Opvoeden lijkt zo makkelijk

Inleiding

Opvoeden

In sommige kringen wordt opvoeden eigenlijk als niets anders gezien dan voeden en corrigeren. Zorg ervoor dat het kind genoeg te eten heeft en voldoet aan de normen van de maatschappij, dan ben je een goede opvoeder. Hoe slecht dit werkt blijkt wel uit al die kinderen die geleerd hebben dat hun eigen belangen groter zijn dan die van anderen. Ondanks het feit dat onze maatschappij normen kent als samenwerken en klaar staan voor elkaar.

Uw kind komt binnen en vraagt om een koekje. Helaas voor hem of haar heeft u besloten dat uw kinderen niet zomaar koekjes kunnen krijgen. Dat kan alleen bij de thee of een glaasje melk tegen theetijd. Maar helaas is het nog geen theetijd, dus u zegt nee.

Maar kwam u kind werkelijk om een koekje vragen. Of kwam het binnen omdat het even wat aandacht van u wilde, omdat het uw waardering wilde ontvangen. Als u zich alleen bewust bent van uw eigen regel, dan ziet u niet waarom uw kind om een koekje vraagt. Dan zegt u alleen maar nee. Misschien geeft u nog de motivatie dat er alleen tijdens theetijd koekjes gegeten worden, want zo heeft u dat ook geleerd van uw ouders en grootouders.

Kwam uw kind echter binnen omdat het waardering of aandacht zocht, dan heeft u zojuist niet gezegd:

Nee je krijgt geen koekje, want we gaan zo eten.

maar:

Nee, ik wil je geen aandacht geven.

Nu is het aan uw kind om vast te stellen waarom u geen aandacht wilt geven. Als u pech heeft dan heeft uw kind allang geleerd dat het geen aandacht krijgt, omdat u het niet belangrijk vindt. U vindt namelijk alleen het gedrag van uw kind belangrijk, daar reageert u namelijk steeds op. Bijvoorbeeld als u het consequent alleen maar aandacht gaf als het iets verkeerds deed en u nooit aandacht toont als het iets leuks doet. Wat zeer goed mogelijk is, want u bent tenslotte ook zo opgevoed. Als u iets deed wat niet hoorde dan kreeg u een uitgebreidde reactie. Deed u iets wat u leuk vond, dan werd er lauw gereageerd:

Ja, dat is leuk.

Op een toon, die wel duidelijk maakte dat u uw ouders niet moest lastig vallen met iets leuks. Of de reactie:

Ja, ga maar weer leuk verder spelen.

Op een zalvend toontje, dat u wel begreep dat u toch vooral niet moest denken dat het leuk was wat u aan het doen was. Maar echt aandacht was er niet voor u. Ja, misschien toen u ouder werd en instaat was om gezellig met uw ouders te praten. Maar niet toen u eigenlijk niets anders had dan uw gedrag om uw ouders te tonen. Tja, dat kun je opvoeden noemen, maar eigenlijk zouden we reageren moeten noemen. Van opvoeden zou je toch iets meer proactiviteit verwachten.

Proactief

Om proactief te kunnen opvoeden moet je meer doen dan voor jezelf vaststellen dat je niet zo wilt opvoeden als je ouders. Je zult ook meer moeten doen dan voor jezelf vaststellen wat je goede normen vindt en wat slechte. Vaststellen welke normen je wilt handhaven en welke niet. Je zult om proactief te kunnen opvoeden jezelf moeten leren kennen. Niet in de zin van wat andere mensen denken dat je bent, maar in de zin van hoe reageer je op andere mensen en waarom reageer je zo. Je zult je bewust moeten worden van de gevoelens die gedrag van anderen bij je oproepen. Je zult je bewust moeten worden van de gevoelens die je hebt als je het gedrag van anderen waarneemt.

Want waarom reageerden je ouders zo afwijzend of denigrerend? Vaak was dat omdat ze ergens mee bezig waren waarbij ze niet gestoord wilden worden. Ze zaten bijvoorbeeld zelf net gezellig te praten met de buurvrouw met een kopje koffie, ze hadden even een rustig moment op een hectische dag. Dus ze hadden eigenlijk helemaal geen tijd voor jou, maar voelden zich toch verplicht om te reageren.

Conclusie

Zo makkelijk is opvoeden dus niet, tenminste als je er voor kiest.

Blijft overigens de vraag over:

Waar had u geleerd dat u uw ouders lastig moet vallen met wat u leuk vond, als ze bezig waren?

Afbeeldingen

imageafter