetus dat zij draagt. De hoeveelheid AFP in het bloed van een baby neemt na de geboorte gestaag af. Na ongeveer twee jaar is de hoeveelheid AFP tot een normaal niveau afgenomen.

Hoe kan AFP een tumor aantonen?

AFP komt bij volwassen maar in zeer kleine hoeveelheden voor. De normale hoeveelheid AFP in het bloed is 0 tot 20 µg/ml. Het komt echter zelden voor dat er bij een gezonde volwassene een waarde boven de 10 µg/ml wordt gevonden. De hoeveelheid AFP in het bloed is dus zeer klein. Als er sprake is van bepaalde tumoren, kan het zijn dat de AFP productie toeneemt. Een tumor in de lever, de zaadballen of de eierstokken kan cellen bevatten die AFP gaan produceren. De eigenschap om AFP te kunnen produceren is namelijk wel in deze organen aanwezig. Tumorcellen zijn cellen die niet goed functioneren en kunnen deze eigenschap weer oppakken. Als er sprake is van een levertumor, een eierstoktumor of een zaadbaltumor, kan het zijn dat de cellen van deze tumoren AFP gaan produceren.

Om de hoeveelheid AFP in het bloed te detecteren, moet er een hoeveelheid bloed worden afgenomen. Op het laboratorium wordt bepaald hoeveel AFP er in het bloed zit. Als er sprake is van een AFP producerende tumor, kan de hoeveelheid AFP wel oplopen tot 1.000.000 µg/ml. De hoeveelheid AFP is afhankelijk van de hoeveelheid AFP producerende cellen. Dit betekent dat de hoeveelheid AFP in het bloed afhankelijk is van de grootte van de tumor. AFP kan dus niet alleen een tumor aantonen maar kan ook relevante informatie geven over de grootte van de tumor. Overigens hoeft niet iedere levertumor, eierstoktumor of zaadbaltumor AFP te produceren. AFP kan dus wel een tumor aantonen maar een normale waarde sluit de mogelijkheid op een tumor niet uit.

AFP tijdens de behandeling

Aangezien de hoeveelheid AFP een maat is voor de hoeveelheid tumorcellen kan deze waarde ook tijdens de behandeling van de tumor worden gebruikt. Als de tumor slinkt, zal dit waar te nemen zijn met behulp van de hoeveelheid AFP in het bloed. AFP heeft dus ook tijdens de behandeling van de tumor een waardevolle functie.

Conclusie

AFP is een eiwit dat een levertumor, een eierstoktumor of een zaadbaltumor kan aantonen. In de aanwezigheid van een dergelijke tumor kan de hoeveelheid AFP in het bloed sterk verhoogd zijn. Niet alle levertumoren, eierstoktumoren en zaadbaltumoren produceren AFP. AFP kan dus wel een tumor aantonen maar een normale waarde sluit de aanwezigheid van een dergelijke tumor niet uit.