Wat is Value Stream Mapping

Inleiding

Value stream mapping is een belangrijk onderdeel van de verbetermethodiek Lean Management. Deze methodiek is erop gericht om alleen maar activiteiten in het productieproces te hebben die toegevoegde waarde hebben. Hiervoor is het belangrijk om dit hele proces te beoordelen vanuit het perspectief van de klant. Dit proces wordt ook wel de waardestroom genoemd. Met value stream mapping, brengen wij deze waardestroom in kaart en zoeken hierbij naar de verspillingen ofwel de activiteiten die geen waarde toevoegen.

Wat is een waardestroom?

Heb je ooit wanneer je bij de plaatselijke Albert Heijn binnenloopt om eten te kopen, aan alle activiteiten gedacht die in de juiste volgorde moeten plaatsvinden om te zorgen dat jij kunt kopen wat er op je boodschappenlijst staat? Denk eens aan kiwi’s, appels of andere land- en tuinbouwproducten. Je kunt nu zo'n beetje alle soorten fruit en groente het hele jaar door kopen. Kijk bij de groente- en fruitafdeling en je ziet producten van over de hele wereld. Vanaf de velden via transport naar je winkel en uiteindelijk naar de tafel. Honderden activiteiten moeten op precies de goede manier en op precies het juiste moment plaatsvinden om te zorgen dat die kiwi’s voor jou beschikbaar zijn tegen een prijs en een mate van versheid die jij goed vindt. Waarde wordt aan klanten geleverd via wat de waardestroom wordt genoemd. In een ideale of perfecte wereld zou de waardestroom alleen bestaan uit activiteiten met toegevoegde waarde. Dat is het ideaal waar je je op richt, maar in de werkelijkheid is niets perfect. Er wordt in de werkelijke wereld overal verspild.

Hoe analyseer je een waardestroom?

Bij het analyseren van de waardestroom stel je alle activiteiten en gebeurtenissen vast die plaatsvinden om het product of de dienst bij klant te krijgen. Je stelt ook de informatiestroom vast die de waardestroomactiviteiten ondersteunt. Deze activiteiten en gebeurtenissen moeten in jouw productiefaciliteit, kantoor of winkel plaatsvinden of ze vinden eerder in de waardestroom plaats bij de leverancier of verderop in de waardestroom bij distributie of de aflevering. Over het algemeen begint een bedrijf zijn verbeteringen daar waar het rechtstreeks controle over heeft en breidt dit later uit voorbij de organisatiegrenzen. 

Value Stream Map

In Lean Management gebruik je een hulpmiddel met de naam Value Stream Map (VSM) om de activiteiten en informatie in de waardestroom vast te leggen. Eerst stel je de waardestroom vast in de huidige toestand: hoe werkt het vandaag allemaal? Vervolgens stel je de ideale toestand vast: hoe zou de waardestroom eruitzien als je het allemaal perfect kon doen? Deze value stream map met de ideale toestand stelt je in staat te visualiseren hoe de waardestroom eruit zou zien zonder verspilling. Dus met alleen maar activiteiten die toegevoegde waarde hebben. Nadat de value stream maps van de huidige en de ideale toestand zijn gedefinieerd gaat een Lean team aan de slag om de kloof tussen de twee toestanden te dichten. Het team voert Kaizen (sessies om verbeteringen in de waardestroom door te voeren) uit om de volgende toekomstige toestand te identificeren en in te voeren, zodat de organisatie dichter bij de ideale toekomst komt. Iedereen in de organisatie en rondom de waardestroom is betrokken bij de verbeteringen. In eerste instantie beginnen de meeste organisaties bij het invoeren van Lean met Kaizen in een Lean workshop.

Conclusie

Een waardestroom is niets meer of minder dan alle stappen in een productieproces en dienstverleningsproces. Hierbij richt de methodiek van value stream mapping zich erop om in beeld te brengen en te analyseren welke stappen in die waardestroom van toegevoegde waarde zijn voor de eindconsument of klant.