Ik moet alles van je weten
Obsessie
Wat is de menselijke obsessie met alles willen weten van mensen die ze nooit van hun leven zullen ontmoeten? Dat we geïnteresseerd zijn in onze vrienden of buren, dat is nog redelijk logisch. Maar dat je wilt weten wie Julius Ceasar of Stalin was, dat is helemaal niet logisch. Het vreemde is ook dat mensen vaker alles willen weten van mannen dan van vrouwen. Want hoeveel mensen interesseren zich voor Katharina de Grote?
Weten
De mens is een nieuwsgierige soort. Maar waar we onze nieuwsgierigheid op richten verschilt sterk per mens. De ene mens wil alles weten van de natuur, maar moet vervolgens ontdekken dat er veel te weten is over de natuur. Een ander mens wil alles weten van zijn buren. Terwijl een derde mens alles wil weten over Celine Dion of Robbie Williams. Onze nieuwsgierigheid is groot en kan maar moeilijk bevredigd worden. We willen namelijk alles van anderen weten, waardoor we vragen gaan stellen als:
- Wat doen ze om succes te hebben?
- Wat doen ze in hun vrije tijd?
- Hoeveel kinderen hebben ze en waarom zoveel?
- Wat is hun favoriete gerecht of snack?
- Wie is hun vriendin?
- Waar hebben ze geleerd wat ze hebben geleerd?
- Wie is hun held of inspiratie?
- Wat vinden ze van geweld?
- Waar halen ze hun inspiratie?
- Welk geloof hangen ze aan?
- Hoe voeden ze hun kinderen op?
- Waar gingen ze naar school?
- Wie is hun favoriete band?
- Wat is hun favoriete muziek?
- Wat is hun favoriete film?
- Wie zijn hun vrienden?
- Enzovoort, enzovoort, enz.
Maar komen we daardoor dichterbij de persoon, als we al antwoorden weten op alle vragen die we kunnen stellen. Waarschijnlijk niet, want we zien niet hoe de ander is in het dagelijks leven in interactie met anderen. We weten niet wat de ander motiveert. Hoewel we daar wel achter kunnen komen met het stellen van vragen. Maar we kunnen niet zien of die motivatie die de ander geeft ook werkelijk doorwerkt in zijn leven.
We weten ook niet wat de ander denkt als iets hem overkomt en hoe hij dan zal reageren en waarom hij zo reageert. Zelfs niet als er fotos of verhalen over de ander in de pers staan en hij er bij vertelt waarom hij zo reageerde. Want hoeveel mensen weten nog wat ze dachten en voelden en waarom ze dat dachten en voelden toen ze reageerden? Dus zullen veel mensen een verhaal vertellen dat past bij wat hun overkwam en waar wij ons in kunnen herkennen. Bekende mensen hebben tenslotte allemaal mediatraining gehad, zodat ze weten hoe ze hun imago zo min mogelijk zullen beschadigen.
Nog een voorbeeld
We willen dus alles van anderen weten en vooral van bekende mensen die ons interesseren. Maar niet alleen voor bekende mensen hebben we een ongezonde interesse. Ongezond omdat we eigenlijk niet weten waarom we al die zaken over anderen willen weten. En alles wat ongemotiveerd gebeurd is eigenlijk ongezond. Niet omdat we er ziek van worden, maar omdat het ons bij onszelf weghoudt. 
We leren er namelijk niet zoveel van over onszelf om te weten wat anderen doen en waarom. Een voorbeeld van nog wat ongezonde interesse in andere mensen is bijvoorbeeld de vraag die we stellen aan mensen waarvan we eigenlijk niet goed weten of begrijpen wat ze doen:
"Wat doe jij zoal op een dag?"
Natuurlijk speelt bij deze vraag mee welke intonatie we hem meegeven. Als we een beetje verveeld stemmetje opzetten als we dit vragen, dan weet de ander meteen dat we eigenlijk niet geïnteresseerd zijn. Geef we er een boze intonatie aan mee, dan weet de ander dat we eigenlijk niet geïnteresseerd zijn, maar dat hij zich moet verantwoorden voor wat hij doet. Wij zullen dus wel even bepalen of dat wat de ander doet terecht is. Dus als we echte interesse willen tonen met onze vraag dan moet de intonatie vriendelijk zijn of lichte verbazing uiten.
