Ik wil niet leren

Verandering

Voor hoeveel mensen geldt deze uitspraak niet: Ik wil niet leren. Nu is het vervelende aan de huidige tijd dat niet leren betekent dat je steeds verder achterop komt op de rest van de wereld. Want de wereld verandert voortdurend en steeds sneller en niet leren betekent dat je niet weet hoe het er aan toegaat in de rest van de wereld. Maar waar is niet willen leren eigenlijk een signaal voor.

⬇ Index

Leren

Nu zijn er natuurlijk meerdere manieren van leren. Je het bewust of gestuurd leren. Dat is leren wat je doet als je zelf actief bezig bent met te ontdekken hoe iets werkt of als je deelneemt aan

Leren

een opleiding. Je bent je er bewust van dat je iets leert. Voorbeelden van dit soort leren zijn trainingen, opleidingen en leren op school. Een ander voorbeeld is het actief uitzoeken hoe iets werkt, bijvoorbeeld nieuwe software of een HD-recorder voor digitale televisie. Naderhand kun je bij deze vorm van leren ook letterlijk zeggen dat je iets nieuws geleerd hebt en kun je er vaak ook over vertellen.

De andere manier van leren is onbewust leren. Deze vorm van leren herkennen we vaak pas vele jaren nadat we iets geleerd hebben en terugkijken. Onbewust leren is ook vaak willekeurig en ongericht. Je leert dan weer eens hier wat, dan weer daar wat. De simpelste vorm van onbewust leren doe je als je iets leest wat je nog niet wist. Na afloop zeg je vaak wel:

"gôh dat wist ik niet."

Maar je merkt vaak pas veel later dat je iets geleerd hebt als je plots ontdekt die nieuwe kennis te gebruiken die je ooit eens ergens gelezen hebt. Je hebt iets geleerd maar het was niet bewust.

Een andere vorm van onbewust leren is als we iemand anders vragen om ons uit te leggen hoe iets werkt. Bijvoorbeeld waar zit de knop van de lift, als je voor het eerst een gebouw binnenkomt. Je bent helemaal niet bezig met leren, maar doordat iemand je vertelt hoe de liftknop er uitziet weet je de volgende keer dat je zo’n knop ziet dat het een knop is. Zo leer je bijvoorbeeld ook dat een deur zonder deurknop vaak automatisch opent als je in de buurt komt van de deur. Terwijl als de deur niet opent dan weet je dat de winkel gesloten is en loop je niet zonder meer door in de hoop dat de deur toch opent. De kans is zelfs groot dat je eerst één of twee keer heen en weer loopt voor de deur om te kijken of de deur echt gesloten is. Ook dat heb je onbewust geleerd, je was niet bezig met het leren van hoe gaat een deur zonder deurknop open.

⬇ Index

Niet willen leren

Dus hoe afschuwelijk het ook mag zijn voor al die mensen die niet willen leren, ze leren iedere dag toch iets nieuws. Maar niet willen leren slaat dan ook vaak niet op wat we onbewust leren, maar wat we bewust moeten leren. We willen vaak niet met een nieuwe machine leren werken of met nieuwe programmatuur:

"Wat is er zo slecht aan de huidige programmatuur, dat ik moet leren werken met nieuwe?"

Klaslokaal

Of we willen niet leren werken volgens een nieuwe procedure die onze leidinggevende heeft opgesteld. Soms met de opmerking:

"Ik snap niet wat er niet goed was aan de oude manier."

Maar veel vaker met de opmerking:

"Hij verandert het alleen maar omdat hij de nieuwe baas is, er was helemaal niets verkeerd aan de oude manier."

⬇ Index

Waarom

Niet willen leren heeft dan ook vaak meer te maken met het vast willen houden van de oude situatie dan met niet willen leren. Niet willen leren is voor de meeste mensen ook een uiting van conservatisme en niet een uiting van weerstand tegen leren. Maar ja, conservatief is een woord met een negatieve connotatie. Terwijl zeggen dat je niet wilt leren veel minder erg is, omdat we dat vaak associëren met niet naar school willen gaan en dat is iets wat de meeste mensen wilden. Er zijn namelijk maar weinig mensen die school leuk vonden en graag klassikaal wilden leren.

Maar niet als conservatief gezien worden is niet de enige reden dat mensen niet willen leren. Ook het idee dat je door iets nieuws te leren je huidige positie als expert kunt verliezen en daarmee je status kan een reden zijn om niet te willen leren. Want leren betekent vaak dat je helemaal opnieuw moet beginnen met het opbouwen van je status, zeker als het gaat om een nieuwe machine of nieuwe software. Het is vervolgens maar afwachten of je wel weer dezelfde status zult kunnen opbouwen als je al had, of dat iemand anders je positie overneemt.

Dan heb je natuurlijk ook mensen die niet willen leren omdat ze bang zijn niet slim genoeg te zijn of omdat ze denken dat nu ontdekt zal worden dat ze hun hele carrière bij elkaar hebben gezwijnd. Dat ze hun huidige positie als expert bezitten is niet een gevolg van het feit dat ze iets kunnen, ze hebben gewoon altijd geluk gehad dat ze nooit echte problemen tegengekomen zijn die ze niet konden oplossen.

Naast dus mensen die niet als conservatief gezien willen worden en mensen die hun status niet willen verliezen en mensen die bang zijn om als charlatans ontmaskerd te worden, heb je natuurlijk ook gewoon mensen die niet willen leren. De echte conservatievelingen die niet inzien waarom alles verandert en nog minder inzien waarom ze aan alles wat verandert zouden moeten meedoen. De mensen voor wie het allemaal niet hoeft, het was toch goed zoals het was. Waarom zou je iets wat goed is veranderen? Je repareert je fiets toch ook niet als hij heel is.

⬇ Index

Conclusie

Herfst

Mensen leren op allerlei momenten bewust of onbewust, gestuurd of toevallig, maar leren doen ze altijd. Ze hebben vaak meer redenen om niet te leren dan om wel te leren, zeker als het om gestuurd of bewust leren gaat. Maar het vreemdste is misschien wel dat zelfs de mensen die niet willen leren om welke reden dan ook uiteindelijk aan het eind van hun leven zullen moeten vaststellen dat ze veel geleerd hebben ook al denken ze van niet. Het was alleen niet bewust en heel toevallig.