Wat is ontgronden

Waarom, wat is ontgronden?

Ben je een artikel aan het lezen en kom je de term ontgronden tegen? Maar wat is dat nu eigenlijk? Zijn daar wettelijke eisen voor, dat wil zeggen mag dat zonder vergunning? Wat zijn de wettelijke eisen? Doe ik het?

Wat is ontgronden?

Ontgronden wil zeggen dat de bodem beneden het maaiveld wordt verlaagd. Bijvoorbeeld door afgraven van een kleilaag, grindlaag etc. Maar ook het graven van een vijver, een kuil of een sloot is een ontgronding. Ook een tijdelijke verlaging valt onder ontgronden. Of de grond in de buurt van de afgraving blijft liggen, of dat de grond wordt afgevoerd is niet van belang voor de definitie.

De wettelijke eisen van ontgronden

De overheid heeft een wet opgesteld waarin artikelen zijn opgenomen die het ontgronden regelen. Deze wet heet de Ontgrondingenwet en deze wet is goedgekeurd d.d. 27 oktober 1965. Deze wet geeft aan dat het wettelijk verboden is te ontgronden zonder het hebben van een vergunning. In deze wet is tevens opgenomen dat de provincie in de provinciale milieuverordening (PMV)of in een ontgrondings verordening vrijstelling mag geven voor ontgrondingen waar geen vergunning voor hoeft te worden aangevraagd. Voor afgravingen in water is Rijkswaterstaat vergunningverlener.

Voor de provincie Noord-Brabant is bijvoorbeeld opgenomen dat geen ontgrondingsvergunning nodig is voor ontgrondingen kleiner dan 2000 m3 en niet dieper dan 3 meter. Daarnaast is opgenomen in de verordening dat bijvoorbeeld vrijstelling wordt verleend voor het aanleggen van fundering, het doen van archeologische opgravingen (wordt geregeld in de Monumentewet), sanering van ernstige bodemverontreigingen, het aanleggen of wijzigen van wegen (infrastructurele werken). Ook de andere provincies hebben hun eigen vrijstellingen opgenomen.

Vergunning/melding nodig

Mocht conform de Wet en de verordening een vergunning nodig zijn dan dient u deze aan te vragen bij de provincie, of wanneer het waterbodems betreft, het Rijkswaterstaat. Aan deze vergunning zijn kosten verbonden (zogenaamde leges). Aan de vergunning worden voorschriften verbonden waaraan degene die de ontgronding uitvoert zich aan moet houden. Deze voorschriften hebben tot doel dat er geen schade wordt veroorzaakt door het ontgronden aan andere belanghebbenden. Degene die de vergunning houdt is verantwoordelijk voor het naleven van deze voorschriften. De provincie heeft als taak dat zij deze vergunning dienen te handhaven. Dit wordt uitgevoerd door toezichthouders. Zij behoren dus de naleving van de voorschriften te controleren. Wanneer de voorschriften in de vergunning niet worden nageleefd, dan kunnen de toezichthouders van of namens het bevoegd gezag proces verbaal op (laten) maken.

In een beperkt aantal gevallen is geen vergunning maar een melding nodig. Deze uitzonderingen zijn dan vermeld in de verordening.

Schade door ontgrondingen

Het bevoegd gezag (rijkswaterstaat of provincie) heeft voorschriften verbonden aan de vergunning. Het kan zijn dat er toch schade ontstaat door de ontgrondingen. In dat geval kan degene die schade ondervindt zich wenden tot het bevoegd gezag. Dit zou kunnen leiden tot betaling van een schadevergoeding.

Tot slot

Omdat de definitie van ontgronden zeer breed is, kun je je voorstellen dat iedereen op enig moment ontgrond. Gelukkig is dat over het algemeen binnen de wet en hoeft daar geen sanctie op te staan. Verstandig is om bij twijfel contact op te nemen met de Provincie (bij bodem) of Rijkswaterstaat (bij waterbodems).