Wat is een Fairtrade School

Een Fairtrade School, wat is dat? Deze vraag hebben wij afgelopen tijd vaak gekregen, als wij vertelden waar we ons PWS over deden. Wel, dit hoofdstuk legt uit wat een FTS (Fairtrade School) exact is, waarom het goed is een FTS te zijn en hoe je er één kan worden.

Wat is een Fairtrade school?

Een FTS zet zich in voor fair-trade. Dit betekent dat het jonge mensen helpt te begrijpen hoe handel werkt, en hoe je de wereldhandel eerlijker maakt. Een FTS verkoopt en maakt gebruik van fair-trade producten, dit zoveel mogelijk. Verder onderneemt een FTS actie voor fair-trade in de school en in de lokale gemeenschap.

Hoe is het idee - Fairtrade Scholen - ontstaan? Het idee is tot stand gekomen in het Verenigd Koninkrijk. Gedurende de laatste paar jaar zijn een aantal scholen ‘Fairtrade Scholen’ geworden, en zijn gaan samenwerken met organisaties zoals People & Planet, Development Education Centres, Fairtrade Gemeenten – wat wij ook in Nederland kennen – en dergelijke. Deze organisaties zijn nu bij elkaar gekomen voor de ontwikkeling van een enkele, uniforme regeling voor alle basisscholen en middelbare scholen in het Verenigd Koninkrijk. Het idee FTS is naar Nederland gekomen doordat er steeds meer FTS’en kwamen in het Verenigd Koninkrijk en België – op het moment zijn deze landen er dan ook het actiefst mee bezig. In Nederland zijn ze eerst gaan werken aan Fairtrade Gemeenten, hierdoor zijn ze ook aan de slag gegaan met Fairtrade Scholen en Kerken bijvoorbeeld. De nieuwe regeling wordt beheerd door de Fairtrade Foundation. In Nederland is er overigens nog maar één Fairtrade School, dat is de openbare basisschool, de Julianaschool in Schagen.

Waarom een Fairtrade school?

omdat Fairtrade een betere deal biedt aan boeren in ontwikkelingslanden. Zeven miljoen mensen, boeren, arbeiders en hun gezinnen zijn beter af door eerlijke handel. Wij, als school, kunnen helpen dit getal te verhogen.
omdat het ‘gewoon’ eerlijk is dat de mensen die ons eten, onze kleren en alles wat we gebruiken produceren, genoeg geld krijgen om van te leven en om hun leven te gaan verbeteren.
omdat het leren over eerlijke handel jonge mensen helpt te begrijpen hoe hun acties mensen - wereldwijd - kunnen beïnvloeden.
omdat jonge mensen erg enthousiast zijn over eerlijke handel - wij kunnen een verschil uitmaken!

Fairtrade voor de hele school

de school krijgt lokale en nationale erkenning;
een uitbreiding van de belangen van de school en er is een certificaat display in de schoolingang;

Fairtrade voor leerlingen en studenten

een FTS draagt eraan bij om de wereld een eerlijkere plaats te maken;
het helpt bij de ontwikkeling van veel nieuwe vaardigheden - educatief;
het heeft een positieve invloed op de scholengemeenschap;
het is een onderdeel van iets dat gebeurt overal de hele wereld;
is leuk!

Fairtrade voor leraren

het biedt mogelijkheden de lesstof op veel gebieden te verbeteren en nieuwe thema’s te verkennen;
het geeft de leerlingen een kans om deel te nemen en verantwoordelijkheid te nemen voor hun besluiten;
het stimuleert om kritisch te denken en het helpt leerlingen met de ontwikkeling van nieuwe vaardigheden;
het biedt mogelijkheden voor uitdagingen.

Criteria

Allereerst zijn er een paar criteria waaraan een Fairtrade School moet voldoen. Een school moet aan drie criteria voldoen om Fairtrade School te kunnen worden.

Criterium 1: Gebruik van fair-trade

De school gebruikt eerlijke koffie en thee in de lerarenkamers, kantines en in de drankautomaten in de school. Ook tijdens vergaderingen, ouderavonden, feesten en buitenschoolse activiteiten schenkt de school fair-trade koffie en thee.
De school streeft naar uitbreiding van het gebruik van fair-trade producten.

Criterium 2: Communicatie over fair-trade

De school geeft aandacht aan fair-trade in haar reguliere communicatie-uitingen naar leerlingen, ouders en personeel.
Als de school de titel Fairtrade School heeft gekregen wordt dat aan de eigen achterban bekend gemaakt.

Criterium 3: Actie voor fair-trade

De school probeert de kennis van leerlingen en personeel over eerlijke handel te vergroten door in het onderwijs of in buitenschoolse activiteiten aandacht te besteden aan fair-trade.
Met de actie probeert de school alle leerlingen en docenten te bereiken.
De school streeft er naar om de fair-trade campagne ook buiten de eigen school te verspreiden.

Toelichting

Toelichting op criterium 1: Het eerste punt is van toepassing op iedere gelegenheid, het gaat hier dus niet alleen om de genoemde voorbeelden. Iedere keer dat er koffie of thee wordt gedronken binnen de school, moet er gebruik gemaakt worden van fair-trade producten. Het tweede punt kun je meer zien als een streefdoel, zoveel mogelijk gebruik van eerlijke producten als chocola, frisdrank, snoepautomaten, hapjes en zoveel mogelijk drukwerk op papier dat voorzien is van het FSC keurmerk. Dit is helaas niet altijd realiseerbaar, vandaar dat dit een streefdoel is.

Toelichting op criterium 2: Er moet aan te tonen zijn dat er gecommuniceerd wordt binnen de school over fair-trade. Dit kan door middel van websitelinks of kopieën van schoolkranten. Bij de communicatie is het heel belangrijk dat het niet alleen binnen de school blijft, maar dat je het ook verspreidt naar buiten.

Toelichting op criterium 3: Er bestaat lesmateriaal over eerlijke handel, ook zijn er films beschikbaar die de leerlingen verder kunnen informeren over fair-trade. Daarbij is er altijd de mogelijkheid om zelf stof te ontwikkelen voor de leerlingen, hierin wordt je vrij gelaten. Wereldwinkels beschikken over materiaal om leerlingen te informeren over fair-trade. De school kan ook eigenhandig projecten opzetten of contact zoeken met werkgroepen in de buurt/gemeente. Dit is niet verplicht, maar het uiteindelijke doel van fair-trade is zoveel mogelijk bekendheid te krijgen in de buurt. De school zou dit mooi uit kunnen dragen naar de omgeving.

Acties – stappen ondernemen

Je kan op verschillende manieren de bovenstaande criteria praktiseren, om zo een Fairtrade School te worden. Een aantal voorbeelden:

Voorlichting geven in de klas
Een pilot of themaweek houden over eerlijke handel
Een werkgroep starten
Een bezoek brengen aan de Wereldwinkel
Eerlijk ontbijt organiseren
Schoolopdracht over eerlijke handel
Fairtrade aankoopbeleid (te denken aan FSC-papier)
Eerlijk winkeltje op school
Snoep- en drankautomaten
Schrijven voor de schoolkrant
Publiciteit > campagnes houden
Wedstrijd: de coolste fairtrade poster maken (onderbouw)
Samenwerken > met bijvoorbeeld een Fairtrade Gemeenten of Kerken in de

omgeving.