Wie was de grootste Nederlandse judoka

Algemeen

Bij het grote publiek is hij bekend vanuit zijn lidmaatschap van het Internationaal Olympisch Comité. Maar in de jaren 60 van de vorige eeuw deed deze toen bijna 30er de wereld schudden tijdens de Olympische spelen. Hij wist als eerste niet Japanner een gouden plak te veroveren in de zwaarste klasse die de judosport kent, en dat leek in die tijd onmogelijk.

Anton Geesink

Op 6 april 1934 wordt in Utrecht Anthonius Johannes Geesink geboren, roepnaam Anton. Anton stierf in het ziekenhuis in Utrecht op 27 augustus 2010. Hij lag al enkele weken op de intensive care.

Over zijn jeugd is niet veel bekend, wel dat hij metselaarsleerling was toen hij voor het eerst met judo kennis maakte. Hij was toen (naar eigen zeggen) 14 jaar, dus mogen we ervan uitgaan dat hij alleen maar lagere school heeft genoten.

Het is 2 december 1953 als de 19 jarige Anton in het Huwelijk treedt met Johanna van Hussen. Samen krijgen zij drie kinderen, in volgorde van geboorte:

• Dochter Willy
• Dochter Leni
• Zoon Anton jr.

Anno augustus 2010 mocht Anton zich opa noemen van vier kleinkinderen.

Anton en Judo

Judo is een sport die in Japan is ontworpen rond 1882 door Jigoro Kano. In het boek “Op de mat naar de top” dat in 1962 door Henk van Veenendaal werd geschreven, vertelt Anton over zijn kennismaking met de sport waarin hij later zou uitblinken. In 1948 kwam de Fransman monsieur le docteur Garex in samenwerking met de sportschool van Jan Snijders een demonstratie geven in de judosport. Anton werd hierdoor geraakt en nog datzelfde jaar begint hij (fanatiek) met judoën, toen nog net 1,55 lang en nog maar 48 kg zwaar.

• 1949: Anton in het bezit van zijn gele band deed voor het eerst mee aan de Nederlandse kampioenschappen in Haarlem. Het was Gerrit van Rijn die dat jaar Nederlands kampioen werd.
• 1951: Anton doet voor de tweede keer mee aan het Nederlands Kampioenschap judo. In 1951 was het kampioenschap alleen toegankelijk voor judoleraren. Deze keer in Utrecht, en inmiddels had hij de bruine band gehaald en naar de 80 kg doorgegroeid. Dit jaar wordt hij voor de 1e keer Nederlands Kampioen Judo.
• 1961: Anton wordt op 1 december Wereld Kampioen in Parijs in de judoklasse alle categorieën. Deze Kampioenschappen werden voor de derde keer georganiseerd en twee keer eerder werd een Japanner kampioen.

Olympische Spelen

In 1964 worden de Olympische Spelen georganiseerd in Tokyo. 1,98 Meter lang en 120 kg behaald Anton goud in alle categorieën. In de finale wedstrijd wist hij de grote favoriet, de Japanner, Akio Kaminaga te verslaan. De 108 kg zware Japanner werd door hem op de mat gegooid en als een kind weer op zijn benen op de mat gezet. Met deze actie wist hij de 18.000 aanwezige Japanners tot huilen te brengen, omdat de gedoodverfde favoriet verloor.

Na zijn overwinning bleef Anton heel koel, stuurde zijn coach terug naar zijn plek. Eerst moest hij volgens de judoregels zijn tegenstander bedanken voordat hij de mat afmocht. Met deze handeling heeft Anton bij de Japanners diep respect gecreëerd, want de judomat is zeer heilig en mag niet zomaar betreden worden.

Behaalde titels

Gedurende zijn judocarrière heeft Anton heel veel titels behaald, namelijk:

• Nederlands Kampioen Grieks/Romeins worstelen in 1957, 1958 en 1959
• Nederlands Kampioen, talloze malen
• Europees Kampioen in 1952, 1953, 1954, 1955, 1957, 1958, 1959, 1960, 1961, 1962, 1963, 1964, 1967 (in totaal 21 titels, vele jaren werd hij in verschillende categorieën kampioen).
• Wereld Kampioen in 1961, 1965
• Olympisch Kampioen in 1964
• Sportman van het jaar 4x

10e Dan

1997: Nadat hij een jaar eerder de 9e Dangraad haalt, krijgt hij nu de 10e Dangraad toegekend. Dit is heel uitzonderlijk. Vanaf dit moment behoord Anton tot de hoogste judoka’s ter wereld. Naast hem zijn er op dat moment nog 17 anderen ter wereld die deze graad hebben. Van deze 18 judoka’s zijn er 3 niet Japans.

De hoogste Dan is de 12e, deze is postuum (na 1938) toegekend aan Jigoro Kano. Deze Dan is voorbehouden aan de oprichter/stichter van judo en zal dus eigenlijk nooit meer worden toegekend.

Geesink na zijn judocarrière

Geesink heeft na zijn actieve judocarrière heel veel betekend voor de judosport. Zo was hij gedurende zijn leven:

• De initiatiefnemer van de integratie van judo in het onderwijs, waaronder het ontwerpen van een judoleerplan voor diverse landen.
• Meer dan 10 jaar voorzitter van “De sectie judo van de Stichting Nederlandse Schoolsport”
• Schrijver van negen boeken, nationale en internationale artikelen.
• Lid van de Internationale Judo Federatie,
• Lid van het IOC; het Internationaal Olympisch Comité. Deze functie vervulde hij sinds 1987 en heeft hier verschillende taken vervuld. Hij heeft onder andere voor elkaar gekregen dat de judoka’s in twee kleuren tenues strijden. Blauw en wit, waardoor de scheidsrechters het iets makkelijker kregen.
• Adviseur van de Europese Judo Unie
• Voorzitter van de Education and Diffusion Commision. Dit was onderdeel van de IJF; de Internationale Judo Federatie.
• Acteur in de film “Riffi in Amsterdam” uit 1962, waarin hij een bijrol speelde
• Acteur in de film “Grandi Condottieri” uit 1962, waarin hij de hoofdrol van Samson speelde

Onderscheidingen

Gedurende zijn leven heeft Anton Geesink diverse onderscheidingen ontvangen, waaronder:

• Ridder in de Orde van Oranje-Nassau
• Gouden Kruis van Verdienste van Oostenrijk
• Hall of Fame, opgenomen door de Internationale Judo Federatie
• Orde van de Heilige Schatten, Japan
• Eredoctoraat van de Tokiose Kokushikan Universiteit
• Fanny Blankers-Koen Trofee