Hoe begeleiden we onze kinderen tijdens hun vrije tijd

Inleiding

Hoe begeleiden we onze kinderen tijdens hun  vrije tijd? Hoe vrij laten we ze daarbij? Welke rol spelen ouders in dit alles? Hoe vullen hedendaagse jongeren hun vrije tijd in en moeten we als ouders onze kinderen sturen en leren omgaan met hun vrije tijd, of laten we ze beter vrij in hun vrijetijdsbesteding?

Moderne media

Het wekt wellicht geen verwondering wanneer uit de resultaten van een recent, grootschalig onderzoek bij jongeren blijkt dat TV-kijken, internetten, gamen en muziek beluisteren de hoofdbezigheden zijn van onze jongeren in hun vrije tijd. De manier waarop deze vrije tijd wordt ingevuld, verschilt naargelang hun leeftijd, geslacht, het genoten onderwijs en het gezinsinkomen van de jongeren.

Verder blijkt dat jongens ook in hun vrije tijd kiezen voor het avontuurlijke en voor gamen. Meisjes daarentegen zoeken nog steeds meer naar sociale vaardigheden en chatten ook opvallend vaker dan jongens. Jonge kinderen bezoeken dan weer meer het theater en musea, dit omdat zowel onze scholen als de ouders hen daarbij aanmoedigen en ze in die richting duwen.

Naarmate onze jeugd ouder wordt, passen ze uiteraard ook hun manier van vrijetijdsbesteding aan en gaan dan ook vaker op stap. Heelwat kinderen doen aan sport, maar hun belangstelling hiervoor daalt opmerkelijk naarmate ze ouder worden.  Leerlingen uit het algemeen secundair onderwijs, afkomstig uit een gezin met een meer dan gemiddeld inkomen, brengen hun vrijetijd actiever door. Meer technisch gerichte jongeren uit gezinnen met een lager inkomen, kiezen op hun beurt dan weer voor een meer consumerende of passieve vrijetijdsbesteding. Zij kijken meer televisie of luisteren naar muziek. Ze zijn ook veel minder aangesloten bij een sportclub of bij een socia-culturele vereniging.

Rol van de ouders

Uit deze recente en grootschalige onderzoeken, blijkt verder dat ouders vandaag meer en meer aandacht besteden aan de manier waarop hun (puberende) kinderen hun vrije tijd doorbrengen. Ouders spelen daarin bij voorkeur een sturende rol, en stippelen dus best niet alles uit voor hun kinderen. Deze laatsten hebben immers nood aan eigen tijd en initiatieven om zich verder te ontwikkelen. Ook hier is de traditionele "gulden middenweg"" het meest aangewezen. Het internetten bijvoorbeeld volledig verbieden, heeft volgens de onderzoekers geen enkele zin. Daarmee bereiken we meestal een averechts effect. Internet toelaten binnen vooraf besproken grenzen, is de meest efficiënte oplossing. Kinderen proberen tijdens hun vrije tijd het liefst zoveel mogelijk uiteenlopende activiteiten uit. Op die manier leren ze ook bewustere keuzes te maken.

Wat als de verveling toeslaat?

Als jongeren tekenen van verveling laten merken, kan dit even goed betekenen dat ze hun ouders  willen duidelijk maken dat ze eigenlijk niet weten hoe ze met hun beschikbare tijd moeten moeten omgaan. Dat is wellicht het gevolg van het feit dat deze jongeren nog geen keuzes kunnen maken. Vervelen kan best ook bewust niets doen zijn en/of tijd maken om na te denken of om te fantaseren.

Tijd maken voor zichzelf, is immers ook voor onze jongeren broodnodig. Als ouders houden we best rekening met de wensen en de behoeften van onze jongeren. Sommigen onder hen verkiezen een drukke vrijetijdsbesteding, anderen doen het daarentegen dan weer liever rustiger aan.

We moeten onze kinderen ook vrij laten

Laten we onze jongeren liefst zoveel mogelijk vrij tijdens de invulling van hun vrije tijd, of helpen we ze bij hun keuze? De meningen terzake zijn hier duidelijk verdeelt, zo blijkt. Een belangrijk deel van onze opvoeders is hierbij van oordeel dat we onze kinderen zéker niet moeten vertellen wat ze in hun vrije tijd wél en niet mogen. Andere deskundigen stellen op hun beurt dat vrijetijdsbesteding een zaak is van het aanleren van verschillende vaardigheden, zodat onze kinderen hun vrije tijd op een zodanige manier invullen zoals wij dat willen. Zoveel en zo verschillend mogelijk activiteiten uitproberen lijkt hier duidelijk het meest aangewezen en maakt deel uit van het noodzakelijke leerproces. Dat betekent meteen ook dat we onze kinderen kritisch moeten leren omgaan met de manier waarop ze  hun vrijetijd invullen. Naarmate onze jongeren opgroeien, verandert de sturende rol van de ouders in een meer ondersteunende, raadgevende rol.

Conclusie

Met de jaren nemen ook de verschillende vaardigheden van onze kinderen toe. De vrijetijdskeuze van onze kinderen leren aanvaarden, is al een belangrijke stap in de richting van een gezonde vrijetijdsbesteding van onze jongeren.