Wat is een navelbreuk

Navelbreuk en navelhernia

De navelbreuk behoort tot de familie van de buikwandbreuken. En die zijn er nogal wat zoals een waterbreuk, een liesbreuk, een littekenbreuk en tenslotte een navelbreuk. Er kan met andere woorden nogal wat aan de hand zijn in de onderbuik. Dit artikel maakt je wegwijs in de ongemakken van breuken ter hoogte van de buikwand.

Navelbreuk in het algemeen

Ook deze breuken worden door artsen ‘hernia’ genoemd. De meesten van ons denken hierbij meestal aan een rug- of nekletsel. In dit geval echter duidt de naam hernia op een breuk van de buikwand. Hierdoor ontstaat een opening waar het buikvlies naar buiten kan kruipen. Dit euvel is te herkennen aan een zwelling van de buis ter hoogte van de breuk.

Hoe kom je eraan?

Dit letsel kan aangeboren zijn maar ook gewoon alledag optreden. Een uitrekking van de buikwand als gevolg van sporten, dikker worden, hoestbuien, persen en (iets zwaars) heffen kunnen als aanleidingen worden genoemd. Ook een zwangerschap. Ter verduidelijking en om misverstanden te vermijden: een plotse beweging van het lichaam of een hevige niesbui veroorzaakt geen navelbreuk! Wel kan het zijn dat je juist door deze voorvallen pas ontdekt dat je een breuk hebt! De zwakke plek was er dus al, alleen wist je het nog niet! Door plotse en hevige druk kan weefsel door de opening geperst worden waardoor men zich plots bewust wordt van de situatie.

1. De navelbreuk

► Wanneer het buikvlies ter hoogte van de navel door een opening in de buikspierwand uitpuilt, is er sprake van een navelbreuk. Uitpuilend vetweefsel is niet gevaarlijk, wel hinderlijk. Wanneer er ook een stukje darm uitpuilt en inklemt, is er een serieus probleem.

► Hierbij moet wel onderscheid worden gemaakt tussen de aangeboren navelbreuk en de niet aangeboren navelbreuk.

A. Baby’s Wordt een baby ermee geboren dan gaan artsen er meestal van uit dat er spontaan herstel is gedurende de eerste 2 tot 3 levensjaren. Tot dan wordt de toestand gevolgd maar worden er geen verdere stappen ondernomen.

B. Kinderen/volwassenen

Een navelbreuk zorgt niet altijd voor klachten. Alleen bij beklemming gaat het pijn doen en zeker als een deel van de darm in de breuk zit. Een operatie dringt zich op.

Welke operatie dat gaat worden, is afhankelijk van de grootte van de breuk. Een kleine breuk kan behandeld worden door sluiten van de opening in de buikwand (dagbehandeling). Bij een wat grotere breuk wordt tegenwoordig steeds meer gebruik gemaakt van kunststofmateriaal (in de volksmond een ‘net’) om de buikwand te verstevigen (enkele dagen opname).

De ingreep kan onder plaatselijke verdoving maar de meeste chirurgen verkiezen volledige narcose omdat met name het buikvlies en de diepere spierlaag zich moeilijk plaatselijk laten verdoven. Heb je een darminklemming of een inwendige buikontsteking dan gaat het natuurlijk om een veel ingrijpender operatie met een langer herstel. Doe je zwaar lichamelijk werk dan moet je rekening houden met minimaal 3 weken herstel.

2. De liesbreuk

A. Baby’s kunnen ermee worden geboren. De breuk ontstaat dan al tijdens de zwangerschap. Tijdens de ontwikkeling van de foetus in de moederschoot groeit de buikwand over de darmen heen. Er moet echter plaats blijven voor de navelstreng voor het contact van de foetus met het lichaam van de moeder voor de noodzakelijke voeding en zuurstof. De navelstreng passeert daarom door een opening tussen de buikspieren (de navel). Na de geboorte is het navelgaatje de laatste plek waar de buikwand zich sluit. Het zal echter altijd een min of meer zwakke en zichtbare plek blijven. Ook in dit geval verdwijnt de uitstulping van het buikvlies meestal na de geboorte door verkleving (spontane sluiting). Als het euvel niet spontaan herstelt, zijn er 2 gevolgen mogelijk:

1) Er komt vocht in de uitstulping. Dan spreekt men van een waterzakbreuk of waterbreuk. Deze komen alleen maar voor mij jongetjes.

2) Komt er vocht of buikinhoud (vet of darmen) in de uitstulping voor dan spreekt men van een liesbreuk. Deze komen meer voor bij jongetjes dan bij meisjes. In het algemeen hebben kinderen weinig last van deze afwijking hoewel er een ‘bult’ te zien is in één of beide liezen. In een zeldzaam geval zijn er pijnklachten, misselijkheid en zelfs braken.

B. Kinderen/volwassenen Bij kinderen ouder dan 3 jaar en volwassenen is een operatie vereist (in principe: dagopname). Normaal gezien is er geen speciale nazorg. Na ongeveer een week is er een controle. Er is weinig kans dat de breuk terug komt.

3. De littekenbreuk

Na een buikoperatie blijft er vanzelfsprekend een litteken over. Ter hoogte van dit litteken kan zich een zwakke plek ontwikkelen. Gaat de buikinhoud uitpuilen dan spreekt men van een littekenbreuk. Een littekenbreuk hoeft niet altijd klachten met zich mee te brengen: veel hangt af van de grootte van de onderliggende breuk. Bij een grote breuk en sterk uitpuilen ervan kunnen rugklachten optreden.

Behandeling is niet nodig zolang er geen klachten zijn. Soms wordt een korset voorgeschreven.

Operatief herstel is mogelijk maar is niet altijd even makkelijk. Succes is heel erg afhankelijk van de grootte van de breuk en de conditie van de patiënt! Het is een relatief ‘grote ingreep’ en de kans is groot dat de breuk weer terug komt.

Tenslotte

Het is maar dat je het weet: ook honden en katten kunnen een navelbreuk krijgen.