Wat is cricket

Inleiding

Cricket is een sport die wordt gespeeld tussen twee teams van elf spelers. De meningen zijn verdeeld over de exacte oorsprong, maar feit is dat de eerste cricket-gerelateerde meldingen dateren uit het Engeland van de 16e eeuw. Omdat Vlaanderen toen toebehoorde aan het Hertogdom Bourgondië, wat nauwe economische banden had met Engeland, beweren sommigen dat cricket van origine Vlaams is. "Kricke" betekende in het toenmalige oud-Nederlands "stok", waarmee verwezen zou worden naar de bat waarmee men probeert de bal te slaan.

Cricket in België en Nederland

In België heeft men sinds 1991 een officiële cricket liga. Bij de senioren zijn er nationaal slechts 22 ploegen actief, verdeeld over vier afdelingen. De junioren zijn onderverdeeld in drie afdelingen gebaseerd op maximum leeftijd.

Het cricket is in Nederland iets populairder. Men heeft 104 actieve senioren ploegen, verdeeld in 13 afdelingen met ieder 8 teams.

Cricket in de wereld

Cricket wordt overal in de wereld gespeeld. In sommige Aziatische landen hebben de top-spelers een heldenstatus en kunnen niet zonder body-guard het huis uit. Top landen in de verschillende internationale competities zijn: Australië, Engeland, Bangladesh, India, Ierland, Nieuw-Zeeland, Pakistan, Zuid-Afrika, Sri Lanka, West-Indies, Kenya en Zimbabwe. Er worden internationale landen-competities gehouden zoals een wereldkampioenschap, en internationale club kampioenschappen, zoals een Champions League.

Basis principes

Vooraleer men de sport naar waarde kan inschatten is het belangrijk om zich bewust te zijn van de karakteristieke elementen van deze sport.

Een team van individuen

Cricket mag dan een teamsport zijn, de focus en druk ligt toch op iedere individuele speler. De captain kan misschien wel zijn team in bepaalde tactische opstellingen over het veld verdelen, het spelverloop blijft toch een aaneenschakeling van individuele acties.

Sportiviteit

Sportiviteit staat erg hoog in het vaandel. Iedereen wordt verondersteld te spelen in wat men noemt "de geest van de sport". Ook al is het cricket in de loop van de laatste decennia competitiever, sneller en atletischer geworden, toch accepteren de spelers zonder gemor het oordeel van de scheidsrechters (umpires). Misschien kan de moderne voetballer hier wat inspiratie opdoen! Het gebeurt vaak dat een batsman die zelf vindt dat hij "uit" is, al het veld af stapt nog voor de umpire daadwerkelijk beslist heeft dat hij inderdaad het spel moet verlaten.

Weersomstandigheden

Cricket wordt alleen gespeeld in droog weer. Als het veld te nat is wordt het risico op blessures te groot voor de spelers. Zodra het regent kan de umpire beslissen de wedstrijd te onderbreken, uit te stellen of zelfs af te lasten.

Het speelveld

De pitch (de gele strook) en het infield (het donkergroene gedeelte) zijn aan regels gebonden, maar het outfield (lichtgroen) is dat niet, waardoor zowel vorm als omvang kunnen variëren. De staat van de pitch is altijd anders omdat die ook tijdens de wedstrijd continue de bal en rennende batsmen over zich heen krijgt.

Basis spelregels

De volledige spelregels zijn nogal omslachtig en ingewikkeld maar de basis is relatief simpel.

Overs

In één over gooit de bowler de bal 6 keer richting de batsman in een poging om een wicket te scoren als er aanvallend wordt gespeeld. Als er veilig of defensief gebowld wordt zal de bowler zich er vooral op richten dat de batsman geen runs kan scoren.

Innings

In een inning is één team aan de beurt om een al dan niet vooral bepaald aantal overs te bowlen en wickets te scoren. Het andere team is aan bat en moet zoveel mogelijk runs scoren. In de volgende inning worden de rollen omgedraaid.

Wedstrijd types

In grote lijnen kan men wedstrijden in twee types verdelen:

Bij first-class speelt ieder team twee innings en duurt een wedstrijd tussen de drie á vijf dagen van gemiddeld zes uur game-play per dag. Een inning is pas voorbij als alle 10 wickets zijn gevallen of de captain van het battende team besluit de inning te stoppen.
Bij limited-overs speelt ieder team één inning, heeft de wedstrijd een geplande duur van 1 dag en worden maar een vooraf bepaald aantal overs per inning gespeeld. Meestal zijn dat er 20 of 50.

Bij limited-overs wedstrijden wordt aanvallend gespeeld. First-class cricket is vanwege de potentiële spelduur slopend en er zal meestal defensief gebowld worden met enkele aanvallende overs er tussen in om de batsman te verrassen.

Runs

Als de batsman er in slaagt de bal weg te slaan, kan hij samen met de niet aan slag zijnde batsman, die aan de andere kant van de pitch staat, besluiten te gaan rennen naar de overkant van de pitch. Haalt hij de overkant vooraleer iemand van de tegenpartij met de bal de wicket kan omver gooien, dan scoort hij een run. Indien de batsman de bal zo hard wegslaat dat die het veld uitgaat zonder de grond te raken dan krijgt hij 6 runs. Wordt de bal het veld uitgeslagen maar raakt die wel eerst de grond dan krijgt de batsman 4 runs.

Wickets

De wicket bestaat uit 3 paaltjes waarop 2 houtjes (stumps) liggen. De bowler wil die paaltjes raken zodat de stumps vallen. In dat geval scoort hij een wicket en verlaat de batsman het spel en wordt vervangen door zijn opvolger. Als er 10 wickets zijn "gevallen" vooraleer alle vooropgestelde overs zijn gegooid dan is de inning voorbij en kunnen er geen runs meer gescoord worden in die inning.

De wicket kan ook gescoord worden wanneer:

de batsman de bal niet met zijn bat raakt maar tegengehouden heeft met zijn been en het daarbij duidelijk is voor de umpire dat de bal de stumps zou geraakt hebben
de batsman de bal heeft weggeslagen, maar de tegenpartij de bal vangt nog vooraleer die de grond raakt
de batsman voor een run gaat maar de overkant niet haalt vooraleer de tegenpartij de stumps heeft kunnen omvergooien.

De winnaar

Er zijn verschillende situaties waardoor een team als winnaar kan uitgeroepen worden of dat de wedstrijd als onbeslist/gelijkspel wordt beschouwd. Het duidelijkste en meest voorkomende is bij de limited-over wedstrijden waar de ploeg die het meeste runs heeft kunnen scoren de winnaar is.