Kan groepswonen woonproblemen jong en oud oplossen

Inleiding

De vergrijzing van onze bevolking neemt de laatste jaren hals over kop toe. Dat zorgt uiteraard voor bijkomende problemen. We worden steeds ouder, maar wensen niettemin zo lang mogelijk voor onszelf te kunnen zorgen en zelfstandig te kunnen blijven wonen. Wat kunnen we hier aan doen? Kunnen groepswonen, en het meer recente co-housing uitkomst bieden? Wat is eigenlijk groepswonen en co-housing, en hoe pakken we dit het beste aan?

Hoe combineren?

Dit is echter lang niet alles. Naast de woonproblemen van onze bejaarden, zoeken zowel jonge gezinnen als alleenstaanden en éénoudergezinnen niet alleen naar betaalbare woningen. Ze hebben ook voortdurend nood aan bijvoorbeeld geschikte kinderopvang. Hoe zijn al deze noden met mekaar te verzoenen? Hoe moeten we de organisatie van zo een nieuwe vorm van samenwonen aanpakken, en met welke tips en raadgevingen houden we bij voorkeur rekening, om groepswonen en co-housing te kunnen realiseren?

Wat is groepswonen?

Wat verstaan we nu eigenlijk onder groepswonen? Is groepswonen hetzelfde als co-housing? Onder groepswonen verstaat men een klein of groter aantal privé-woningen of appartementen, die samen een architecturele eenheid vormen. De bewoners van zo een project richten hierbij hun woning in zoals ze dat zelf wensen. Ze delen daarbij wel gemeenschappelijke voorzieningen. Deze beperken zich bij groepswonen meestal tot bijvoorbeeld een gemeenschappelijke tuin, een binnenplaats of tot gemeenschappelijke logeerruimten. Zo een project van groepswonen bestaat uit een groep gelijkgezinden van verschillende leeftijden en culturen. Groepswonen is ongetwijfeld de beste manier om andere culturen beter te leren kennen. De gemeenschappelijke infrastructuur kan echter veel verder gaan. Is dat het geval, dan spreken we van co-housing.

Uitgebreide, gemeenschappelijke faciliteiten

Een project van co-housing is een vooraf geplande gemeenschap, die bestaat uit verschillende particuliere woningen met een uitgebreide, gemeenschappelijke infrastructuur. Deze gemeenschappelijke voorzieningen verschillen uiteraard van project tot project. Het gaat meestal om een gemeenschappelijke keuken en eetkamer, een gemeenschappelijke wasserij, een zwembad, kinderopvang, kantoren, speelkamers en gemeenschappelijke ontspanningsruimten. Binnen zo een project van co-housing beschikken de deelnemers uiteraard over persoonlijke kamers. Het ganse project is eigendom van alle bewoners, die dan ook samen voor het onderhoud en het beheer ervan instaan. Groepswonen en co-housing zijn dus lang geen eksklusieve woonprojecten voor ouderen, integendeel. In een dergelijke gemeenschap wonen bejaarden en jongeren met of zonder kinderen, samen.

Veilig nest

Zowel groepswonen als co-housing worden meestal opgezet in een bestaande infrastructuur, die speciaal voor dit doel wordt verbouwd en aan de eisen van het woonproject wordt aangepast. Meestal gaat het om een verbouwde oude hoeve, een heropgebouwd industrieel pand of om enkele gerestaureerde oude woningen die behoorden tot een begijnhof. Zo wil men deze vervallen, maar toch waardevolle gebouwen, van een zekere ondergang redden. De initiatiefnemers zorgen op deze manier niet alleen voor een veilig nest voor zowel jong als oud. Een oud gebouw wordt in ere gersteld en de ontstane ruimten zo efficiënt mogelijk gebruikt. De bewoners delen zoveel mogelijk. Dat gaat van kleine dingen als het regenwater en de fietsen tot de cv-ketel, de zonnepanelen en zelfs de beschikbare auto's. Groenten worden gezamelijke gekweekt voor de ganse gemeenschap.

Vele voordelen

Zowel groepswonen als co-housing bieden de deelnemers vele voordelen. Ouderen vinden er in de eerste plaats bescherming tegen vereenzaming op latere leeftijd. Jongeren beschikken over permanente kinderopvang, en halen hun voordeel uit de ervaring van de ouderen. Ze genieten op deze manier extra ondersteuning bij de opvoeding van hun kinderen. Aan beide woonprojecten zijn echter ook heel wat financiële voordelen verbonden. Dat is zeker het geval bij de realisatie van het bouwproject zelf. Zowel binnen groepswonen als bij co-housing, betaalt iedereen een deel van de totale kostprijs van alle gemeenschappelijke ruimten. Alle andere gemeenschappelijke kosten en aankopen worden eveneens gedeeld. Gemeenschappelijke (huishoud)apparaten en allerlei gereedschappen, zijn eigendom van alle deelnemers aan het woonproject. En er is de gemeenschappelijke moestuin. Iedereen brengt zijn eigen vaardigheden in, en daar profiteert uiteindelijk iedereen van.

Woonveiligheid

Er zijn ook vele sociale en psychologische voordelen aan deze nieuwe woonvormen verbonden. De veiligheid van alle bewoners wordt gegarandeerd. Jonge gezinnen en éénoudergezinnen zijn steeds verzekerd van een kinderoppas, en de kinderen zélf beschikken steeds over speelkameraadjes. Groepswonen en co-housing verzekeren de deelnemers nochtans een maximum aan privacy. Toch voelt men zich opgenomen in sociaal weefsel, en in een veilig nest. De meerderheid van deze projecten zorgen voor een mix van alle leeftijden en nationaliteiten.

Compromissen sluiten

Aan alles zijn zowel voor- als nadelen verbonden, en dat is bij groepswonen en co-housing niet anders. Deelnemers aan zo een eigentijds woonproject, moeten bereid zijn veel tijd, geduld en diplomatie te investeren. Veel praten is noodzakelijk om van groepswonen en co-housing een succes te maken. Compromissen sluiten en keuzes maken zijn eveneens noodzakelijk. Beide woonvormen zijn voortdurend een les in democratie. Ze zijn geschikt voor diegenen die hun eigen mening en levenswijze voortdurend in vraag durven stellen. Mensen die steeds hun eigen ding willen doen, beginnen best niet aan groepswonen of co-housing.