Maar zelfs al zijn we geïnteresseerd in de ander en wat hij doet. Wat is dan onze motivatie? In de meeste gevallen is het gewoon een ongezonde nieuwsgierigheid naar het leven van anderen. Iets wat bijna alle mensen hebben, omdat ze de informatie die de ander geeft gebruiken om te bepalen of de ander past binnen hun sociale groep. Of we gebruiken de informatie om te bepalen of wij bij de groep van de ander horen. Vandaar natuurlijk ook onze mateloze interesse in mensen die aanzien en status hebben en bekend zijn.
Nutteloos
Als we echter eerlijk zouden kijken naar onze nieuwsgierigheid en dit tegen het licht houden van de gelijkwaardigheid van alle mensen, dan zouden we moeten vaststellen dat alles willen weten van anderen waar we niet dagelijk mee optrekken zinloos is. Wat voor zin heeft het om te weten of Barbara Streisand zich vandaag goed voelt of net een paar nieuwe schoenen heeft gekocht? Wat bereiken we ermee te weten dat Dirk Scheringa boos is, omdat zijn medewerkers iets kapot hebben gemaakt? We wonen namelijk niet bij Barbara in huis en we werken niet voor Dirk. Dus de informatie is zinloos.
Toch doen we er alles aan om dit soort informatie te weten te komen. Een groot deel van de media industrie is er zelfs op gebaseerd en ontleent er haar bestaansreden aan. Maar behalve dat het ons van de straat houdt als we ermee bezig zijn en het ons gespreksstof geeft, is het nutteloos. We worden er namelijk geen andere mensen van. Het is niet zo dat, omdat ik weet dat Dirk boos kan zijn, ik nu vriendelijker zal zijn tegen mijn buurman die mijn grasmaaier kapot terugbrengt. De kans is zelfs groter dat ik juist bozer wordt op mijn buurman vanwege die kapotte grasmaaier, omdat ik weet de iemand anders met meer status ook boos wordt als iets kapot gemaakt is. Maar mijn boosheid zal de grasmaaier niet repareren en waarschijnlijk zal mijn relatie met mijn buurman er niet door verbeteren.
Wat dan
Van alles willen weten over anderen is dus vooral een vorm van tijdverdrijf. Een manier om te bepalen hoe we ons in bepaalde situaties moeten gedragen volgens anderen. Een middel om veilige gespreksstof te verzamelen. Maar echt zinvol is het niet als we er niet meer mee doen dan het alleen maar tot ons nemen. Want weten hoe anderen zich gedragen en wat anderen willen en denken kun je ook op een andere manier gebruiken dan we meestal doen. Om te beginnen kun je er over nadenken vanuit de achterliggende gedachte:
Is dit ook hoe ik me zou willen voelen, gedragen.
Verder kun je er over nadenken vanuit de gedachte:
Is dit iets wat ik zou willen.
Of:
Als mij dit overkwam, hoe zou ik me dan gedragen of willen gedragen.
Je kunt zelfs nog een stap verder gaan en je de vraag stellen:
Hoe zou ik me voelen als ik me in dezelfde situatie zou bevinden als die persoon waar ik nu meer over weet?
Dus in plaats van alleen maar tijdverdrijf, gedragsvoorbeeld of veilige gespreksstof kun je de informatie over de ander ook gebruiken om je in jezelf te verdiepen. Want hoewel alle mensen uniek zijn, kunnen we wel vergelijkbare ervaringen hebben en van elkaar leren. Op dat moment wordt alles willen weten dan een manier om van de ander te leren. Waarbij we twee dingen kunnen leren:
- Hoe doe je iets?
- Misschien is dit wel iets wat ik ook leuk zou vinden.
Conclusie
Tegenwoordig willen mensen alles van elkaar weten. Zelfs als ze de ander in het geheel niet kennen of kunnen kennen willen ze alles weten. Vandaar dat er zoiets bestaat als paparazzi en een boulevard pers. Meestal is deze vorm van alles willen weten niet veel meer dan tijdverdrijf, een manier om veilige gespreksstof te verzamelen of een voorbeeld voor hoe je je moet gedragen. Maar je kunt alles van anderen willen weten ook gebruiken om iets te leren. Je kunt jezelf namelijk een aantal vragen stellen. Maar bovenal kun je jezelf beter leren kennen. Bijvoorbeeld omdat je onderzoekt waarom je nu precies alles van die ene persoon wilt weten.