Motivatie is een talent
Talenten
Zoals we kunnen lopen, horen, praten, zien, voelen, denken, rekenen, schrijven, opereren, voorschrijven, plannen maken, voertuigen besturen, talen leren, zo kunnen we ook gemotiveerd zijn. Motivatie is wat dat betreft niet anders dan enig ander talent. Zoals sommige mensen harder kunnen lopen dan anderen of beter kunnen schrijven of meer talen leren. Zo zijn er mensen die gemotiveerder zijn. Nu is er wel een verschil tussen ons talent motivatie en andere talenten. Onze motivatie ligt aan de basis van het ontwikkelen van andere talenten. Zonder de motivatie om een talent te ontwikkelen, zullen we geen enkele inspanning doen om een talent te ontwikkelen.
Motivatie
De meest simpele motivatie die we kennen is de motivatie om iedere dag wakker te worden en de wereld te betreden. Helaas is dit een motivatie waar we geen enkele invloed op kunnen uitoefenen, behalve door de juiste chemicaliën in ons lichaam te spuiten. Zo kan de medische wetenschap tegenwoordig mensen in een kunstmatig coma brengen met behulp van anesthesie. Toch verschilt de hoeveelheid motivatie die mensen hebben om de wereld tegemoet te treden per persoon. Daar zijn twee verklaringen voor te geven, die gelijktijdig actief kunnen zijn, waardoor je drie verklaringen krijgt:
- De breincellen die de stoffen aanmaken waardoor we gemotiveerd raken produceren minder of weing van die stoffen;
- De breincellen die reageren op de stoffen die ons motiveren, reageren slecht op de stimulerende werking;
- De breincellen die de stoffen aanmaken om ons te motiveren werken slechter en de breincellen die erop reageren reageren slecht.
Overigens denken we vaak dat om iets voor elkaar te krijgen er iets moet gebeuren. Maar in het geval van ons brein werkt het bij motivatie eigenlijk andersom. Gedurende de dag maakt ons brein melatonine aan, wat tot 
gevolg heeft dat we slaperig worden. Gedurende onze slaap breekt ons lichaam melatonine af, waardoor we wakker worden als het niveau ver genoeg gedaald is. Daarbij wordt dit proces van aanmaken van melatonine sterk beïnvloed door de hoeveelheid licht en de kleur van het licht dat we waarnemen. Zo zet blauw licht ons brein aan om melatonine versnelt af te breken. Wat we bijvoorbeeld ervaren als we zomers ‘s ochtends vroeg de straat op gaan. We krijgen het gevoel extra wakker te zijn en gemotiveerd.
Maar ook voor het melatonine systeem geldt:
- Als er te weinig melatonine wordt aangemaakt, dan hebben we minder behoefte aan slaap, tenminste als we receptoren hebben die gewoon werken.
- Als we slecht werkende melatonine receptoren hebben dan hebben we minder gevoel dat we slaap nodig hebben.
- Als we te weinig melatonine aanmaken en slecht werkende receptoren hebben, dan hebben we minder behoefte aan slaap.
Maar in zekere zin betekent deze melatonine huishouding in ons brein, dat we altijd gemotiveerd zijn om te leven, want we moeten in de loop van de dag een bepaalde hoeveelheid melatonine opbouwen om gemotiveerd te zijn om te gaan slapen.
