Waardebepalend geld

Inleiding

Hoeveel mensen leven niet enigszins vanuit het idee dat iets pas waardevol wordt als ze ervoor betaald hebben. Hoe sterk dat effect is zie je aan het feit dat we vaak geen enkele waarde toekennen aan het leven zelf. We vervuilen alsof dat geen gevolgen heeft voor onze omgeving. We voeren oorlogen alsof de uitvoerders het leuk vinden om te sterven. We behandelen andere respectloos alsof ze geen rechten hebben.

Waarde en geld

Hoeveel mensen vinden niet dat iets pas waardevol wordt als ze er veel geld voor betalen. Het is dus niet zo dat ze veel geld willen betalen omdat ze iets waardevol vinden. Iets is pas waardevol als ze er veel geld voor moeten betalen. Het gevolg is dan ook dat we een Ferrari of een Rolls Royce waardevol vinden omdat ze veel geld kosten. Hoewel ze natuurlijk vooral veel geld kosten omdat de makers veel moeite doen om iets goeds te produceren. Maar tegelijkertijd weten de makers ook dat als ze hun auto's tegen kostprijs zouden verkopen niemand ze bijzonder zou vinden. Want dan zouden hun auto's helemaal niet zoveel duurder zijn dan een luxe sedan. Maar er zijn ook andere voorbeelden te geven waar de prijs de waarde, die we er aan toekennen, bepaalt. Kijk naar kleding van Benetton of de koffers van Louis Vuitton. Kijk naar merken als Nikon of Iglo. Hun kostprijs is in geen verhouding tot hun verkoopprijs. Maar verkoop de producten voor een lagere prijs en we denken meteen dat er iets mee aan de hand is. Maar hoe belangrijk we de waarde vinden van een merk blijkt alleen al uit het feit dat we bereid zijn om namaak te kopen tegen een prijs die ons het gevoel geeft onszelf een groot voordeel bezorgd te hebben.

De prijs van een product in geld bepaalt dus voor een belangrijk deel de waarde die we hechten aan een product. Zoals we vaak denken dat iets dat goedkoop is niet goed kan zijn, zeker als het duurste product waar we veel kwaliteit aan toe kennen, veel duurder is dan het goedkope product. Niet voor niets hebben we een gezegde als:

"Goedkoop is duurkoop"

Alleen maar om aan te geven dat de kwaliteit van een goedkoop product zo slecht is dat je er drie of vier van moet kopen om er hetzelfde gebruik van te kunnen maken als van een duurder product.

Geld en waarde

Maar wat is nu eigenlijk de waarde die geld toekent aan een product. Eigenlijk is die er niet. Geld is niet meer dan een fysieke weergave van een getal. Toch vinden we grote getallen in relatie tot een bepaald product meer zeggen over de kwaliteit en waarde die het product voor ons heeft dan een klein getal. Het lijkt wel alsof we vinden dat iets beter moet zijn of waardevoller als het door het grote getal onbereikbaar voor ons wordt. Waarbij we vaak vergeten te kijken naar de werkelijke waarde die iets voor ons heeft. In plaats daarvan laten we ons beïnvloeden door iets dat waardeloos is totdat wij er betekenis aan geven, nog voordat we dat iets bewust waarde hebben toegekend. Vaak met het gevolg dat we denken dat onze persoonlijke waarde als mens toeneemt door een fysiek product met een bepaalde geldelijke waarde.

Wat is echter belangrijker onze waarde als mens of de waarde die wij denken te verkrijgen door het bezitten van producten die schijnbaar onbereikbaar zijn voor anderen. Natuurlijk is er wel een les te leren uit het bezitten van waardevolle producten, namelijk dat wij als mens ook waarde hebben. Want als iets buiten de mens waarde kan bezitten, dan moet de mens zelf ook waarde hebben. Zeker als je bedenkt dat het de mens is die de waarde toekent aan dat iets buiten ons. Dit zie je dan ook vaak gebeuren, zodra mensen het idee krijgen dat ze waardevolle spullen hebben, beginnen ze zichzelf waardevol te vinden. Iets wat natuurlijk wel vreemd is als je bedenkt dat zij zelf de waarde aan die producten toekennen.

Menselijke waarde

Toch blijft het vreemd dat mensen vinden dat hun waarde bepaald wordt door hun bezittingen en niet door hun eigenwaarde. Een mens kan toch niet meer of minder waard zijn door wat hij bezit. Zeker als je bedenkt dat dat bezit vaak door puur toeval verkregen is. Dat zou betekenen dat een mens puur toeval is of dat het puur toeval is dat iemand een bepaalde waarde heeft. Zulke toevallige waarde vinden wij mensen echter helemaal niet waardevol. Maar ondanks die onderwaardering van onszelf op basis van dat wat wij bezitten of zouden kunnen bezitten, blijven we vasthouden aan het bepalen van onze waarde op basis van iets wat buiten ons ligt. Alsof wij niet instaat zijn om zelf te bepalen wat onze waarde is. Terwijl als we eerlijk naar onszelf zouden kijken, we moeten toegeven dat de enige die werkelijk onze waarde kan bepalen wijzelf zijn. Want niemand anders heeft een vollediger beeld van onszelf dan wijzelf, als we maar eerlijk naar onszelf zouden willen kijken.