Bevoegd en bekwaamheid voor voorbehouden handelingen in de gezondheidszorg (BIG)

Inleiding

Volgens de wet BIG (wet Beroepen in de Individuele Gezondheidszorg) mogen voorbehouden handelingen worden uitgevoerd onder bepaalde voorwaarden. Een van de voorwaarden waar aan voldaan moet worden alvorens een handeling mag worden uitgevoerd, is dat de beroepsbeoefenaar bevoegd en bekwaam is de handeling uit te mogen voeren.

Wanneer is een beroepsbeoefenaar bevoegd en bekwaam?

Bevoegd is de beroepsbeoefenaar op basis van het behaalde diploma. Onder bekwaamheid verstaat men dat de beroepsbeoefenaar moet weten wat de handeling inhoudt, wat de indicatie is, wat de eventuele contra-indicatie zijn en welke complicaties kunnen optreden en hoe men dan dient te handelen. Maar ook dat de beroepsbeoefenaar vaardig is om de handeling te verrichten en dat u deze regelmatig volgens protocol verricht.

Volgens de wet BIG is het de individuele verantwoordelijkheid van de beroepsbeoefenaar ervoor te zorgen dat hij bekwaam is en blijft. Alle zorginstellingen dienen scholing te verzorgen die medewerkers de mogelijkheid bieden bekwaam te blijven of te worden. De bekwaamheid is wettelijk 5 jaar geldig.

Wat betekent eigen verantwoordelijkheid voor jou?

Allereerst ben je sinds de invoering van de wet BIG zelf verantwoordelijk voor de handelingen die je verricht, het geen ook betekent dat wanneer er iets mis gaat je ook zelf verantwoordelijk kunt worden gesteld. Het is dan ook van groot belang alleen die handelingen uit te voeren waar je jezelf bekwaam in acht. Wanneer je jezelf niet bekwaam voelt dien je de opdracht terug te geven en er vervolgens voor te zorgen dat je die bekwaamheid verwerft.

Uitvoeren van voorbehouden en risicovolle handelingen

Hoe werkt het nu in de praktijk? Stel je krijgt tijdens je dienst een opdracht voor het uitvoeren van een voorbehouden of risicovolle handeling. Je zou dan als volgt moeten denken en vervolgens een beslissing kunnen nemen.

Deze opdracht moet aan een aantal eisen voldoen:

De opdracht is schriftelijk vastgelegd in een uitvoeringsverzoek of in het zorgdossier.
In de opdracht moet de volgende informatie worden vermeld: de naam van de zorgvrager, de frequentie en het tijdstip van de handeling en een paraaf van de arts.

Wanneer de opdracht niet aan bovenstaande voldoet is het van belang de opdracht eerst volledig te krijgen.

Wanneer de opdracht telefonisch wordt gegeven:

De opdracht herhalen
De opdracht noteren in het dossier
De arts dient binnen 24 uur de opdracht paraferen.

Een alternatief kan zijn dat de arts de opdracht, voorzien van een paraaf faxt. Of de arts kan een email sturen met de opdracht.

Vervolgens wanneer de opdracht aan alle eisen voldoet, vraagt je jezelf af:

Ben ik nog bekwaam deze handeling uit te voeren?

Zo ja: voer dan de handeling uit

Zo nee: geef dan de opdracht terug. Vervolgens zorgt u er voor dat u uw bekwaamheid weer verwerft.

Let op:

Wanneer de opdracht niet duidelijk geschreven is of u heeft twijfels over de juistheid van de opdracht (zoals bijvoorbeeld een te hoge dosering van een bepaald medicijn) moet u de opdracht niet uitvoeren en navraag doen bij de opdrachtgever.