Diamanten oefenen een bijzondere aantrekkingskracht op ons uit. De fascinerende flonkering, het licht dat binnen de geslepen stenen wordt gevangen en weerkaatst en de wijze waarop diamanten in prachtige kunstwerken van edelmetaal worden gezet in verbluffend mooie sieraden maakt dat menig hart sneller gaat kloppen – en vaak gaat het om vrouwenharten. Zou het niet mooi zijn om eens te kijken hoe de geschiedenis van diamanten is, hoe diamanten worden geslepen en mooie werkstukken met diamanten te bekijken? Dat kan, neem maar eens een kijkje in het diamantmuseum in Amsterdam.

De harde wereld van diamant

Diamant bestaat volledig uit koolstof, waarbij de atomen op een bijzondere manier zijn gerangschikt. Door die rangschikking is diamant het hardste natuurlijke materiaal dat we op aarde kennen. Diamant is niet de enige verschijningsvorm van koolstof, zo bestaat er ook grafeem, een ultradun materiaal. Daarnaast is koolstof de basis van het leven zoals we dan op aarde kennen. Hoe mooi en handig alle verschillende koolstofvormen ook zijn, diamant is de meest schitterende. Waarschijnlijk heeft het woord diamant een Griekse oorsprong en is het afgeleid van ‘adamas’, dat oorspronkelijk  de betekenis had van ‘gehard staal’. Juist vanwege die hardheidskenmerken is het later steeds meer van toepassing geraakt op wat we nu als diamant kennen.

Ontstaan diamant

Als je zelf diamanten zou willen maken dan volstaat het niet om een flink aantal koolstofatomen bij elkaar te doen. Om echte diamanten te laten ontstaan zijn er bijzondere omstandigheden noodzakelijk. Diamantkristallen vormen zich alleen onder hoge temperaturen en een enorme druk.  De diamantkristallen die we nu hier en daar op aarde vinden zijn al lang geleden gevormd, wel drie miljard jaar geleden. Koolstof werd op een diepte van 150 tot 200 kilometer binnen de aarde blootgesteld aan een enorme druk van 70.000 kilo per vierkante centimeter. Op die diepte was ook de temperatuur erg hoog, tot wel 2000 graden Celsius.

Waar vind je diamant?

De plekken waar je tegenwoordig diamant kunt vinden hebben allemaal een vulkanische oorsprong. Dat is wel logisch, hoe zou anders gesteente dat zo diep in de aarde is gevormd naar de oppervlakte kunnen komen. Via vulkanische activiteiten wordt het naar boven gestuwd en blijft ofwel in de vulkaanpijpen zitten, ofwel komt via een uitbarsting aan de oppervlakte terecht. Het naar buiten gestuwde vloeibare gesteente stolt en blijft liggen om in de loop der eeuwen weer te verweren. Via rivieren komen brokken naar beneden, waarbij de zwaardere brokken hoger stroomopwaarts zullen blijven steken.

De vindplaatsen

Je kunt in veel verschillende delen van de wereld diamant aantreffen, er is immers overal ter wereld wel sprake van vulkanische activiteit – nu of in een verder verleden. Waarschijnlijk zijn de eerste diamanten al wel duizend jaar voor onze huidige jaartelling in het tegenwoordige India gevonden en gebruikt. Tot in de 18e eeuw zou India een van de belangrijkste diamantleveranciers blijven. In het tegenwoordige Indonesië, met name op Borneo, werd ook al rond het begin van de Christelijke jaartelling diamant gevonden. Dat was voor Nederland, dat sinds 1650 hier de scepter zwaaide uiteraard erg prettig en er werd dan ook flink van geprofiteerd. Tegenwoordig zijn diamanten ook op andere plekken gevonden, zoals Brazilië, Rusland, Australië, Zuid-Afrika en Oost-Siberië. In het rijtje werelddelen met diamantvindplaatsen ontbreken er nog twee: Europa en Antarctica.

Bewerking en verwerking

De meeste mensen zullen diamant meteen associëren met prachtige sieraden. Daarnaast wordt er binnen de industrie op grote schaal gebruik gemaakt van diamanten omdat deze door de hardheid bijzonder geschikt zijn om bijvoorbeeld te boren. Om door keihard gesteente te kunnen boren heb je ook een keihard materiaal nodig. Boorkoppen zijn daarom vaak uitgerust met diamant. Voor sieraden is die hardheid minder van belang, dan gaat het vooral om de uitzonderlijke schittering. Om van diamant mooie sieraden te maken moet het gesteente eerst worden bewerkt. Er zijn vier verschillende bewerkingen: kloven, zagen, snijden en slijpen.

Waarde

Voor diamanten worden soms enorme bedragen betaald. Het is niet alleen de grootte die van belang is voor de prijs. Voor een goede prijsstelling zijn afspraken nodig. Daarom werden op een congres van de W.F.S.B. (De World Federation of Diamand Bourses) in 1975 de kwaliteitseisen vastgelegd in de 4 C’s. Carat, Clarity, Colour en Cut. De vier C’s laten zich in het Nederlands vertalen als: Karaa5t, Helderheid, Kleur en Slijpsel. Door niet teveel diamant tegelijk op de markt te brengen wordt bovendien ook de prijs constanter gehouden.

Amsterdam

Amsterdam is al zo’n vierhonderd jaar een belangrijke stad voor de diamanthandel. Door de betrekkelijke vrijheid en de mogelijkheden van de handel waren de Nederlanden lange tijd aantrekkelijk voor diamantbewerkers die in andere plaatsen verdreven werden. Vanaf 1576 trokken bijvoorbeeld veel Joden en protestanten weg uit de Zuidelijke Nederlanden, die onder Spaans en katholiek bestuur bleven. Hierdoor kon Amsterdam uitgroeien tot diamanthoofdstad van de wereld. De diamanthandel in Amsterdam kreeg echter in de Tweede Wereldoorlog, door de deportatie van de Joodse bevolking, een fatale klap. Tegenwoordig kom je in Amsterdam nog steeds diamanthandel tegen, maar niet meer in die mate als vóór de Tweede Wereldoorlog.

Diamantmuseum

De diamanten en hun geschiedenis verdienen hun eigen plek van aandacht. Naast het Museumplein in Amsterdam vind je de Paulus Potterstraat. Hier is het Diamantmuseum van Amsterdam gevestigd. Hier kun je diamanten bekijken en kun je je licht opsteken over de winning en bewerking van diamanten. Je kunt zelfs een bezoekje brengen aan het naastgelegen pand, waar je ziet hoe diamanten worden bewerkt. Naast echte exemplaren zie je ook replica’s van beroemde diamanten en sieraden, bijvoorbeeld exemplaren die tijdens kroningen zijn gedragen. Wil je ook eens een schitterende collectie bekijken? Dan is het Diamantmuseum in Amsterdam een prima plek!