Vijf vragen over: de euro

De euro: inleiding

Weglopen is zinloos - Veel inwoners van noordelijke eurolanden willen niet langer opdraaien voor het potje dat de zuidelijke eurolanden van hun economie maken. Maar de boel laten klappen is geen optie. Dat kost ons namelijk pas echt veel geld.

De euro: 5 meest gestelde vragen

In dit artikel zullen de 5 meest gestelde vragen over de euro worden behandeld in de volgende volgorde:

De euro - weglopen is zinloos

Hoe ernstig is de situatie van de euro?

Opgeruimd staat netjes, toch?

Vervelend, maar is dat misschien het leergeld dat we moeten betalen voor een stabiele munt?

Het herstructureren - afstempelen - van de schulden van zwakke eurolanden, is dat geen optie?

Moeten we de komende tijd met pappen en nathouden een euro-crisis afwenden?

De euro: hoe ernstig is de situatie van de euro?

Ernstig, want een aantal eurolanden kan niet langer tegen normale rentetarieven geld lenen op de internationale kapitaalmarkt, zodat voor die landen een bankroet dreigt. Zelfs optimisten als minister De Jager van Financien denken dat de aanvallen op zwakke eurolanden nog maanden zullen voortduren. Veel gerespecteerde topeconomen en beleggers - zoals Kenneth Rogoff, Nouriel Roubini en Mohamed El-Erian - denken zelfs dat binnenkort enkele landen al dan niet vrijwillig uit de euro zullen stappen.

De euro: opgeruimd staat netjes, toch?

Nee, helemaal niet. Voor Nederland zijn landen als Griekenland, Portugal, Ierland en Spanje grote handelspartners. De omvang van de Nederlandse uitvoer naar deze vier landen is de afgelopen tien jaar verdubbeld - mede dankzij de euro - en is nu met 21,4 miljard euro net zo groot als de uitvoer naar China, India en de VS bij elkaar.

Als de zwakke eurolanden hun eigen munt weer invoeren, zal de waarde van deze nieuwe drachme of peseta met tientallen procenten dalen tegenover de euro. Dat betekent dat die landen minder kunnen kopen in het buitenland, waarmee de Nederlandse export een gevoelige klap krijgt. Bovendien krijgen Nederlandse bedrijven er geduchte concurrenten bij, want deze ex-eurolanden worden in één klap spotgoedkoop.

Overigens, als Duitsland samen met bijvoorbeeld en Oostenrijk uit de euro stapt, gebeurt ongeveer hetzelfde, alleen is het dan niet de nieuwe munt maar de euro die in waarde daalt.

De euro: vervelend, maar is dat misschien het leergeld dat we moeten betalen voor een stabiele munt?

Dat kun je denken, maar als de eurozone uiteenvalt, zijn de gevolgen voor de financiële sector nog veel groter dan voor de export. Buitenlandse banken hebben voor 1.350 miljard euro uitstaan aan schulden voor Griekse, Ierse, Portugese en Spaanse overheden, banken en bedrijven. Ook verzekeraars en pensioenfondsen zitten voor honderden miljarden euro's in die landen.

Een groot deel van die schulden zal nooit (kunnen) worden terugbetaald als die landen de euro vaarwel zeggen, omdat de euro-schulden uitgedrukt in hun nieuwe munten net zo hard zullen toenemen als de waarde van hun munt tegenover de euro daalt. Verder zal een vertrek uit de eurozone volgens de Rabobank leiden tot een run op de banken in de ex-eurolanden. Zoals we in 2008 hebben gezien na het omvallen van Lehman Brothers, zal dat gezien de verwevenheid van het financiële stelsel ook een ramp zijn voor de Nederlandse financiële instellingen.

Ten slotte kan de vrees voor besmetting ook andere B-landen zoals Italië en België raken. Zodat ook daar de rente omhoog schiet en de banken er als dominostenen omvallen. Zo'n horrorscenario doet de crisis vaan 2008 verbleken.

De euro: het herstructureren - afstempelen - van de schulden van zwakke eurolanden, is dat geen optie?

Ook dan raak je vooral banken en pensioenfondsen. Als die nu wederom in de problemen komen, dreigt een nieuwe krediet-crisis. Een ander argument tegen het afstempelen van schulden is dat dan de druk van de ketel gaat bij landen als Griekenland en Portugal. Die druk is juist hard nodig om die landen te dwingen hun begrotingstekorten terug te brengen en de economie concurrerender te maken.

De euro: moeten we de komende tijd met pappen en nathouden een euro-crisis afwenden?

Het te hulp schieten van de 'loser'-landen binnen de eurozone is niet leuk en kan ons in het ergste geval uiteindelijk een paar miljard euro gaan kosten. Maar in het geschetste horrorscenario zullen Nederlandse belastingbetalers tientallen miljarden moeten opbrengen, zal de economie in een nog veel diepere recessie dan de laatste terechtkomen en is niemand zijn spaargeld en pensioen nog langer zeker. Daarom is er geen echt alternatief voor het te hulp schieten van de zwakke broeders in eurolanden.