Aspartaam, veilig of onveilig voor gezondheid
De aspartaam controverse
Aspartaam is een kunstmatige zoetstof die onder de merknamen NutraSweet en Equal wordt verkocht. Het komt vaak voor in voedingsmiddelen. Terwijl de zoetstof populair blijft is het ook in de afgelopen jaren geconfronteerd met controverse. Veel tegenstanders beweren namelijk dat aspartaam eigenlijk slecht is voor je gezondheid. De FDA keurt aspartaam goed, met een maximale dagelijkse inname van 50 milligram per kilogram lichaamsgewicht. Aspartaam is één van de meest populaire kunstmatige zoetstoffen die op de markt beschikbaar zijn. De kans is groot dat je iemand kent die in de afgelopen 24 uur aspartaam heeft gebruikt. Terwijl de zoetstof populair blijft, is het ook in de afgelopen jaren geconfronteerd met controverse. Veel tegenstanders hebben beweerd dat aspartaam eigenlijk slecht is voor je gezondheid. Er zijn ook beweringen over langetermijnreacties van aspartaam gebruik. Helaas, terwijl er uitgebreide tests zijn uitgevoerd op aspartaam, is er geen consensus of aspartaam slecht is voor de gezondheid.
Wat is aspartaam
Aspartaam wordt onder de merknamen NutraSweet en Equal verkocht. Het wordt ook veel gebruikt in verpakte producten, met name de voedingsproducten die worden aangeduid als 'dieet'-voedingsmiddelen. De bestanddelen van aspartaam zijn asparaginezuur en fenylalanine. Beide zijn een natuurlijk voorkomend aminozuur. Aspartijnzuur wordt door het lichaam geproduceerd en fenylalanine is een essentieel aminozuur dat uit voeding verkregen wordt. Als je lichaam aspartaam verwerkt, wordt er een deel afgebroken in methanol. Hoewel giftig in grote hoeveelheden, zijn kleine hoeveelheden methanol niet giftig. Het wordt natuurlijk geproduceerd door het lichaam en is ook te vinden in fruit, fruitsap, gefermenteerde dranken en sommige groenten. De hoeveelheid methanol die voortvloeit uit de afbraak van aspartaam is laag. In feite is het veel lager dan de hoeveelheid die in veel gewone voedingsmiddelen voorkomt.
Aspartame goedkeuringen
Een aantal regelgevende instanties en gezondheidsgerelateerde organisaties hebben gunstig advies gegeven over aspartaam. Het is goedgekeurd door de:
- U.S. Food and Drug Administration (FDA)
- United Nations Food and Agriculture Organization
- World Health Organization
- American Heart Association
- American Dietetic Association
In 2013 heeft de Europese Autoriteit voor voedselveiligheid (EFSA) een evaluatie gemaakt van meer dan 600 datasets uit aspartaamstudies. Er is geen reden gevonden om aspartaam uit de markt te verwijderen. De recensie meldde geen veiligheidsproblemen in verband met normale of verhoogde inname.
Tegelijkertijd hebben kunstmatige zoetstoffen een lange geschiedenis. Aspartaam is ontwikkeld rond de tijd dat de FDA de kunstmatige zoetstoffen cyclamaat (Sucaryl) en sacharine (Sweet'N Low) verbood heeft. Lab-tests toonden aan dat massieve doses van deze twee verbindingen kanker en andere aandoeningen veroorzaakten bij laboratoriumdieren.
Terwijl aspartaam inderdaad is goedgekeurd door de FDA, heeft de consumentenorganisatie Center for Science in het Publieke Belang talrijke studies genoemd die problemen met de zoetstof aantonen, waaronder een studie door de Harvard School of Public Health.
In 2000 besloot de National Institutes of Health dat sacharine uit de lijst van kankerverwekkende stoffen zou kunnen worden verwijderd. Hoewel cyclamaat beschikbaar is in meer dan 50 landen, wordt het niet verkocht in de Verenigde Staten.
Producten met aspartaam
Wanneer een product suikervrij is, betekent dat gewoonlijk dat het een kunstmatige zoetstof heeft in plaats van suiker. Hoewel niet alle suikervrije producten aspartaam bevatten, is het nog steeds één van de meest populaire zoetstoffen. Het is wijd beschikbaar in een aantal verpakte voedingsmiddelen.
Enkele voorbeelden van aspartaam bevattende producten zijn:
- Light frisdrank
- suikervrij ijs
- Caloriearm vruchtensap
- yoghurt
- suikervrije snoep
Het gebruik van andere zoetstoffen kan u helpen bij het beperken van uw aspartame inname. Echter, als je aspartaam helemaal wilt vermijden, moet je er ook voor zorgen dat je goed naar het label van de voedingsmiddelen kijkt. Aspartaam wordt meestal aangeduid als fenylalanine.
