Een echtscheiding en bakstenen

Echtscheiding en de eigen woning

Als ik door de straat rijd en links en rechts huizen te koop zie staan, heb ik als eerste, impulsieve gedachte: weer een scheiding!? Vooral als je ziet dat het recent gebouwde huizen zijn, denk je al gauw dat het probleem wellicht is dat de lening niet meer kan worden betaald. Financiële problemen dus en dat is nooit goed voor een relatie. Geldproblemen zorgen meestal voor relatieproblemen. En dan gaat het huis in de verkoop…

De wet bij echtscheiding met eigen huis

De wet is heel duidelijk: zo lang de echtscheiding loopt, zijn beide echtelieden verantwoordelijk voor de baten en lasten van de gemeenschap. Dus ook voor het deel ‘schulden’. Met andere woorden: zo lang de scheiding duurt, moet je allebei de lopende lening afbetalen. Het is immers een schuld van de gemeenschap. Althans: dat is de theorie. Wel kort door de bocht geschetst maar zo is het wel. Afspraken met de bank die de lening verstrekte, zijn wel mogelijk maar cijfers zijn cijfers. Een bank is immers geen sociale instelling! Het spreekt dus voor zich dat de periode tot de scheiding definitief is van groot belang is. En aangezien er in België twee scheidingsprocedures zijn, is de keuze van de procedure om te scheiden van dito belang.

Soorten echtscheidingsprocedures

Wettelijk gezien is het zo dat een echtscheiding pas definitief is als ze wordt ingeschreven in het register van de burgerlijke stand. Dat kan enige tijd in beslag nemen, afhankelijk van de gekozen manier van scheiden. Dat zijn er twee:

1. Echtscheiding op grond van Onherstelbare Ontwrichting (EOO). Bij deze procedure kan de echtscheiding op vrij korte tijd uitgesproken worden. De vereffening en verdeling van de goederen (boedel) wordt in dit geval achteraf geregeld. Het klinkt eenvoudig maar is dat allerminst. Daarom wordt ook bij deze gang van zaken een begeleiding door een advocaat aanbevolen.

2. Echtscheiding met Onderlinge Toestemming (EOT). Deze manier van echtscheiden geniet de voorkeur boven EOO. Voorwaarde is bij deze procedure wel dat het koppel samen tot een overeenkomst over de verdeling van hun goederen komt. Deze regeling over de verdeling en vereffening van de gemeenschappelijke goederen wordt vastgelegd in een 'regelingsakte' voorafgaand aan de echtscheiding.

Het financiële plaatje van het huis

Welke scheidingsvorm je ook kiest, als er een woning is, is dat meestal de voornaamste struikelblok. Gemakkelijkheidshalve nemen we het meest voorkomende geval: de woning is eigendom van beide echtgenoten. Of eenvoudig gesteld wat betreft het huwelijkscontract: er is geen huwelijkscontract of beiden zijn getrouwd in gemeenschap van goederen. Daar gaan we omwille van ‘het meest voorkomende geval’ dus hier van uit. Er zijn dan 2 mogelijkheden:

1) Geen van beiden wil het huis. Het wordt verkocht en de opbrengst, als die er is want de openstaande lening moet ook worden afgehandeld, worden onder beide ex partners verdeeld.

2) Eén van beide ex echtgenoten wil het huis overnemen. Hij of zij moet dus de andere ‘uitkopen’. Zowel in geval 1) als 2) moet de huidige waarde van het huis worden bepaald. Dit kan de notaris doen of een erkende vastgoedschatter. Is de waarde bepaald dan moet naast de nog uitstaande schuld (lening van de bank) ook nog worden bepaald of er nog eigen middelen zijn die door beide of één van beide partners in de woning zijn ingebracht. Dit laatste kan een voornaam punt van discussie zijn…

Dan volgt het notarisgedeelte: ook dat kost geld. Als bijvoorbeeld de man het huis overneemt en zijn ex echtgenote uitkoopt, moet er een nieuwe aankoopakte worden opgesteld door de notaris waarin een en ander wordt bevestigd. Dit betekent dus opnieuw aktekosten en ereloon. Ook moeten er soms verlaagde registratierechten worden betaald.

Een rekentool om de totale kosten (registratierechten + notariële kosten) bij de overname van een vastgoed tussen ex-partners te begroten is: geschatte waarde x 2%.

En het woonkrediet?

Nemen we aan dat de man de woning uitkoopt en dat hij de lopende lening overneemt. Zijn ex vrouw moet dan door de bank als ‘niet langer kredietnemer’ worden erkend. Wat niet iedereen weet, is dat de bank hier een voorname rol kan spelen! Waarom? De bank speelt immers op safe voor zijn eigen belang. Ze gaat onderzoeken of de man (in ons geval) wel degelijk financieel in staat is om de lening over te nemen. Met andere woorden: verdient hij genoeg? Is de bank overtuigd dan zal zij voor de ex echtgenote een akte van ontslag opmaken. Als de bank oordeelt dat de man alleen niet in staat is om het krediet af te betalen dan ze besluiten om geen ontslagverlening voor de ex echtgenote toe te staan, zelfs als dit is afgesproken is in de echtscheidingsakte. Als gevolg hiervan kan de bank besluiten om de woning alsnog te koop te stellen.

Conclusie

‘Eigen huis is goud waard’ en daarom wordt elke Belg geboren met een baksteen in de maag. Bij een echtscheiding zorgt deze hoop bakstenen echter (bijna) altijd voor de nodige problemen. Hoe dan ook: je moet er samen uitkomen!