Wat is een risico inventarisatie en evaluatie

Inleiding

Al vanaf 1994 is een risico inventarisatie en –evaluatie (kortweg: RI&E) verplicht voor Nederlandse werkgevers. Door middel van deze RI&E wordt beoogd om betere arbeidsomstandigheden te creëren voor wat betreft de veiligheid, de gezondheid en het welzijn van werknemers. Een RI&E is een levend document. Dit houdt onder meer in dat wijzigingen in de organisatie direct van invloed zijn op de inhoud van de RI&E.

Wat is een Risico Inventarisatie en Evaluatie

Een RI&E is bedoeld om de risico’s of gevaren voor werknemers binnen een organisatie in kaart te brengen en hier (preventieve) maatregelen voor op te stellen in een plan van aanpak. Hierdoor worden de veiligheid, de gezondheid en het welzijn van werknemers beter gewaarborgd. Tevens worden alle bedrijfsongevallen in de RI&E geregistreerd.

In de RI&E wordt naar een aantal aandachtspunten gekeken, die samen de risicofactor bepalen:

• Hoe groot is de kans dat het risico gebeurt
• Wat is het effect van het risico
• Wat is de frequentie waarmee werknemers worden blootgesteld aan het risico

Vervolgens wordt in het Plan van Aanpak beschreven hoe de werkgever om gaat met de mogelijke risico’s. De zaken die aan de orde komen zijn:

• Welke maatregelen of verbeteringen worden er genomen
• Binnen welke termijn worden deze uitgevoerd
• Wie is hiervoor verantwoordelijk

Het Plan van Aanpak is een wettelijk verplicht onderdeel van een RI&E. Voorbeelden van maatregelen zijn de wijze van inrichting van werkplekken, de rustmomenten van werknemers, gedegen onderhoud van machines en/of veilige omgang met chemicaliën.

Zoals aangegeven is een Risico Inventarisatie en Evaluatie een levend document. Er moet daarom altijd een actuele versie aanwezig zijn in de organisatie. Bij wijzigingen met betrekking tot de arbeidsomstandigheden, is het nodig om de RI&E ook hierop aan te passen.

Voor een aantal specifieke onderwerpen zijn voorschriften bepaald aan de hand van Europese richtlijnen. Werkgevers moeten deze voorschriften opvolgen. Deze zijn te vinden in het Arbobesluit.

Wie moet een Risico Inventarisatie en Evaluatie opstellen

Iedere werkgever mét personeel in dienst moet een RI&E opstellen voor zijn organisatie. De enige uitzondering is logischerwijs de zelfstandigen zonder personeel (ZZP-ers). Er is wel een verschil tussen de kleine en grote bedrijven:

• Kleine bedrijven, tot 25 werknemers in dienst, kunnen ervoor kiezen om een standaardmodel te gebruiken van hun specifieke branche. Door het gebruik van dit standaardmodel wordt de administratieve last die een RI&E met zich mee brengt verminderd. Daarnaast hoeven deze kleine bedrijven hun RI&E niet te laten toetsen door een gecertificeerde arbodeskundige. Deze standaardmodellen zijn op te vragen bij het Steunpunt RI&E.
• Grote bedrijven, vanaf 26 werknemers in dienst, moeten ondersteund worden door een preventiemedewerker bij het opstellen van de RI&E. Deze RI&E wordt vervolgens wel getoetst door een arbeidsdeskundige. Het is mogelijk om hier een interne gecertificeerde arbodeskundige voor te gebruiken. Deze is over het algemeen goed bekend met de situatie van het bedrijf.

De RI&E moet altijd inzichtelijk zijn voor de werknemers van het bedrijf. Hoewel de RI&E wordt opgesteld door de werkgever, is het de verantwoordelijk van zowel de werkgever als de werknemer om zich aan de inhoud en de voorschriften van de RI&E te houden.

Verschillen in de Risico Inventarisatie en Evaluatie 

Er zitten grote verschillen in de inhoud van de Risico Inventarisatie en Evaluatie voor de diverse bedrijven in uiteenlopende branches. Om dit duidelijk te maken, worden hieronder een paar voorbeelden gegeven. 

• Een bedrijf dat werkt met chemicaliën zal in de RI&E alle gevaarlijke stoffen moeten registreren en de bijbehorende risico’s. Bij het werken met gevaarlijke stoffen moet er in ieder geval bekend zijn om welke stoffen het gaat (de naam), wat de risico’s van die stoffen zijn en hoe vaak en hoelang werknemers eraan blootgesteld worden.
• Een administratiekantoor hoeft geen aandacht te geven aan gevaarlijke stoffen. Daar zijn juist weer risico’s met betrekking tot het repeterende werk, het beeldschermwerk en het langdurig zitten aan de orde in de RI&E.
• Bij bouwbedrijven zijn weer compleet andere risico’s te bedenken en is de inhoud van de RI&E daar op aangepast.

Conclusie

Een Risico Inventarisatie en Evaluatie is een levend document met betrekking tot de veiligheid, de gezondheid en het welzijn van werknemers. Alle Nederlandse werkgevers met personeel in dienst zijn verplicht om een RI&E op te stellen. In de RI&E wordt onder meer aandacht besteedt aan de eventuele risico’s die het werk met zich meebrengt en de maatregelen die genomen worden om deze risico’s te beperken. Toch blijft het de verantwoordelijkheid van zowel de werkgever als de werknemer om zorg te dragen voor de veiligheid op de werkvloer.