Lampen

In een niet zover verleden is het de makers van TL lampen gelukt om hun product terug te brengen tot een handzaam formaat vergelijkbaar met een ouderwets peertje. Een voorbeeld van zo’n lamp is de Philips Genie. Maar zoals met alle producten die mensen maken is het mogelijk dat er af en toe een product van de lopende band komt dat niet voldoet aan de minimale eisen van betrouwbaarheid. Maar wat doe je daar nu mee. Om te beginnen je natuurlijk beroepen op de garantie.

Productie technieken

Ik ga het hier niet hebben over hoe lampen zoals het ouderwetse peertje of de modernere spaarlampen of de zuinigste lampen gemaakt met led worden gemaakt. Waar ik hier wel over ga hebben is het feit dat de huidige productie technieken niet werken op basis van honderd procent controle van iedere lamp maar op basis van specifieke controles. Zo worden lampen bijvoorbeeld allemaal gecontroleerd of ze branden. Je wilt tenslotte niet dat als een klant de lamp uit de doos haalt hij een kapotte lamp heeft gekocht. Dat was bij het ouderwetse peertje meteen ook een controle van de levensduur. Want als het peertje niet meteen doorbrandde, dan wist je zeker dat het wel zijn levensduur zou halen van een paar duizend uur.

Spaarlampen

Bij spaarlampen is dit iets problematischer omdat er naast de stof die het licht moet opwekken ook nog wat elektronica moet worden ingebouwd om te zorgen dat de lamp zijn werk kan doen. Helaas is die elektronica niet te testen in een test waarbij je kijkt of de lamp licht geeft. Want het kan heel goed mogelijk zijn, dat de elektronica goed werkt zolang hij niet blootgesteld wordt aan externe krachten. Terwijl bijvoorbeeld een hoge omgevingstemperatuur of luchtvochtigheid of een spanningspiek of trillingen de elektronica vernield.

De oplossing die dan ook gekozen wordt voor het controleren van spaarlampen is een statistische. Op een groep van honderd of duizend lampen worden er tien of twintig willekeurig van de band gepakt en die worden volledig gecontroleerd. Als er dan van die tien meer dan vijf of van de twintig meer dan tien niet goed zijn, wordt ervoor gekozen om de hele groep lampen af te keuren. De kans dat er teveel lampen niet goed zijn, is dan veel te groot. Daarbij is het goedkoper om de hele groep zelf her te gebruiken, dan om de groep terug te moeten halen uit de winkel omdat teveel klanten klagen. Waarbij je de klanten dan natuurlijk ook nog nieuwe lampen moet geven ter vervanging van hun kapotte lampen. Want als je dat niet doet, dan gaat je klant natuurlijk gewoon kijken of de lampen van de concurrentie beter zijn.

LED lampen

Voor led lampen geldt dezelfde strategie. LED is zelfs alleen elektronica, dus als er iets niet goed is in de elektronica dan kun je dat alleen ontdekken in het gebruik. Wat betekent dat je of alle lampen zelf moet uitproberen tot ze kapot gaan. Maar dan kun je geen lampen meer verkopen, want niemand wil een kapotte lamp kopen. Of je moet een steekproef nemen en die onderzoeken op hun kwaliteit. Waarbij je kijkt naar de levensduur en de gevoeligheid voor trillingen, omgevingstemperatuur, luchtvochtigheid en spanningspieken.

Wat kan ik doen

Het is nu misschien wel duidelijk dat je tegenwoordig van tijd tot tijd te maken kunt krijgen met slecht werkende spaarlampen. Dat kan liggen aan de manier waarop de fabrikant de lamp gemaakt heeft. Dit wordt vaak al in de fabriek ontdekt tijdens de test van een controle groep. Of het kan liggen aan het feit dat er een fout is geslopen in het productieproces. Zo kan het soldeerbad te oud of te koud zijn geweest op het moment dat de elektronica van jouw nieuwe spaarlamp daar aankwam. Wat bijvoorbeeld tot gevolg kan hebben dat de elektronica niet goed vast zit maar wel werkt. Maar het kan er ook aan liggen dat je thuis omstandigheden niet in orde zijn. Als je ziet waar een fabrikant van zegt dat een spaarlamp er niet tegen kan, dan krijg je bijna het idee dat je in een museum moet gaan wonen. Want wat doe je anders tegen trillingen, vochtproblemen, temperatuurschommelingen en spanningspieken in het elektriciteitsnet.