Aspartaam en de bijwerkingen
Volgens de Amerikaanse Kankervereniging is aspartaam ongeveer 200 keer zoeter dan suiker. Dus slechts een zeer kleine hoeveelheid is nodig om eten en dranken een zoete smaak te geven. De aanvaardbare dagelijkse inname (ADI) aanbevelingen van de FDA en EFSA zijn:
- FDA: 50 milligram per kilogram lichaamsgewicht
- EFSA: 40 milligram per kilogram lichaamsgewicht
Een blikje frisdrank bevat ongeveer 185 milligram aspartaam. Een 68 kilogram wegende persoon zou meer dan 18 blikken frisdrank per dag moeten drinken om de dagelijkse inname van de FDA te overschrijden. Als alternatief zouden ze bijna 15 blikken nodig hebben om de EFSA-aanbeveling te overschrijden. Echter, mensen die een aandoening hebben, genaamd fenylketonurie (PKU), mogen geen aspartaam gebruiken. Mensen die medicijnen gebruiken voor schizofrenie moeten ook aspartaam vermijden.
Fenylketonurie
Mensen met PKU hebben teveel fenylalanine in hun bloed. Fenylalanine is een essentieel aminozuur dat in eiwitbronnen voorkomt, zoals vlees, vis, eieren en zuivelproducten. Het is ook één van de twee ingrediënten van aspartaam. Mensen met deze aandoening kunnen fenylalanine niet goed verwerken. Als je deze aandoening hebt, is aspartaam zeer giftig.
Tardieve dyskinesie
Tardieve dyskinesie (TD) wordt beschouwd als een bijwerking van sommige schizofrenie medicijnen. Het fenylalanine in aspartaam kan ongecontroleerde spierbewegingen van TD versterken. Anti-aspartam activisten beweren dat er een verband is tussen aspartaam en een groot aantal kwalen, waaronder:
- kanker
- toevallen
- hoofdpijn
- depressie
- ADHD (Hyperactivity Disorder of Attention Deficit Hyperactivity Disorder)
- duizeligheid
- gewichtstoename
- aangeboren afwijkingen
- ziekte van Alzheimer
- multiple sclerose (MS)
Er is echter onvoldoende bewijs om een verband tussen deze aandoeningen en aspartaam te bewijzen.
Diabetis en gewichtsverlies
Aspartaam effecten op diabetes en gewichtsverlies. Als het gaat om diabetes en gewichtsverlies, is één van de eerste stappen die veel mensen nemen om lege calorieën uit hun diëten te halen. Dit omvat vaak suiker. Aspartame heeft zowel voor- en nadelen bij het overwegen van diabetes en obesitas. Ten eerste stelt de Mayo Clinic dat in het algemeen kunstmatige zoetstoffen voordelig kunnen zijn voor mensen met diabetes. Toch betekent dit niet dat aspartaam de beste keuze is als het om zoetstof gaat. Jemoet je arts eerst raadplege. Zoetstoffen kunnen ook helpen bij gewichtsverlies, maar dit is meestal alleen het geval als je veel suikerhoudende producten mijd. Het overschakelen van suikerhoudende producten naar producten die kunstmatige zoetstoffen bevatten, kunnen ook het risico op tandbederf verminderen. Volgens een studie hadden ratten die gevoed werden met aspartaam hadden een mindere lichaamsmassa in het algemeen. Een nadeel bij de resultaten was dat diezelfde ratten ook meer bacteriën hebben gehad, evenals een verhoogde bloedsuikerspiegel. Deze toename van de bloedglucose was ook gekoppeld aan insulineresistentie.
Natuurlijke alternatieven voor aspartaam
De controverse over aspartaam gaat door. Beschikbare bewijzen wijzen niet op negatieve effecten op lange termijn, maar onderzoek is aan de gang. Voordat je terugkeert naar suiker (die hoog is in calorieën en geen voedingswaarde heeft), kan je natuurlijke alternatieven voor aspartaam overwegen. Je kan proberen zoet te eten en te drinken met:
- honing
- ahornsiroop
- nectar van agave
- fruitsap
- zwarte siroop
Hoewel dergelijke producten inderdaad meer 'natuurlijk' zijn in vergelijking met kunstmatige versies zoals aspartaam, moet je deze alternatieven nog steeds in beperkte hoeveelheden verbruiken. Net als suiker kunnen natuurlijke alternatieven voor aspartaam veel calorieën bevatten met weinig of geen voedingswaarde.
Tot slot Aspartaam de vooruitzichten
Openbare bezorgdheid over aspartaam blijft goed levend vandaag. Wetenschappelijk onderzoek heeft geen consequent bewijs van schade aangetoond, waardoor aanleiding wordt gegeven door het dagelijks gebruik. Door zware kritiek hebben veel mensen stappen ondernomen om kunstmatige zoetstoffen te voorkomen. Toch blijft de consumptie van aspartaam door mensen die zich bewust zijn van hun suikerinname, nog steeds stijgen. Als het gaat om aspartaam, is het best, net zoals bij suiker en andere zoetstoffen, het in beperkte hoeveelheden te verbruiken.