Hoe veilig vuurwerk afsteken

Inleiding

Nederlanders zijn er gek op, en doen er dan ook alles aan om het meest eksklusieve consumentenvuurwerk te kunnen bemachtigen. Toch wordt het hem daarbij zéker niet gemakkelijk gemaakt, wel integendeel. Inderdaad, het gebruik van dit consumentenvuurwerk is in Nederland bijzonder streng gereglementeerd. Wanneer spreekt men van illegaal vuurwerk, en welke voorzorgen kunnen we nemen om het tijdens de oudejaarsnacht voor iedereen zo veilig mogelijk te houden?

Wat is consumentenvuurwerk?

Consumentenvuurwerk mag in Nederland uitsluitend de laatste drie dagen van het jaar verkocht worden. Is één van deze verkoopdagen een zondag, dan start de verkoop één dag vroeger. In Nederland mag op zondag immers geen vuurwerk verkocht worden. De verkoop is ook niet toegelaten aan Nederlanders, jonger dan zestien. Consumenten mogen maximum tien kilo vuurwerk per persoon kopen, bij een door de overheid officieel erkend verkooppunt. Dat vuurwerk mag uitsluitend afgeschoten worden op oudejaarsdag van tien uur 's morgens, tot nieuwjaarsdag, twee uur 's nachts.

Sier-en knalvuurwerk

Consumentenvuurwerk bestaat uit zowel sier-als knalvuurwerk. Siervuurwerk wordt hoofdzakelijk als pijlen en in hun geheel, de lucht ingeschoten. Potten en fonteinen kunnen eveneens kleine projectielen vanop de grond omhoog schieten. In de lucht veranderen ze in een opvallend kleurrijk boeket. Daarnaast bestaat er een breed scala aan draaiers, zonnen en fakkels. Het knalvuurwerk varieert van zware donderslagen, kanonslagen of astronauten tot de rotjes, de lichtste uitvoering.

Illegaal vuurwerk

Als het op vuurwerk aankomt, kijkt de Nederlander op geen euro. Vorig jaar schoot hij voor ruim 68 miljoen euro aan vuurwerk de lucht in. En dan spreken we niet over de aankoop van illegaal gekocht vuurwerk. Dit illegale vuurwerk wordt in Duitsland, maar vooral in België gekocht. De vele vuurwerkverkooppunten langs de Belgisch-Nederlandse grens, doen deze periode van het jaar beslist gouden zaken. In België is de aankoop van consumentenvuurwerk veel minder streng gereglementeerd. De controle van het transport ervan, wordt de jongste jaren nochtans fors opgevoerd. In België gelden in dit verband niet alleen andere wetten terzake. Hier gaat ook veel zwaarder vuurwerk over de toonbank, dat een gans jaar mag verkocht worden. Dit vuurwerk is alleen te verkrijgen als het zogezegd geëxporteerd wordt. Dit in België verkocht vuurwerk, is meestal niet getest onder de bijzonder strenge Nederlandse eisen die daar gelden voor het consumentenvuurwerk.

Chemische reacties

Toch hoeft Belgisch vuurwerk nochtans niet onveiliger te zijn dan het Nederlandse. Als er met vuurwerk ongelukken gebeuren, dan is dat in hoofdzaak het resultaat van ondeskundig gebruik ervan. Ongelukken met consumentenvuurwerk hebben we meestal zelf in de hand, maar in sommige gevallen zijn ze ook het resultaat van de samenstelling van het vuurwerk. Inderdaad, sommige stoffen kunnen immers, in een bepaalde combinatie met elkaar, instabiel worden. In de meeste gevallen verloopt zo'n instabiele reactie, langzaam en rustig. In sommige gevallen kan deze reactie echter zo snel en intensief verlopen, dat er sprake is van een explosie of van een spontane ontbranding van het mengsel. Dat is het geval met de combinatie van kaliumchloraat en zwavel. Dit kaliumchloraat mag ook nooit gemengd worden met zwavel.

Hoe veilig vuurwerk afsteken?

Welke voorzorgen kunnen we nu nemen, om de oudejaarsnacht voor iedereen zo veilig mogelijk te laten verlopen? Nooit experimenteren met om het even welk vuurwerk, is ongetwijfeld de belangrijkste boodschap. Maak het vuurwerk zélf ook nooit open. Stop het nooit los in je jas-of broekzak, en draag bij het afsteken steeds kledij dat tegen vonken bestand is. Volg ook steeds nauwgezet de gebruiksaanwijzing op de verpakking. Zorg er voor dat siervuurwerk, in alle omstandigheden, stevig en stabiel blijft staan. Zet pijlen daarom in een fles, die voor een gedeelte gevuld is met zand, en zet vuurpotten steeds klem. Steek het vuurwerk steeds aan met een aansteeklont, gebruik hiervoor nooit lucifers of een aansteker. Steek geen vuurwerk uit je hand af, en steek niet afgegaan vuurwerk nooit een tweede keer aan. Zorg ervoor dat de kijklustigen minstens zes meter afstand houden, en richt het vuurwerk uiteraard nooit op omstaanders, op dieren of op brandbare materialen. Draag bij het afsteken steeds een vuurwerkbril, en experimenteer nooit met zelfgemaakt vuurwerk.