Medische absoluutheid
Werkwijze
Kunstenaar of expert
Als je bij een arts langs gaat, of dat nu de huisarts is of een specialist, met een lichamelijk of geestelijk probleem, dan hebben ze vaak maar een beperkt aantal oplossingen. Je kunt praten of pillen slikken. Als je problemen ernstiger worden dan pillen, dan is de oplossing vaak net zo ernstig als het probleem, namelijk snijden en hakken. Geneeskundeis dan ook meer een kunst dan een wetenschap, ondanks het feit dat het wel gebaseerd is op wetenschappelijke onderzoeksmethoden. Het gevolg van die kunst is echter dat de ene beoefenaar een echte kunstenaar wordt in het omgaan met zijn patiënten, terwijl de anderen niet veel verder komt dan het ambachtsman niveau van de timmerman. Of zoals Maslow dat zo mooi zei:
Als je enige gereedschap een hamer is, dan worden al je problemen spijkers.
Natuurlijk probeert men in het opleiden van deze kunstenaars wel rekening te houden met dit probleem van eenzijdige oplossingen. Maar eigenlijk zijn dat toch vooral cosmetische veranderingen. Veranderingen zoals:
- Hoe ga je op een vriendelijke manier om met patiënten?
- Hoe ga je om met de emotionele crisis die ernstige medische problemen veroorzaken bij patiënten?
Het 'hoe leer ik een ambachtsman een kunstenaar te zijn' is nog niet echt doorgedrongen in de medische opleidingen. Terwijl dat het eigenlijk is waar het omgaat.
Oorzaak
Hiërarchie
Nu is de oorzaak voor het ontstaan van deze scheiding in ambachtsmannen en kunstenaars niet zo helder. Hoewel er wel een paar zijn aan te duiden. Zo kent de medische zorg een duidelijke hiërarchie. De ambachtsmannen, de chirurgen, staan bovenaan de pyramide, zij zijn de top en verdienen de meeste waardering. Ze verdienen ook het meeste geld, hoewel het dus echte ambachtsmannen zijn, want ze specialiseren zich op een specifiek gebied van het menselijk lichaam en weten daar alles van. Onder hun staan de algemene specialisten, die over een breder gebied veel weten, de internist bijvoorbeeld of de kno arts. Vervolgens krijg je de huisarts, de poortwachter van het systeem die het recht heeft om pilletjes uit te delen en te praten met patiënten.
Nu weten we allang dat als je de top van je hiërarchie legt bij de mensen die zich specialeren, dan krijg je problemen. Iedereen in de pyramide zal er namelijk naar streven om zich te gedragen als de top. Dat zie je in de gewone maatschappij, maar ook in bedrijven. Werknemers doen het voorbeeld van de top na. Geef als voorbeeld een ambachtelijk afstandelijkheid met een zekere arrogantie en je krijgt een afstandelijke, op specialisatie gerichte arrogante organisatie.
Medisch onderwijs
Maar die hiërarchie is niet de enige oorzaak. Ook het medische onderwijs is schuldig. Zo legt zij teveel de nadruk op kennisverwerving. Voor een deel is dat wel logisch. Als een arts de verkeerde diagnose stelt, de verkeerde oplossing bij het verkeerde probleem vinden, dan creëert hij een groter probleem dan er eerst was. Dan heeft hij namelijk plots twee problemen, namelijk de ziekte en de gevolgen van de verkeerde oplossing. De kans daarop is vrij groot omdat veel ziektes dezelfde uitingsvormen kennen, bijvoorbeeld rode vlekken bij een bacteriële- of virusinfectie. Waarbij vaak ook nog geldt dat de ene patiënt wel en de andere niet alle kenmerken van een ziekte heeft. Wat natuurlijk tot het probleem van een verkeerde diagnose kan leiden. Tijdens de opleiding leren artsen dan ook dat ziektes niet absoluut zijn. Niemand heeft precies dezelfde symptomen. Ze leren zelfs dat dezelfde medicijnen niet bij iedereen dezelfde effecten hebben. Omdat het een medische wetenschap is krijgen ze zelfs les in statistiek waarbij ze leren dat je nooit honderd procent zekerheid hebt over de uitkomsten van je onderzoek. Maar al dat onderwijs leidt bij de meeste medici niet tot het bewustzijn dat ze bezig zijn met geneeskunde, de kunst van het genezen. Dat kan ook niet, omdat het onderwijs verder voortdurend de nadruk legt op foutloos werken en de hiërarchie binnen het systeem. Helaas komt daardoor de menselijke kant van de geneeskunde in het gedrang. Niet alleen de communicatieve kant, maar vooral de niet absolute kant van genezen, daarom heet het toch ook geneeskunde en niet gegarandeerde genezing.
Een oplossing
Menselijke maat
Eigenlijk is er niet één twee drie een oplossing voor dit probleem van de medische zorg. Je zou natuurlijk kunnen beginnen met het terugbrengen van de menselijke maat in de zorg. Minder grote ziekenhuizen bouwen en meer samenwerking tussen specialismen als chirurgen, internisten, verpleegkundigen en huisartsen creëren. Je zou bijvoorbeeld kunnen gaan betalen voor succesvolle samenwerking tussen de verschillende afdelingen in een ziekenhuis in plaats van iedereen zijn eigen vergoeding.
Onderwijs
In het onderwijs zou je ook meer de nadruk kunnen leggen op samenwerking. Bijvoorbeeld door de opleiding van verpleegkundigen voor een deel samen te laten gebeuren met de opleiding van artsen. Waarbij hun persoonlijke succes bepaald wordt door hun gezamenlijke succes.
Voorlichting
Je zou ook meer kunnen doen aan het voorlichten van patiënten, zodat ze leren dat er niet zoiets bestaat als absolute zekerheid in de geneeskunst. Maar vooral dat ze leren dat ieder mens uniek is en zijn arts niet moet zien als zijn redder, maar zijn genezingscoach. De arts is niet de persoon die u gaat redden, maar de persoon die u helpt om uzelf te redden.
Extra
Afbeeldingen
Met dank aan Clarisworks
Index van koppen
Werkwijze
Kunstenaar of expert
Oorzaak
Hiërarchie
Medisch onderwijs
Een oplossing
Menselijke maat
Onderwijs
Voorlichting
Extra
Afbeeldingen
Index van koppen
Links Links