Museum woning

Spaarlampen zijn dus volgens hun fabrikanten net zo gevoelig voor omgevingsomstandigheden als unieke waardevolle schilderijen. In een museum voor klassieke meesters worden de schilderijen namelijk opgehangen onder speciale omstandigheden:

• lichtarm (voorkomt verkleuren van de pigmenten)
• trillingsvrij (voorkomt schade aan het hout waarop het doek is gespannen en dus aan het schilderij zelf)
• temperatuur constant (zorgt dat het houtenframe, het doek en de verf niet kunnen werken)
• constante luchtvochtigheid (zorgt ervoor dat het houtenframe en doek niet kunnen uitdrogen waardoor de verf kan loslaten)
• beveiligd tegen pieken in de stroomvoorziening (zodat de verlichting niet fluctueert, de beveiliging altijd werkt en er geen brand kan ontstaan).

Wat betekent dat voor u? Als u spaarlampen wilt gebruiken, dan zult u uw woning moeten verbouwen tot een museum. Of een woning moeten bouwen als een museum. Let daarbij op het volgende.

De vloer

Zorg voor een trillingsvrije vloer. Dat doet u door een paar ton aan beton te storten, overigens zonder toestemming van de gemeente waar u woont. Want u zult daar nooit toestemming voor krijgen voor een gewone woning. Het gevaar dat zo’n hoeveelheid beton leidt tot verzakkingen in de omgeving is te groot. Op die betonplaat laat u vervolgens een volledig afgeveerde en gedempte vloer aanleggen. U zou niet willen dat trillingen de oorzaak zijn van het feit dat uw spaarlampen voor de beloofde termijn van tien jaar gebruik kapot gaan door een ongewenste trilling.

De temperatuur

Bouw op die vloer van uw nieuwe woning een buitenmuur die gemaakt is van materiaal dat zonlicht, maar vooral infrarode straling weerkaatst. Uw buren zullen u dankbaar zijn voor zo’n mooi spiegelend pand, dat ook warmte weerspiegelt. Naast het feit dat ze in de buurt van uw huis rond moeten lopen met een zonnebril, krijgen ze gratis extra warmte. Wat natuurlijk vooral ‘s winters handig is. Dat u straks in een soort replica van het Internationale Space Station woont is niet belangrijk, want uw spaarlampen gaan tien jaar mee. Want de temperatuur in uw woning wordt niet beïnvloed door de zon. Overigens zult u dit ook stiekem moeten doen, want er is geen gemeente in Nederland die zo’n futuristische woning zal goedkeuren in een woonwijk. Daarnaast krijg u er ook geen goedkeuring voor omdat uw woning nu een gevaar is voor het vliegverkeer. Eén verkeerd weerkaatste zonnestraal en de kans bestaat dat een piloot zijn vliegtuig op een verkeerde plek parkeert. Daarnaast moet u de woning ook perfect isoleren tegen de schommelingen in de buitentemperatuur. U zou toch niet willen dat door het schommelen van de temperatuur tussen overdag en ‘s nachts of tussen zomer en winter uw spaarlampen kapot gaan.

Luchtbehandeling

Bouw binnen dit casco een tweede ruimte die volledig door middel van luchtbehandelingsapparatuur wordt voorzien van het juiste binnenklimaat. Een klimaat dat niet te warm en niet te koud en niet te droog en niet te vochtig is. U zou tenslotte niet willen dat uw spaarlampen voortijdig kapot gaan door factoren die u volledig kunt beïnvloeden als u er maar genoeg geld tegenaan gooit. Dat u nu de rest van uw leven via een lucht- en temperatuursluis uw woning moet betreden neemt u natuurlijk op de koop toe. U hebt er tenslotte alles voor over om niet de schuld er van te zijn dat uw spaarlampen voortijdig kapot gaan. De fabrikant doet tenslotte ook zijn best om een museumwaardig product te maken.

Elektriciteit

Nadat u er dus voor gezorgd heeft dat uw huis geen last heeft van trillingen, schommelingen in de temperatuur en luchtvochtigheid zorgt u er ook nog voor dat er geen spanningspieken mogelijk zijn. Dit doet u het beste door de elektriciteit die u inkoopt eerst op te slaan in accu’s gecombineerd met een afvlaksysteem voor piekspanning en vervolgens via een gecontroleerd systeem op het juiste voltage voor uw spaarlampen weer af te nemen. Gelukkig is zo’n systeem ook nog goed voor alle andere elektrische apparatuur die u gebruikt. Zodat u doordat zij langer meegaan toch nog iets terugverdient op deze investering in het beschermen van uw spaarlampen.

