Hoe voorkom je infectie bij katheterisatie

Inleiding

De Werkgroep Infectiepreventie (WIP) is een speciale werkgroep ingesteld door de overheid die zich bezig houdt met het ontwikkelen van richtlijnen op het gebied van infectiepreventie binnen de intramurale gezondheidszorg. De Werkgroep Infectiepreventie heeft zo ook richtlijnen opgesteld om te komen tot optimale maatregelen voor katheteriseren in verband met infectiepreventie. Deze richtlijnen en andere praktische adviezen staan hieronder beschreven.

Richtlijnen katheterisatie in verband met infectiepreventie

  • Aseptisch inbrengen van de katheter
  • Het inbrengen van verblijfskatheter tot een minimum beperken, kies liever voor:
  • Een condoomkatheter
  • Suprapubisch katheter
  • Eenmalig kaheteriseren
  • Goed incontinentie materiaal 
  • Een zo dun mogelijke katheter gebruiken
  • De ballon met niet meer dan 8cc steriel water vullen tenzij anders voorgeschreven.
  • Gebruik maken van een siliconenkatheter bij langdurig gebruik    
  • De opvangzak moet altijd lager hangen dan de blaas
  • De afvloeiing van urine moet onbelemmerd zijn (geen knik in de slang)
  • De katheter zo min mogelijk worden losgekoppeld van de opvangzak (dus een katherzak met kraan gebruiken)
  • Zorg voor een goede vocht inname (minimaal 2 liter per dag)
  • Voor en na alle handelingen handen wassen

De praktische adviezen voor het katheteriseren

  • Het gebruik van een katheterset verdient aanbeveling, hierin bevinden zich alle benodigdheden.
  • Wattenbollen voor het reinigen van de urethraopening hoeven niet steriel te zijn maar wel schoon. Reden is dat ze niet in aanraking komen met steriel gebied.
  • Wattenbollen moeten zijn gedrenkt uit een flink stromende kraan.
  • Bij vrouwen wordt eerst de urethraopening schoongemaakt en daarna de schaamlippen van boven naar beneden en van binnen naar buiten. Elke wattenbol gebruik je maar 1x.
  • Bij het katheteriseren van mannen wordt de urethra eerst ingespoten met glijmiddel en verdovend middel. Het is belangrijk om de gele inhoud van het spuitje in te brengen. Neem de inwerktijd van het verdovingsmiddel in acht.
  • Wanneer de katheter met de hand wordt ingebracht moet je steriele handschoenen dragen.
  • Wanneer  de katheter met een pincet of gebruikmakend van de steriele (binnen) verpakkingshoes worden niet steriele handschoenen gedragen..
  • Bij het inbrengen van een katheter mag de kathetertip niet in contact komen met de omgeving. Gebeurt dit wel pak dan een nieuwe katheter.

Aandachts- en observatiepunten na het inbrengen van een verblijfskatheter

  • De hoeveelheid urine (ongeveer 1500 ml per 24 uur)
  • Onrust of verwardheid van de patiënt.

 

Anatomie

Bij mannen is de urethra ongeveer 20 tot 25 cm lang en maakt een s- vormige bocht. De urethra van vrouwen is aanzienlijk korter; slechts 3- 5 cm en loopt recht naar beneden. De diameter van een blaaskatheter moet zo klein mogelijk zijn zonder dat de afvloed van urine wordt belemmerd. Dit voorkomt beschadiging van de urethra.

De diameter van een katheter wordt uitgedrukt in Charriere (CH): 1 CH = 1/3 millimeter diameter. Gangbare maten voor volwassenen zijn 14 CH - 18 CH. Voor een kind wordt (afhankelijk van de leeftijd) een katheter gebruikt  van 6 Ch, 8 Ch of 10 Ch. Wanneer de urine gruis of bloedstolsels bevat wordt een dikkere katheter gebruikt. Dikkere katheters geven over het algemeen eerder aanleiding tot blaasspasmen en lekkage langs de katheter.

 

Conslusie

Er zijn dus veel aspecten die ervoor zorgen dat je een infectie kunt voorkomen en het inbrengen van een katheter zo gemakkelijk en pijnloos kan laten verlopen. Dit is voor een zorgvrager erg belangrijk om zo nare ervaringen te voorkomen.