Gratis bestaat niet

Gratis

Gratis paar schoenen
Hoewel deze LeerWiki zoekopdracht anders doet vermoeden: Gratis, bestaat gratis niet. Het lijkt allemaal gratis, omdat ik er zelf geen geld voor uit mijn portemonnee hoef te halen. Maar voor gratis zaken heb je al betaald, nog voordat je ze heb gekregen. Dat is natuurlijk ook de reden dat je dingen gratis kunt krijgen. Nu zijn er wel twee soorten gratis.
Index

Twee soorten gratis

Er zijn twee soorte gratis. De ene is gericht op betalen in de toekomst, de andere is mogelijk om dat er al voor betaald is.

Bij de eerste soort gratis krijg je iets gratis van iemand, die hoopt vervolgens dat je wat bij hem zult gaan kopen. Deze soort gratis heb je voor je gevoel nog niet betaald, maar dat zegt niets over al die andere mensen die het product al hebben gekocht. Dit soort gratis acties wordt ook mogelijk gemaakt door alle spaarders, die met hun spaargeld, waarvoor ze weinig rente krijgen, zorgen dat bedrijven geld kunnen lenen bij de bank om gratis acties te organiseren.
Gratis koffie
Dit soort gratis acties krijg je vaak bij gratis te downloaden virusscanners en free- of shareware. Je mag het uitproberen en als het je wat lijkt dan hoopt de maker dat je zijn software gaat kopen of hem vraagt om software voor je te maken. Uiteindelijk betaal je dus toch wel voor de software die je gratis krijgt. Misschien niet direct, maar dan wel indirect.

De tweede soort gratis is die van het reclame product. Je weet wel:

2 + 1 gratis
2e halve prijs
Twee voor de prijs van één
Geld terug met deze bon
Probeer dit product gratis, stuur uw kassabon in
Gratis bij twee actieproducten

Voor deze producten heb je zelf betaald in de vorm van alle aankopen die je in het verleden hebt gedaan. Ze zijn dus niet gratis ook al lijkt dat wel zo door de reclame die ervoor gemaakt wordt.

Index

Gratis is niet gratis

De belangrijkste reden dat bedrijven dingen gratis weggeven is het principe van wederkerigheid. Mensen hebben de neiging zich verplicht te voelen tegenover de persoon of het product dat iets voor ze doet. We moeten dankbaar zijn voor het feit dat de ander iets voor ons over heeft. Waarna we die dankbaarheid moeten tonen. Aangezien het gros van de mensen dit gedrag vertoont, zorgt een winkelier of producent die iets “gratis” weggeeft er dus voor dat wij ons verplicht voelen. Die verplichting kan zich uiten in de vorm van:

De volgende keer bij die winkelier kopen.
Het product dat we gratis hebben gekregen blijven kopen.
Gratis sms'jes

Of we praten met andere mensen op een positieve manier over het product dat we gratis hebben ontvangen. Dat leidt tot gratis reclame voor het product, wat vaak veel goedkoper is dan een reclamecampagne inkopen. Omdat het ook nog eens veel effectievere reclame is, omdat de ontvanger van de informatie er allerlei positieve waardes aan toekent door het persoonlijke contact. Zo menen we bijvoorbeeld dat omdat iemand ons zijn persoonlijke ervaring beschrijft, dat het product wel goed moet zijn. Of we menen dat omdat iemand het ons persoonlijk vertelt, dan moet het wel betrouwbaar zijn. Even vergetend dat de persoon zich verplicht voelt tegenover de producent of verkoper, omdat hij iets gratis heeft gekregen.

Index

Opbrengst

Uiteindelijk komt het er dus op neer dat de winkelier of producent zijn geld dat hij uitgeeft aan de gratis producten campagne terugverdient met nieuwe verkopen en nieuwe klanten. Als je dan ook nog bedenkt dat bij de tweede gratis of drie voor de prijs van twee, het alleen de kostprijs is die de winkelier of producent betaald, dan snap je al dat het best wel meevalt met de kosten van zo’n campagne. De fabrikant of winkelier zou het niet doen als het te duur zou zijn om iets weg te geven.

Maar wat vooral belangrijk om te onthouden is, is dat de winkelier of producent zo’n weggeef campagne niet zou doen als hij het geld ervoor niet al had verdient. Of er het volledige vertrouwen in zou hebben de kosten van de campagne in de toekomst terug te verdienen. Dus echt gratis is het niet, want u heeft er al voor betaald of u gaat er nog voor betalen.

Index

We doen mee

Ondanks het feit dat gratis dus niet bestaat, zijn we er vaak toch heel blij mee dat we iets gratis krijgen. We vinden het zo leuk dat we twee tubes tandpasta krijgen voor de prijs van één, dat we er niet bij stilstaan dat we er zelf voor hebben betaald.

Tube
De belangrijkste reden daarvoor is natuurlijk het feit dat we ons gewaardeerd voelen door de fabrikant of winkelier. Door ons een gratis product te geven, ook al is het niet gratis, toont de winkelier dat wij belangrijk voor hem zijn en hoe vaak doen winkeliers en producenten dat nu eigenlijk. Alleen de huidige klantenservice via callcenter maakt al duidelijk hoe weinig onze leveranciers met ons op hebben.

We voelen ons dus gestreeld door het feit dat de winkelier of fabrikant ons een sigaar geeft uit eigen doos. Wat eigenlijk wel vreemd is. Want als de winkeliers en fabrikanten ons zouden laten zien dat we zelf betalen voor de actie, dan zouden we vragen of voortaan de prijs van het product niet lager kan.

Index

Tot slot

Gratis entree
Dan heb je nog de actie die aangekondigd wordt met gratis, maar het niet is. Bijvoorbeeld:
Nu gratis een proefabonnement op …

Ondertussen moet je wel meebetalen aan de verzendkosten of moet je een postzegel gebruiken om deel te kunnen nemen. Dat is natuurlijk niet gratis. Maar ja, wij vinden het zo leuk dat woord gratis, dat we er pas achter komen dat we voor de gek gehouden zijn als het te laat is en we vastzitten aan dat abonnement.

Index

Extra

Afbeeldingen

Index van koppen

⇰ Gratis
⇰ Twee soorten gratis
⇰ Gratis is niet gratis
• Opbrengst
⇰ We doen mee
⇰ Tot slot
Extra
Afbeeldingen
Index van koppen