Talent
Onder talent verstaan we een bepaalde basis vaardigheid. Zo hebben alle sprekende mensen een talent voor het leren van taal. Alle mensen met gezonde benen en armen hebben een talent voor lopen. Maar waar het bij talent echt om gaat is motivatie om het vol te houden tot je je doel gerealiseerd hebt. Dus iemand die een taal wil leren, moet gemotiveerd zijn. Iemand die leert lopen moet gemotiveerd zijn. Vandaar dat motivatie misschien wel het grootste talent is van ons brein, tenminste als je een gezond brein hebt. Want motivatie is het talent om vol te houden tot je iets bereikt hebt. Toch raken veel mensen tijdens hun leven gedemotiveerd. Dit is in zekere zin ook één van onze talenten het verliezen van onze motivatie. Overigens is het volledig logisch dat we gedemotiveerd kunnen raken. Ons brein is namelijk niet geschikt om constant gemotiveerd te zijn. Een mooi voorbeeld van hoe fout het kan gaan als mensen constant gemotiveerd zijn is de afgelopen financiële crisis van 2008. De bedenkers van de financiële producten die leiden tot de crisis, waren gemotiveerd om steeds nieuwe producten te bedenken omdat ze met hun voorgaande producten steeds succes hadden. Ze ontwikkelden langzamerhand een gevoel van onoverwinnelijkheid, maar bovenal een gevoel van roekeloosheid. Je zou het het Icarus syndroom kunnen noemen. Het succes stijgt je naar je hoofd, waardoor je niet meer ziet dat je jezelf in gevaar brengt. Nog een menselijk talent. Overigens een gevolg van het feit dat het menselijk brein afgesteld is op zuinig, waardoor makkelijk succes al snel leidt tot een verslaving aan succes.
Talent en motivatie
We hebben dus motivatie nodig om onze talenten te ontwikkelen. Waarbij we motivatie in overvloed hebben, want we hebben melatonine nodig om onze motivatie te beteugelen, zodat we dagelijks kunnen slapen. Maar welk talent we kunnen ontwikkelen dankzij onze motivatie verschilt per mens. Maar kunnen we onze motivatie ook ontwikkelen, zodat we onze andere talenten kunnen ontwikkelen.
Doelen realiseren
In zekere zin wel. De effectiviteit van motivatie wordt namelijk beïnvloed door ons idee dat we een doel kunnen realiseren. Motivatie hangt dus samen met succes. Hebben we het idee dat we succesvol zullen of kunnen zijn, dan is de kans groot dat we gemotiveerd blijven. Hebben we het idee of krijgen we het idee dat iets zal mislukken, dan is de kans groot dat we gedemotiveerd raken. Vanuit overlevingstechniek is dit een slimme aanpak. Het is tenslotte niet erg handig voor je overleven als je al je energie op rent achter een prooi aan die steeds net buiten het bereik van je armen is of je wapen. In zekere zin moet je dus op een bepaald moment je motivatie om vol te houden kunnen uitzetten.
Overgemotiveerd
Toch zit het brein van sommige zo in elkaar dat ze gemotiveerd blijven en doorzetten tegen beter weten in, volgens mensen die al gedemotiveerd zijn. Iets wat je bijvoorbeeld terugziet in drugsverslaafden, die gemotiveerd zijn om die eerste high te herbeleven. Of de ondernemer die gemotiveerd is om zijn product in de markt te zetten. Maar dit zijn extreme gevallen gemotiveerd zijn. Het lijkt een beetje op de hardloper die bereid is om vier jaar lang te trainen om kans te maken op een gouden medaille tijdens de olympische spelen.
Jezelf motiveren
Voor mensen die deze mate van motivatie missen is er echter wel een methode om gemotiveerd te blijven.
Het stellen van doelen die haalbaar zijn.
In zekere zin betekent dit je hoofddoel opdelen in subdoelen en indien nodig in nog kleinere doelen. Iets wat je terugziet in grote bedrijven, waar je meerdere afdelingen hebt. Het doel is de verkoop van zoveel mogelijk producten. Maar in plaats van te proberen om zoveel mogelijk producten te verkopen, worden er heel veel doelen gesteld. Dan gaat het om doelen als:
- het ontwerpen van moderne trendy producten
- een goedkope en snelle inkoop
- het opvallend reclame maken voor de trendy producten
- het bepalen van de juiste verkoopprijs
- het vinden van de beste verkooplocatie
- het aanstellen van het beste management
- het aanstellen van het juiste verkooppersoneel
- het realiseren van de beste logistiek tussen inkoop, opslag en verkoop
Allemaal doelen om het grote doel te halen, zoveel mogelijk producten verkopen.