Uw huis

Uw huis voldoet nu aan alle eisen voor het jarenlang plezierig gebruiken van spaarlampen. Dat uw woning nu vervuilender is en meer energie heeft gekost om te bouwen en gebruikt dan u bespaart met de spaarlampen is misschien wel jammer. Maar wat u nu zeker weet is dat als een spaarlamp voortijdig kapot gaat, dat het niet aan u en uw woning ligt. U bent namelijk ook zo slim geweest om een robot te laten bouwen die de spaarlampen vervangt die na tienduizend branduren en vijfduizend keer aan en uitzetten op zijn. Waarbij de robot zorgt voor een trillingsvrije vervanging. Iets wat u zelf niet kunt omdat uw hart door het rondpompen van uw bloed ervoor zorgt dat uw lichaam altijd lichtjes trilt.

Onzinnig

Natuurlijk is bovenstaande beschrijving van een huis onzinnig voor een langdurig gebruik van spaarlampen.

1. Ten eerste omdat het onbetaalbaar is.
2. Ten tweede omdat het verboden is.

Maar wat betekent de huidige situatie met spaarlampen die gevoelig zijn voor trillingen, pieken in het stroomnet, schommelingen in de omgevingstemperatuur en luchtvochtigheid voor ons als gebruikers.

• Ten eerste zijn we overgeleverd aan de coulance van de fabrikant van onze spaarlampen, als ze voortijdig kapot gaan. Want als ons huis geen museum is, dan kunnen we eigenlijk geen spaarlampen gebruiken en hebben we geen recht op garantie.
• Ten tweede moeten we heel lief zijn in onze omgang met spaarlampen. Het zijn geen lichtvoorzieners voor gewoon dagelijks gebruik. Het zijn kleine kunstwerkjes die behandeld moeten worden als museumstukken.
• Ten derde moeten we geen garantie op onze spaarlampen verwachten. Want de factoren in een gewoon woonhuis zijn niet goed genoeg te controleren om te zorgen dat spaarlampen gebruikt worden zoals door de fabrikant bedoeld.

Wat betekent de gevoeligheid van de huidige spaarlampen voor externe invloeden voor de fabrikant?

1. Ten eerste moeten ze spaarlampen gaan maken die tegen de werkelijkheid van een gewoon woonhuis kunnen.
2. Ten tweede moeten ze alle spaarlampen die gevoeliger zijn dan baby billetjes voor een natte luier, terughalen.
3. Ten derde moeten ze de schuld voor een voortijdige kapotte spaarlamp niet afschuiven naar de klant. Maar gewoon garantie geven.
4. Ten vierde zou het misschien ook een idee zijn om met de stroomleveranciers te gaan praten over een stroomnetwerk dat spanning zonder pieken levert. Want als het stroomnetwerk niet stabiel is, dan heeft het blijkbaar ook geen zin om spaarlampen te gebruiken. Want de stroom die je thuis bespaart met een spaarlamp, wordt vervolgens door de fabrikant van spaarlampen gebruikt om extra nieuwe lampen te maken. Omdat een deel van de lampen voortijdig kapot gaan door spanningspieken.

Overigens heeft een spanningspieken arm elektriciteitsnetwerk nog een voordeel. De meeste elektronica kan iets goedkoper worden, omdat er geen voorzieningen ingebouwd hoeven te worden om ze te beschermen tegen pieken.

Conclusie

Spaarlampen zijn een mooie manier om energie te besparen. Ze zijn echter gevoelig voor fabricage fouten, maar ook voor de omstandigheden die je in ieder woonhuis tegenkomt. Zo kunnen ze niet tegen trillingen, schommelingen in de temperatuur en luchtvochtigheid en spanningspieken in het elektriciteitsnetwerk. Dat kun je natuurlijk oplossen door een soort museumhuis te bouwen, waardoor de spaarlamp in perfecte omstandigheden zijn werk kan doen. Dat je hierdoor het doel van de spaarlamp volledig te niet doet is natuurlijk wel vervelend. Veel slimmer zou het zijn als fabrikanten spaarlampen gingen maken die wel tegen de gewone omstandigheden van een woonhuis kunnen. Dat is tenslotte stukken goedkoper voor elkaar te krijgen, dan voor iedere gebruiker van een spaarlamp een huis te bouwen dat geschikt is voor spaarlampen.