Kunst

Kopen van antieke meubelen

Een antiek meubelstuk is een waardevol bezit. Niet alleen maar in geld uitgedrukt, maar vooral de voldoening bij het beschouwen van een oud, handgemaakt, gebruiksvoorwerp. En die voldoening kan pas volledig zijn, indien het betreffende meubelstuk in perfecte conditie verkeert. Een antiek, Louis Seize kastje met gammele pootjes en niet goed sluitende deurtjes, is een ergerlijke belevenis. En net gelijk welk slecht gerestaureerd antiek meubel, is al evenmin een aanwinst in huis.

Rol van de restaurateur

Er zijn maar erg weinig restaurateurs, of zelfs experts, die een perfect gerestaureerd antiek meubel op de juiste manier kunnen beoordelen. Als een Meester restaurateur het meubel weer in zijn originele staat heeft gebracht dan zijn deze restauraties bijna niet, of helemaal niet meer te zien.

Een onjuiste restauratie is bijvoorbeeld het gebruik van houtsoorten die niet uit de goede tijd zijn. Dat wil zeggen: niet uit de tijd waarin het meubel is vervaardigd. Ook een verkeerde afwerkmethode verraadt een restauratie. Als het patina van het meubel is verdwenen, dan is het schoongemaakt en eventueel opnieuw gepolitoerd. Dan lijkt het weliswaar net of het meubel pas geproduceerd is, maar kan toch heel goed al tientallen jaren oud zijn. Sommige houtsoorten, zoals Mahonie en Rozenhout verbleken heel erg onder de invloed van UV-straling. Dan is het zeker een optie om de oude politoerlaag te verwijderen en het hout voorzichtig te schuren om de oude, warme tekening weer terug te krijgen. Ook bij intarsia (inlegwerk), is het soms noodzakelijk om het schoon te maken. Dit is geen waardevermindering. Ook bij schilderijen wordt het vuil verwijderd om het doek weer een fris uiterlijk te geven. Wel is het soms raadzaam om, in overleg met de cliënt van wie het meubel is, de nieuwe politoerlaag een enigszins verweerd uiterlijk te te geven. Een goede restaurator heeft daar altijd enige voorbeelden van in zijn atelier. Het is mogelijk om een politoerlaag hoogglanzend, halfmat of mat te maken.

Kopen op een veiling

Als je geld genoeg hebt, en je wilt een beetje op safe spelen, kies dan voor een topveiling. Sotheby's is zo'n veiling waar je enige zekerheid kunt hebben over de kwaliteit van het bewuste object. Vraag altijd een certificaat van 'echtheid'. En liefst ook een schriftelijke opgave van de gepleegde restauraties. Dan heb je tenminste een beetje zekerheid.

Ook bij een gerenommeerd antiquairs-huis kun je meestal met een gerust hart een -duur- meubelstuk kopen. Ook deze heeft voldoende expertise, en fatsoen, in huis om je niet te bedriegen. Vraag altijd een certificaat van echtheid (juiste datering) en een lijst met gedane restauraties.

Koop nooit impulsief!

Ga altijd meerdere malen kijken naar het betreffende meubel en laat het goed op je inwerken. Onderzoek het van binnen en van buiten. Open en sluit de deurtjes en voel of het meubel wel stabiel staat. Zoek naar (onjuiste) beschadigingen en kijk of het 'patine', de oude gloed, wel aanwezig is. Een en ander vereist natuurlijk veel inzicht in het uiterlijk van een antiek meubel. Maar, met veel kijken en voelen is het wel enigszins te leren voor een leek.

VeRes

Beter is wellicht het volgende advies bij de aanschaf van een antiek meubel. Zoek contact met een betrouwbare en vooral vakbekwame meubelrestaurateur. En hoe vind je die? Wel, de vereniging van restauratoren, de VeRes, biedt een zekere waarborg tegen beunhazerij. Op Internet kun je de aangesloten vaklieden makkelijk opzoeken. Voorgaande wil niet zeggen, dat er buiten de VeRes geen uitstekende vaklieden werkzaam zijn. Het is een feit, dat niet elke goede restaurateur het eens is met de richtlijnen van deze vereniging. Hoe het zij, probeer een goed en integer vakman te vinden, ze zijn er echt wel. Neem contact op met deze persoon, man of vrouw, en ga diverse keren op bezoek in zijn of haar atelier. Laat het gemaakte werk tonen en vraag naar referenties. Een goed vakman zal dit allemaal niet erg vinden, integendeel, een band met een potentiële klant is zeer belangrijk voor een restaurateur.

Als je overtuigd bent van het vakmanschap van deze restaurateur, dan kun je deze vragen om eens te gaan kijken naar het meubel dat je van plan bent aan te schaffen. Dat kan bij Sotheby's zijn, maar natuurlijk ook bij een antiquair in zijn winkel. De restaurateur/vakman zal je heel veel kunnen vertellen over de authenticiteit van een meubelstuk, de staat van onderhoud en of er wellicht nog meer gerestaureerd moet worden. En, natuurlijk ook, of de prijs in verhouding staat tot de kwaliteit van het meubel. Kortom, de restaurateur is jouw tussenpersoon en zal dus wel degelijk zeer vakbekwaam moeten zijn. En misschien is dat nog wel het moeilijkste van al... om zo'n persoon te vinden.

Maar, als je jouw restaurateur hebt gevonden, dan kun je zeker nog veel goedkoper uit zijn als je zelf op de gewone veilingen, of bij particulieren, antieke meubels gaat zoeken. Bedenk wel, dat van elk meubelstuk, hoe afgeleefd en verwaarloosd ook... door een goede restaurateur, altijd weer een volmaakt en in goede conditie zijnd meubel kan worden gerestaureerd.

Als je op een veiling een, in slechte staat verkerend, meubel hebt gevonden, welke je eigenlijk wel aanstaat, neem dan jouw restaurateur mee naar de veiling en laat hem zijn mening geven. Zelf had ik vrij veel cliënten die deze methode, tot hun volle tevredenheid, volgden.

Te restaureren is een meubel altijd. Het is alleen maar de vraag wat de kosten zullen zijn. Daar staat tegenover, dat de aanschafprijs niet zo hoog zal zijn. Informeer bij de veilingmeester naar de richtprijs. Vraag dan jouw vakman om een offerte en laat hem dat schriftelijk doen, om later geen problemen te krijgen. Een eerlijke restaurateur zal in deze gevallen nooit gaan restaureren als de kosten hoger zullen uitvallen dan de uiteindelijke waarde van het meubel. Natuurlijk is het aan jou dan, om te beslissen of je het meubel wilt kopen en laten restaureren. Maar bedenk wel, dat een dure miskoop heel vervelend is en dat een goed gerestaureerd meubelstuk toch altijd zijn waarde blijft behouden.

Nog een tip

Koop een populair geschreven boekje over het restaureren van meubels. Soms zijn er bij de Slegte heel aardige boekwerkjes te koop tegen een redelijke prijs. Kijk of er wat constructietekeningen in staan en lees het eens door. Niet dat je daardoor een restaurateur wordt, maar je hebt een beetje een idee, hoe het meubelvak in elkaar steekt.

In vervolgartikelen zal ik proberen zoveel mogelijk info te verschaffen over antieke meubelen en alle zaken welke daarmee samenhangen. Zoals; fineren (ook intarsia), afwerkmethoden, (ook politoeren), gilden, bedrog, echt of onecht, constructies, enzovoort.