Ouderlijk schuldgevoel
Inleiding
Hebben veel ouders tegenwoordig het gevoel dat ze hun kinderen tekort doen. Ik denk het wel. Niet zozeer omdat ze hun kinderen tekort doen, maar omdat ze er voortdurend op aangesproken worden dat ze het doen. Het gevolg is echter niet dat ze vervolgens meer tijd vrijmaken voor hun kinderen, dat kan tenslotte niet volgens de meeste werkgevers. Hoewel dat wel aan het veranderen is de laatste jaren. In plaats van meer tijd vrij te maken, kopen ouders hun schuldgevoel af.
Schuldgevoel
Eén van de vele opvoedingshulpmiddelen die ouders inzetten bij het in het gareel houden van hun kinderen is schuldgevoel:
Heb je wel nagedacht over wat de gevolgen zouden zijn voor anderen.Het is dus wel logisch dat ouders als ze zelf kinderen hebben zich schuldig voelen als het ze niet lukt om te voldoen aan hun eigen eisen voor opvoeden. Hoeveel ouders voelen zich niet schuldig dat ze hun kinderen niet mee kunnen laten doen met wat hoort? Hoeveel ouders voelen zich niet schuldig dat ze hun kind niet alles kunnen geven wat ze zelf nooit gehad hebben? Hoeveel ouders voelen zich niet schuldig dat ze af en toe genoeg hebben van het gezeur van hun kinderen? Hoeveel ouders voelen zich niet schuldig dat ze niet meer
Laten we er maar vanuit gaan dat veel ouders zich schuldig voelen over alles wat verkeerd kan gaan in het leven van een kind. Van het feit dat ze niet het laatste model sportschoen naar school kunnen krijgen tot het feit dat ze hun kind niet naar de beste school van het land kunnen sturen. Ouders voelen zich over alles schuldig. Maar helaas hebben ze niet geleerd hoe ze met dat schuldgevoel om moeten gaan op een productieve manier. Want wat doen de meeste ouders vervolgens? Ze kopen hun schuldgevoel af door nog harder te gaan werken, zodat ze meer geld hebben voor cadeautjes en mooiere vakanties en leukere verjaardagsfeestjes. Zonder zich af te vragen of dat is wat een kind nodig heeft. Zonder zich af te vragen waarom ze het doen.
Een andere aanpak
Hoewel we er tegenwoordig wel het geld voor hebben leven we niet anders dan onze voorouders. Waar onze voorouders eenvoudig weg werden uitgebuit zodat ze veel tijd moesten besteden aan werk en weinig tijd hadden voor hun kinderen is het tegenwoordig eigenlijk andersom. We hebben alle tijd om aan onze kinderen te besteden, maar hebben geleerd dat werken en geldverdienen belangrijker is. Dat was toch ook wat onze ouders deden. Dat gedrag lijkt echter op het verhaal van de huisvrouw die altijd haar vlees kleiner snijd voordat ze het bakt. Niet omdat het nodig is, maar omdat haar moeder dat ook altijd deed. Het verschil met haar moeder is echter dat de pannen van haar moeder kleiner waren dan die van de huisvrouw. Het is dus helemaal niet zo slim om klakkeloos na te doen wat je geleerd hebt, zelfs al wordt ons dat nog steeds geleerd.
Een andere aanpak van opvoeden vraagt echter om het vermogen om je voor te stellen dat het anders kan. Daarvoor moet je tijd nemen en hebben om te ontdekken wat wel en niet nodig is. In plaats daarvan leven we onze voorouders
Aanpak
Het eerste deel van die andere aanpak is het nemen van tijd om te zien hoe je met je kinderen omgaat. Want dat is
De volgende stap in het proces van een andere aanpak is eerlijk kijken naar wat je doet, zonder er meteen een oordeel over te hebben. In zekere zin de waarheid van je gedrag bekijken en niet je eigen antwoord. Dat is ook meteen het moeilijkste, want je blijft dat schuldgevoel hebben, zo ben je tenslotte opgevoed. Ook al moet je eigenlijk tegen jezelf zeggen dat je mens bent en dus nooit perfect kunt zijn als opvoeder. Maar om te kunnen veranderen moet je onbevangen en zonder oordeel kijken naar wat je doet. Dat is ook meteen het moeilijkste wat er is, want we hebben niet geleerd om objectief naar onszelf te kijken. We kijken altijd vanuit de normen van anderen naar wat we doen.
Naast objectief naar jezelf en je gedrag kijken, zul je ook moeten kijken naar wat dat gedrag nu eigenlijk voor elkaar krijgt bij het kind. Want vaak denken we dat onze opvoeding geweldig is:
Want mijn kind doet dat niet meer.
Maar waar het vaak op neer komt is dat het kind het gedrag niet meer laat zien als jij in de buurt bent. Dat is natuurlijk heel iets anders dan niet meer doen. Je zult dus moeten vaststellen of je werkelijk effect hebt of alleen maar een cosmetisch effect hebt bereikt. Dat kost tijd, waarvan we vaak vinden dat we die niet hebben. Het begint dus allemaal met het vrijmaken van tijd om te kunnen opvoeden. Waarbij opvoeden meer is dan je kind bij de les houden.
Je hebt nu dus tijd genomen om op te voeden. Je kijkt objectief naar je eigen gedrag en de invloed die dat heeft op je kind. Maar hoe bedenk je nu ander gedrag waarmee je je kind positief kunt helpen zich te ontwikkelen. Misschien is dat wel helemaal niet nodig ander gedrag bedenken. De kans is namelijk groot dat je omdat je de tijd neemt voor je kind je vanzelf ander gedrag gaat vertonen.
Afbeeldingen