De kunst van het gemotiveerd blijven is dan ook het vinden van de doelen die haalbaar zijn en bijdragen aan het halen van je hoofddoel. Ons brein werkt zelfs zo, dat iedere keer dat een doel gehaald wordt, de motivatie om het volgende doel te halen groter wordt. Terwijl de kans op demotivatie kleiner is als het doel kleiner is. Het is tenslotte makkelijker om te accepteren dat een klein doel niet gelukt is en te proberen het volgende doel wel te halen, dan te moeten accepteren dat het eind doel niet gehaald.
Kleine haalbare doelen
Een voorbeeld van de zin van deze aanpak van kleine doelen halen is het volgende.
Stel je wilt een leven leiden waarvan je op je sterfbed zegt, dat was een goed leven. Natuurlijk moet je nog even definiëren wat een goed leven is, maar een leven een goed leven kunnen noemen op je sterfbed is een superdoel. Nu kun je dit superdoel voor ogen houden en proberen om iedere dag volgens dit doel te leven. Stel dat het je lukt om dertig dagen van je leven dit superdoel voor ogen te houden bij wat je dat. Dan is de kans groot dat je aan het eind van je leven zwaar teleurgesteld op je sterfbed ligt, omdat je maar dertig dagen geleefd hebt volgens je superdoel.
Maar wat nu als je in plaats van jezelf een superdoel te stellen jezelf het doel stelt iedere dag goed te leven. Of nog kleiner je stelt jezelf het doel om ieder uur goed te leven. Als het je dan niet lukt om dat ene uur goed te leven, dan kun je in ieder geval het volgende uur proberen om goed te leven of de volgende dag.
Uiteindelijk heb ja na zo’n leven van allemaal uren die je geprobeerd hebt goed te leven een grotere kans om gemotiveerd gebleven te zijn om het ieder uur weer te proberen. Maar daarnaast heb je ook nog eens een grote kans dat je je superdoel hebt gehaald, namelijk dat je hele leven goed hebt geleefd. Natuurlijk blijft in dit voorbeeld onduidelijk wat met goed bedoeld wordt. Maar daar ging het niet om in dit voorbeeld. Wat dit voorbeeld dus probeert duidelijk te maken is dat het makkelijker is om kleine doelen te halen om zo een groot doel te halen, dan om grote doelen te halen.
Wat blijft over
Nu is er nog een ding dat je moet leren om gemotiveerd te blijven om je doelen te halen.
Je moet leren hoe je een groot doel opsplitst in kleine doelen.
Maar zoals het Chinese spreekwoord zegt:
Iedere reis begint met een eerste stap.
Conclusie
Ieder mens heeft vele talenten. Eén talent dat alle mensen hebben is gemotiveerd zijn. Dit talent is zo natuurlijk, dat ons brein een systeem heeft om onze motivatie te temperen, zodat we iedere dag behoefte krijgen om te slapen. Natuurlijk zijn er verschillende tussen mensen als het gaat om motivatie. Sommige mensen kunnen gemotiveerd blijven om een groot doel te halen in welke mate het ze ook tegenzit. Ondernemers die in één leven een multinational creëren, zijn een voorbeeld van zulke gemotiveerde mensen. Voor de meeste mensen is de oplossing om hun grote doel te halen het opsplitsen van hun doel in kleine doelen die makkelijker te realiseren zijn. Dit maakt de kans op het halen van hun grote doel niet alleen groter, maar door steeds kleine doelen te realiseren wordt hun motivatie sterker. Maar ze raken ook minder snel gedemotiveerd als ze een klein doel niet bereiken. Het is tenslotte dan nog steeds mogelijk om een volgend doel wel te behalen en naar het grote doel toe te blijven werken.